اعتراف ایران به ارسال اسلحه به مقصد گامبیا

اوایل آبان‌ماه سال جاری خورشیدی ماموران گمرک نیجریه در بندر لاگوس موفق به کشف ۱۳ کانتینر حاوی سلاح‌هایی شدند که از ایران و تحت پوشش مصالح ساختمانی ارسال شده بود. این ماجرا سرآغاز تنشی میان جمهوری اسلامی و برخی از کشورهای افریقایی شد که به تیرگی روابط نیجریه با تهران و قطع روابط دیپلماتیک گامبیا با ایران انجامید.

"بارنامه‌ی تقلبی" و تکذیب ایران

بر اساس یافته‌های ماموران گمرک نیجریه کانتینرهای حاوی راکت، خمپاره، نارنجک و دیگر تجهیزات نظامی توسط یک ایرانی و از بندرعباس ارسال شده بود. یک شرکت کشتیرانی فرانسوی که جا به جایی این محموله را برعهده داشته می‌گوید قربانی "بارنامه‌ی تلقبی" شده است. یکی از سخنگویان شرکت فرانسوی گفته است طرف ایرانی این کانتینرها را در بندرعباس به عنوان مصالح ساختمانی مهر و موم کرده بود.

خبرگزاری ایسنا ۱۳ آبان ۸۹ به نقل از روزنامه‌ی دیلی نیوز نوشت، سفارت ایران در نیجریه با انتشار بیانیه‌ای از روشن کردن جزییات این ماجرا امتناع کرده و نوشته است «هر گونه حرف غیرضروری بر ابهامات موجود خواهد افزود.» بنابر این گزارش حسین عبداللهی سفیر ایران در نیجریه ادعا کرد «هیچ شواهد مشخصی وجود ندارد که ارتباط کشور من با این محموله را به اثبات برساند.»

نقش دیپلمات‌های ایرانی در ارسال اسلحه

برخلاف ادعای سفیر جمهوری اسلامی، تحقیقات پلیس نیجریه مشخص کرد تهران در ارسال مخفیانه‌ی اسلحه و مهماتی که در لاگوس کشف شد مستقیما دست داشته است. یکی از معاونان وزارت خارجه نیجریه همان زمان تاکید کرد تحقیقات اولیه ارسال مهمات از ایران را "به طور قطع" مشخص کرده است. بر همین اساس سفیر جمهوری اسلامی نیز به برای ادای پاره‌ای توضیحات به این وزارت‌خانه فراخوانده شد.

خبرگزاری رویترز ۲۱ آبان‌ماه از قول یک دیپلمات نیجریه‌ای گزارش داد دو ایرانی مظنون به دست داشتن در ارسال مهمات در سفارت جمهوری اسلامی به سر می‌برند و وزیر خارجه‌ی وقت منوچهر متکی برای گرفتن اجازه‌ی خروج آنها به نیجریه سفر کرده است. به گفته‌ی یکی او معاونان وزارت خارجه نیجریه دست‌کم یکی از متهمان این پرونده که در سفارت پناه گرفته بود مصونیت دیپلماتیک داشته است.

قطع رابطه گامبیا با ایران

مقام‌های نیجریه در ارتباط با پرونده ارسال اسلحه‌ی غیرمجاز به این کشور از بازداشت فردی به نام عظیم آقاجانی که ظاهرا عضو سپاه پاسداران است خبر داده‌اند. آقاجانی که با وثیقه‌ی ۱۳۰ هزار دلاری موقتا آزاده شده، هفته‌ی گذشته در دادگاهی در لاگوس اتهام‌های وارد شده به خود را رد کرده است.

در جریان رسیدگی به این پرونده مقصد نهایی سلاح‌های ارسالی از بندرعباس کشور گامبیا عنوان شده است. منوچهر متکی بدون نام بردن از گامبیا اعلام کرده بود مقصد سلاح‌های کشف شده در لاگوس "یکی از کشورهای آفریقایی" بوده است. دولت گامبیا به دنبال روشن شدن جزییات بیشتر این پرونده، اول آذر ماه روابط خود را با جمهوری اسلامی قطع کرد و خبر داد تمام پروژه‌های مشترک میان دو کشور لغو شده است.

اعتراف سفیر چهار ماه بعد از تکذیب

اکنون حسین عبدالهی رسما ارسال اسلحه به گامبیا را تایید کرده و مدعی شده این سومین بخش از محموله‌ای بوده که با توافق طرفین از سه سال پیش به این کشور ارسال شده است. خبرگزاری ایسنا روز چهارشنبه (۲۰ بهمن) به نقل از خبرگزاری فرانسه گزارش داد سفیر جمهوری اسلامی بدون اشاره به احضار خود توسط مقامات نیجریه گفت پس از توقیف محموله‌ی یاد شده با مقامات این کشور دیدار کرده است.

به گزارش ایسنا عبداللهی گفته است به مقام‌های دولت نیجریه به طور رسمی اطلاع داده كه مقصد نهایی اين محموله گامبيا بوده است. بنابر این گزارش سفیر جمهوری اسلامی در پاسخ به این پرسش که چرا تسلیحات در پوشش مصالح ساختمانی ارسال شده اظهار بی‌اطلاعی کرد و مسئول این اقدام را یک شرکت خصوصی حمل و نقل دانست.

برملا شدن توافق‌های محرمانه

سفیر جمهوری اسلامی در نیجریه در بخش دیگری از اظهارات خود به دلایل تیره شدن روابط این کشور با گامبیا اشاره می‌کند. او مدعی است تصمیم گامبیا برای قطع تمام روابط خود با تهران به دلیل ناراحتی این کشور از فاش شدن توافق‌های محرمانه‌اش با یاران برای نیجریه بوده است.

محمود احمدی‌نژاد در چند سال اخیر گسترش رابطه با کشورهای افریقایی را به عنوان یکی از جهت‌گیری‌های اصلی سیاست‌خارجی دولت معرفی کرده است. به باور تحلیلگران ایران با وعده‌ی کمک و سرمایه‌گذاری در کشورهای آفریقایی امیدوار بود متحدانی برای خود پیدا کند. حوادثی مانند کشف تسلیحات غیرمجاز در نیجریه، شایعاتی در مورد حمایت تهران از شورشیان برخی کشورهای این منطقه و عدم تحقق بسیاری از وعده‌های اقتصادی روابط جمهوری اسلامی با کشورهای آفریقایی را دستخوش بحران کرده است.

منابع خبری حدود سه ماه پیش گزارش دادند ظاهرا ۲۲ کشور آفریقایی به علت برآورده نشدن اغلب وعده‌های دولت احمدی‌نژاد در صدد تجدید نظر در روابط خود با تهران هستند.

BK/MM