افت تولید ناخالص داخلی نفتی و غیرنفتی ایران
۱۳۹۹ خرداد ۲۲, پنجشنبه
بر اساس آمارهای این نهاد رسمی، تولید ناخالص داخلی ایران در سال گذشته خورشیدی ۷ درصد افت داشته است.
تولید ناخالص داخلی به اصطلاح ساده ارزش خدمات و تولیدات در یک دوره زمانی است و مقایسه آن با دور مشابه سال قبل، میزان رشد اقتصادی را نشان می‌دهد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد رشد اقتصادی غیرنفتی کشور در بهار پارسال منفی ۲/ ۱ درصد، تابستان منفی ۲ دهم درصد، پاییز مثبت ۳/ ۱درصد و زمستان منفی ۵/ ۲ درصد بوده است.
در کل بر اساس برآورد مرکز آمار، تولید ناخالص داخلی غیرنفتی ایران پارسال رشدی منفی شش دهم درصدی داشته است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
همچنین رشد اقتصادی نفتی و غیرنفتی کشور روی هم رفته، در بهار و تابستان هر کدام حدود منفی ۱۰ درصد، پاییز منفی ۱ درصد و زمستان منفی۳/ ۶ درصد بوده است.
به رغم اذعان مرکز آمار درباره افت تولید ناخالص نفتی و غیرنفتی کشور، برآوردهای صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد اقتصاد ایران احتمالا بیشتر از آن چیزی که این نهاد رسمی اعلام کرده، کوچک‌تر شده است.
طبق برآورد صندوق بین‌المللی پول، ارزش تولیدات در بخش نفتی ایران طی سال گذشته ۵/ ۳۴ درصد و بخش غیرنفتی ۲/ ۱ درصد کاهش داشته است. در مجموع اقتصاد ایران بر اساس برآورد این نهاد طی سال گذشته ۶/ ۷ درصد کوچک‌تر شده است.
این نهاد بین‌المللی همچنین پیش‌بینی کرده بخش غیرنفتی ایران در سال جاری رشد منفی ۶ درصدی و بخش نفتی رشد منفی ۹/ ۵ درصدی را تجربه خواهد کرد.
گره خدمات
مهم‌ترین بخش اقتصادی ایران خدمات است. نیمی از شاغلان ایران در این بخش فعال هستند و خدمات، سهمی بالای ۵۳ درصدی در کل اقتصاد کشور دارد.
گزارش‌های بین‌المللی حاکی است که بدترین تاثیر کرونا در کشورها، بر بخش خدمات بوده است.
ایران اول اسفند پارسال رسما اعلام کرد که کرونا وارد کشور شده و محدودیت‌هایی بر این بخش اعمال کرد. جزئیات آمارهای مرکز آمار نشان می‌دهد در زمستان پارسال ارزش خدمات کشور ۷/ ۱ درصد افت داشته است.
صنایع و معادن
با توجه به تحریم‌های نفتی آمریکا افت چشمگیر تولید و صادرات نفت ایران قابل انتظار بود. مرکز آمار نیز می‌گوید ارزش استخراج نفت و گاز طبیعی ایران در سال ۹۷ بیش از ۱۴ درصد و در سال گذشته ۳۵ درصد افت داشته است.
ایران قبل از تحریمها روزانه ۸/ ۳ میلیون بشکه تولید نفت داشت که ماه گذشته به زیر ۲ میلیون بشکه سقوط کرد. همچنین صادرات نفت و میعانات گازی ایران در دوران قبل از تحریمها روزانه ۵/ ۲ میلیون بشکه بود که پارسال چهار برابر افت داشت و هم اکنون به حدود ۲۰۰ هزار بشکه یعنی ۱۲ برابر کمتر از دوران قبل از تحریمها رسیده است. سال ۹۷ درآمدهای صادرات نفت ایران حدود ۶۲ میلیارد دلار بود، اما محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه اخیرا گفت پارسال زیر ۹ میلیارد دلار صادرات نفت انجام شده است.
امسال اگر ایران بتواند صادرات نفت را در سطح ۲۰۰ هزار بشکه نگه دارد، با توجه به قیمت‌های کنونی، احتمالا حدود دو میلیارد دلار درآمد نفتی خواهد داشت، در حالی که در بودجه صادرات ۱۸ میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار نفت خام در نظر گرفته شده است.
نصف شدن سهم صادرات در اقتصاد کشور
صادرات نفت، کالا و خدمات بخش بزرگی از اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهد و قبل از تحریمها، سهم این بخش در کل تولید ناخالص داخلی کشور بیش از ۲۲ درصد بود. در کل سال گذشته خورشیدی این سهم به ۱۶ درصد سقوط کرد، اما نکته مهم اینکه در زمستان پارسال سهم صادرات از کل اقتصاد کشور به ۱۰ درصد سقوط کرد که نشان می‌دهد به غیر از نفت، صادرات بخش غیرنفتی به شدت کاهش یافته است.
گمرک ایران انتشار جزئیات آمارهای ماهانه تجارت خارجی را از ابتدای پارسال متوقف کرده است، اما آمارهای وزارت صنعت، معادن و تجارت نشان می‌دهد در زمستان پارسال کل صادرات غیرنفتی کشور ۸ میلیارد دلار بوده که نسبت به زمستان سال ۹۷ بیش از ۳۵ درصد افت داشته است.
همچنین سید روح‌الله لطیفی سخنگوی گمرک اخیرا اعلام کرد که ارزش صادرات غیرنفتی کشور در فروردین و اردیبهشت امسال روی هم رفته ۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بوده است. وی اشاره‌ای به میزان تغییر سالانه صادرات نکرد، اما آرشیو آمارهای سازمان توسعه تجارت ایران نشان می‌دهد در دو ماهه ابتدایی پارسال ایران ۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار صادرات غیرنفتی داشته است. به عبارتی، صادرات غیرنفتی کشور در دو ماه ابتدایی سال نیز تقریبا نصف شده است.
این در حالی است که مقامات ایران طی ماه‌های گذشته همواره از برنامه‌ریزی برای جبران افت درآمدهای نفتی از طریق افزایش صادرات غیرنفتی خبر داده بودند.
آمارها نشان می‌دهد نه تنها صادرات نفت ایران به شدت افت کرده، صادرات کالاهای غیرنفتی نیز طی پنج ماه گذشته سقوط چشمگیری داشته است.
کل تولید ناخالص داخلی نفتی و غیرنفتی کشور در سال گذشته بر اساس قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰ حدود هفت میلیون میلیارد ریال بوده است.
صندوق بین‌المللی پول، ارزش تولید ناخالص داخلی ایران در سال گذشته را بر اساس دلار آمریکا ۴۹۱ میلیارد دلار محاسبه کرده و می‌گوید این رقم در سال جاری به ۴۳۹ میلیارد دلار افت خواهد کرد.