1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

اعتراض‌ها به غیرقانونی خواندن "دفتر تحکیم وحدت"

کیواندخت قهاری۱۳۸۷ بهمن ۱۳, یکشنبه

بیش از ۵۰ انجمن اسلامی دانشگاه‌های سراسر ایران و سازمان دانشجویان جبهه‌ی ملی ایران با انتشار بیانیه‌هایی از طیف علامه‌ی دفتر تحکیم وحدت حمایت کردند. وزارت علوم این اتحادیه‌ی دانشجویی را غیرقانونی نامیده است.

https://p.dw.com/p/Gl6R
انجمن‌های اسلامی دانشجویی: “دولت حقوق مسلم دانشجویان، از جمله حق فعالیت آزاد و منتقدانه در دانشگاه را به گروگان گرفته است“؛ عکش از آرشیو، تجمعی دانشجویی در دانشگاه امیرکبیر در سال ۲۰۰۷
انجمن‌های اسلامی دانشجویی: “دولت حقوق مسلم دانشجویان، از جمله حق فعالیت آزاد و منتقدانه در دانشگاه را به گروگان گرفته است“؛ عکش از آرشیو، تجمعی دانشجویی در دانشگاه امیرکبیر در سال ۲۰۰۷عکس: Mesbah

پنجاه انجمن اسلامی دانشجویی و یک "کانون دانشجویان مسلمان" در بیانیه‌‌ای مشترک، که در روز شنبه (۱۲ بهمن) انتشار یافت، به سرکوب دانشجویان و سازمان‌های دانشجویی منتقد و به رأی وزارت علوم و وزارت بهداشت در مورد غیرقانونی بودن دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) اعتراض کرده و اعلام کردند که از این تشکل به عنوان اتحادیه‌ی انجمن‌های اسلامی حمایت می‌کنند. سازمان دانشجویان و دانش‌آموختگان جبهه‌‌ی ملی ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای در این زمینه "آزادیخواهان و مبارزان" را به حمایت از دانشجویان و دفتر تحکیم وحدت فراخوانده است.

در هفته‌ی آغازین ماه دی، چاپ بیانیه‌ای از تشکل دانشجویی "دفتر تحکیم وحدت" در انتقاد به اعمال خشونت‌ها در غزه منتهی به بستن روزنامه‌ی "کارگزاران" و غیرقانونی خواندن دفتر تحکیم وحدت شد. وزارت ارشاد اعلام کرد که کارگزاران با انتشار این بیانیه "جنایات رژیم صهیونیستی در غزه" را تطهیر کرده، روزنامه‌ی کیهان خواهان برخورد با دفتر تحکیم وحدت شد و وزارت علوم در اطلاعیه‌ای این تشکل را غیرقانونی خواند. سپس قائم‌مقام وزیر علوم، سید محمد حسینی، در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا گفت که وزارت علوم فقط یک دفتر تحکیم وحدت را می‌شناسد. منظور وی طیف شیراز، طیف منشعب از این تشکل، در دوره‌ی دوم ریاست جمهوری محمد خاتمی بود. هر دو طیف دفتر تحکیم وحدت (علامه و شیراز) مدعی میراث‌داری این تشکل بوده‌اند و البته طیف علامه طیفی بزرگتر و با نفوذی گسترده‌تر نزدیک به اصلاح‌طلبان و منتقد دولت نهم است.

انجمن‌های اسلامی دانشجویان در بیانیه‌ی روز شنبه‌ی خود فشار بر سازمان‌های دانشجویی منتقد را بر بستر فشارهای روزافزون بر نهادهای مدنی در ایران می‌بینند. آنان در ابتدای بیانیه به موردهای یک ماه اخیر سرکوب در عرصه‌ی دانشگاه‌ها اشاره می‌کنند: حمله به دفترهای انجمن‌های اسلامی در سه دانشگاه و مصادره‌ی اموال آنها، احضار ۱۵۰ دانشجو به کمیته‌های انضباطی، صدور احکام محرومیت از تحصیل (در مجموع ۴۰ ترم) و حبس برای دانشجویان منتقد (در مجموع ۷ سال)، توقیف ۱۱ نشریه‌‌ی دانشجویی و بازنشسته کردن اجباری ۴ استاد دانشگاه.

انتقاد به "جنگ رسانه‌ای"

در ادامه‌ی بیانیه به تلاش دولت برای جلوگیری از خبررسانی در مورد موضع‌گیری‌های سازمان‌ها و حرکت‌های دانشجویی انتقاد شده و خواسته شده است که به "جنگ رسانه‌ای" علیه دفتر تحکیم وحدت خاتمه داده شود. در این مورد مرتضی سیمیاری، دبیر اجتماعی دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) به دویچه وله گفت: «آن چیزی که ما را بیش از همه متاثر می‌کند، این روند رسانه‌ای و آسیبی است که به اتحادیه‌ی انجمن‌های اسلامی وارد می‌شود. در حال حاضر حتی تا جایی پیش رفته‌اند که اعلامیه‌هایی جعلی را به نام انجمن‌های اسلامی در عدم حمایت از دفتر تحکیم وحدت منتشر می‌کنند.»

با وجود تشدید فشارها بر دانشجویان در دوره‌ی دولت نهم، حرکتهای اعتراضی دانشجویی ادامه داشته است؛ عکس از آرشیو، دانشگاه امیرکبیر در سال ۲۰۰۸
با وجود تشدید فشارها بر دانشجویان در دوره‌ی دولت نهم، حرکتهای اعتراضی دانشجویی ادامه داشته است؛ دانشگاه امیرکبیر در سال ۲۰۰۸، عکس از آرشیوعکس: AP

انجمنهای اسلامی دانشگاه‌ها فعالیت‌های روشنگرانه‌ی دفتر تحکیم وحدت را در مورد مسائلی چون صدور احکام محرومیت از تحصیل برای گروهی از دانشجویان یا "اعمال منافی عفت برخی از مسئولین انتصابی در دانشگاه‌ها" را از دلایل فشارهایی می‌داند که بر دفتر تحکیم وحدت وارد می‌آورند.

خروج تشکل‌های مستقل، ورود تشکل‌های دست‌ساز

در این بیانیه به این اشاره شده که در ماه‌های اخیر فشارها بر جنبش دانشجویی به اوج رسیده که هدف آن واداشتن دانشجویان به تبعیت کامل و حتی "مجیزگویی از دولت" است. مرتضی سیمیاری نیز، در گفت‌وگو با دویچه وله، از این ابراز نگرانی کرد که دولت بخواهد پس از غیرقانونی اعلام کردن فعالیت دفتر تحکیم وحدت «یک سری انجمن‌های دست‌ساز را وارد مجموعه کرده و آنها را به جای دفتر تحکیم وحدت به مردم معرفی کنند. یعنی گروه‌های منتقد را حذف کرده و گروه‌هایی را به نمایندگی از آنها در مجامع عمومی وارد کرده و به اظهار نظر بپردازند.»

انجمن‌های اسلامی همچنین به وزارت علوم و وزارت بهداشت اعتراض کرده‌اند که بر مدیران دانشگاه‌ها برای محدود کردن تشکل‌های دانشجویی فشار می‌آورند. آنان در پایان بیانیه از دفتر تحکیم وحدت به عنوان اتحادیه‌ی مستقل انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های سراسر کشور حمایت کرده‌اند و غیرقانونی خواندن آن از سوی وزارت علوم و وزارت بهداشت را بی‌اعتبار خواند‌ه‌اند. آنها خواستار رسیدگی به شکایت دفتر تحکیم وحدت شده‌اند.

فشار بر انجمن‌های اسلامی برای خروج از دفتر تحکیم وحدت‌

با وجود درج این خبر در خبرگزاری‌های ایران که انجمن‌های اسلامی دانشجویان دانشگاه‌های شهر کرد و شهید چمران اهواز از دفتر تحکیم وحدت خارج شده‌اند، نام این دو انجمن نیز در پای بیانیه‌ی حمایت از دفتر تحکیم وحدت دیده می‌شود. اما عباس پشمی، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهر کرد، در گفت‌وگو با دویچه وله گفت، با توجه به فشارهای موجود بر انجمن‌ها، معلوم نیست که همه‌ی آنها بتوانند به مقاومت و حمایت خود ادامه دهند. پشمی افزود که از آغاز کار دولت نهم جنبش دانشجویی ایران زیر فشاری فزاینده بوده است. وی از انجمن اسلامی دانشگاه شهر کرد به عنوان یکی از قوی‌ترین انجمن‌های اسلامی کشور یاد کرد، که بخصوص بخاطر کوچک بودن استان چهار محال و بختیاری، تاثیر زیادی در سطح این استان داشته و حتی مسئولان امنیتی استان به آن نه به عنوان تشکلی دانشجویی، بلکه مجموعه‌ی سیاسی‌ای قدرتمند نگاه می‌کرده‌اند؛ چیزی که باعث حساسیت نهادهای امنیتی خارج دانشگاه و تحمیل فشارهای مختلفی بر انجمن بوده است. پشمی افزود که برای نمونه دو سال و نیم بود که مسئولان دانشگاه انتخابات این انجمن را تایید نمی‌کردند و خود در صحبت‌های اخیرشان با دبیران انجمن گفتند که نهادهای خارج دانشگاه نمی‌گذارند که این انتخابات تایید شود. تا اینکه دانشجویان در ۱۷ آذر گذشته این انتخابات را برگزار کردند «و در اینجا بود که حسن نیت، تعامل و مهرورزی و عدالت‌طلبی مسئولان دولت نهم خود را نشان داد و آنها در حالی‌که بی‌شرمانه ایرادات به قول خودشان بنی‌اسراییلی مطرح کردند، از ما خواستند به پای میز مذاکره با آنها بنشینیم. انجمن اسلامی با وجود دودلی در این مورد برای مذاکره حاضر شد. از انجمن می‌خواستند توافق کند که فعالیت‌هایش در چارچوب قانون باشد. انجمن توافقنامه را امضا کرد.»

تظاهرات دانشجویان دانشگاه زنجان در سال ۲۰۰۸؛ عکس از آرشیو
تظاهرات دانشجویان دانشگاه زنجان در سال ۲۰۰۸؛ عکس از آرشیوعکس: akunews

به گفته‌ی دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهر کرد، از زمانی که وزارت علوم اعلام کرده که دفتر تحکیم وحدت غیرقانونی است، موج جدیدی از فشار بر همه‌ی انجمن‌های اسلامی کشور وارد شده است. مسئولین دانشگاه با این استدلال که وزارت علوم فعالیت دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) را خارج از چارچوب قانونی ارزیابی کرده، از انجمن اسلامی دانشگاه شهر کرد خواسته‌اند که این اتحادیه‌ی دانشجویی را ترک گویند، وگرنه فعالیت آنها نیز غیرقانونی اعلام می‌شود. پشمی گفت که هم اکنون فشاری مشابه به همه‌ی انجمن‌های اسلامی وابسته به دفتر وارد می‌شود: «دانشجویان دانشگاه‌های دیگرهم زیر فشارند. دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز هم مثل اینکه نتوانستند زیر فشارها دوام بیاورند و ما هم ممکن است بخاطر آنکه در استان ما اصلا نهادهای مدنی قوی و روزنامه‌های مستقل نیست، در چند روز آینده مجبور شویم برای حفظ تشکل انجمن اسلامی تصمیمی بگیریم که واقعا تصمیم قلبی‌مان نباشد، یعنی از طیف علامه‌ی دفتر تحکیم خارج شویم.»

وی در پاسخ به این پرسش که آیا این امکان هست که انجمن‌های دیگر هم زیر فشار تاب نیاورند و از دفتر تحکیم خارج شوند گفت: «شرایط برای انجمن‌های مختلف متفاوت است. انجمن‌هایی هستند که هم در دانشگاه خیلی قوی و تاثیرگذار هستند و هم پشتیبانان قوی‌ای دارند و دانشگاه نمی‌تواند برخورد جدی با آنها داشته باشد. این انجمن‌ها احتمالا، اگر بخواهند، در دفتر تحکیم وحدت می‌مانند. ولی انجمن‌هایی که مسئولین دولت نهم در سه سال و نیم اخیر بیشترین فشارها را به آنها آورده‌اند، نمی‌توانند در برابر مسئولین دانشگاه بایستند و ممکن است برای حفظ انجمن مجبور شوند از دفتر تحکیم بیرون بیایند.»

این دبیر انجمن اسلامی دانشگاه شهر کرد در عین حال تاکید کرد که دفتر تحکیم وحدت چارچوب قانون اساسی را زیر پا نگذاشته است و وزارت علوم نمی‌تواند بخاطر بیانیه‌ای که در آن ابراز عقیده شده، عقیده‌ای که غیر از عقیده‌ی حکومت بوده، یک تشکل دانشجویی را منحل کند.