اعتراضات دانشجویی در ایران علیه فضای امنیتی دانشگاهها
۱۳۹۰ اردیبهشت ۲۵, یکشنبه
دانشگاههای ایران در حال حاضر در آستانه برگزاری امتحانات پایان ترم قرار دارند. چند سالی است که مسئولان حکومتی می‌کوشند با نزدیک شدن به تاریخ ۱۸ تیرماه که در دوره جمهوری اسلامی به عنوان روز جنبش دانشجویی ثبت شده است، فضای دانشگاهی را خلوت و عاری از دانشجو نگاه دارند. به گفته آرش بهمنی، روزنامه‌نگار و عضو سازمان ادوار تحکیم که هم‌اکنون مقیم پاریس است، این دلیلی برای دانشجویان معترض بوده که روزی را چون امروز یکشنبه (۲۵ اردیبهشت / ۱۵ مه) برای برگزاری حرکت اعتراضی خود انتخاب کنند که پیش از آغاز امتحانات باشد و امکان حضور شمار زیادی از دانشجویان را در فضای دانشگاه بدهد.
آرش بهمنی‌درباره انگیزه این دانشجویان از ترتیب حرکت اعتراضی به دویچه وله گفت: «از یک طرف با توجه به فضای امنیتی‌ای که در چند وقت گذشته در دانشگاهها حاکم بوده و برخوردهایی که با دانشجویان فعال شده، و از طرف دیگر با توجه به نزدیک شدن به بعضی مناسبت‌ها، از جمله ۲۲ خرداد که سالگرد انتخابات جنجالی سال ۸۸ است، حمله به کوی دانشگاه در ۲۵ خرداد سال ۸۸ و همچنین حمله به کوی دانشگاه در ۱۸ تیر سال ۷۸، یک سری از دانشجویان فعال در داخل ایران تصمیم گرفتند کم کم یک فضای اعتراض را در دانشگاهها ایجاد کنند تا نشان بدهند که دانشجویان همچنان هستند و به روند امنیتی موجود در دانشگاهها اعتراض دارند.»
امروز یکشنبه در برخی دانشگاهها چون دانشگاههای تهران، گیلان، مازندران، صنعتی اصفهان و پلی تکنیک تهران، آزاد ساری و قائم‌شهر دانشجویان قصد خود را برای اعتصاب با نرفتن به کلاس درس و تحصن عملی کردند. طبق اخبار رسیده نیروهای حراست دانشگاهها جلوی ورود فعالان دانشجویی را به محوطه دانشگاه گرفته‌اند.
مهمترین خواست‌های دانشجویان
در هفته‌های اخیر دانشجویان دانشگاه سوره و دانشگاه پلی تکنیک تهران تجمعاتی برگزار و خواسته‌هایی صنفی را مطرح کرده بودند. هم اکنون سایت‌های دانشجویی بیش از هر چیز بر حق داشتن نشریات مستقل دانشجویی، تشکیل انجمن‌های دانشجویی و برگزاری تجمعات دانشجویی به عنوان حقوق صنفی و شهروندی تاکید می‌کنند. همچنین موضوع اخراج اساتید و امکانات آموزشی و رفاهی دانشگاهها در آنها مورد بحث است. به گفته آرش بهمنی، این حقوق هم اکنون از جمله مهمترین خواست‌های دانشجویان هستند.
این عضو سازمان ادوار تحکیم در این مورد که تا چه حد موضوع تفکیک جنسیتی یا خواست طرد به‌اصطلاح «بدحجاب‌ها» از دانشگاه که در روز جمعه (۲۳ اردیبهشت / ۱۳ مه) از سوی کامران دانشجو، وزیر علوم، مطرح شد، موضوع بحث و اعتراض قرار گرفته است، گفت: «بحث طرح تفکیک جنسیتی همواره مطرح بوده و در هر دانشگاهی تلاش کرده‌اند آن را اجرا کنند، با حساسیت دانشجویان روبرو شده است. هفته گذشته در دانشگاه مازندران نیروهای امنیتی و لباس شخصی‌ها به همین بهانه تفکیک جنسیتی وارد دانشگاه مازندران شدند و با بسیاری از فعالان دانشجویی برخورد کردند. حداقل در دانشگاه مازندران یکی از دلایل اصلی برگزار مراسم همین بوده است. در مورد بقیه دانشگاهها هم خودشان اعلام کردند که انجام چنین طرحی توهین به دانشجویان است و یکی از مطالباتی هم که دنبال می‌کنند این است که این طرح تفکیک جنسیتی ملغی اعلام شود.»
فضای امنیتی و دشواری ارتباط
چند تن از فعالان دانشجویی خارج کشور در گفتگو با دویچه وله در مورد این حرکت و سازمان‌دهندگان آن اظهار بی‌اطلاعی یا بدبینی کرده‌بودند. آرش بهمنی علت را در وجود جو امنیتی در دانشگاهها، غیبت و تعطیل تشکل‌های رسمی دانشجویی منتقد، زندانی بودن بسیاری از فعالان دانشجویی، مهاجرت بسیاری از فعالان دانشجویی به خارج از کشور و عدم فعالیت برخی از فعالان سابق در داخل می‌داند که در مجموع موجب می‌شود فعالان دانشجویی نتوانند ارتباطی برقرار و خبررسانی کنند. به نظر بهمنی، این باعث بوده که برخی فکر کنند این حرکت شاید از طرف گروه‌های دانشجویی نباشد، بلکه تله‌ای امنیتی باشد.
در روزهای اخیر افزون بر اعلام حمایت‌هایی که به طور فردی و گروهی در فضای مجازی‌فیس بوک و توییتر، از حرکت اعتراضی ۲۵ اردیبهشت دانشجویان به چشم می‌خورد، شورای هماهنگی راه سبز امید، به عنوان نماینده بخشی از "جنبش سبز"، با دادن بیانیه‌ای از این حرکت حمایت کرد.
حمایت ایرانیان خارج کشور از حرکت دانشجویان
ایرانیان خارج از کشور نیز در برخی شهرها چون کلن و فرانکفورت دست به تظاهرات حمایتی از حرکت اعتراضی دانشجویان ایران زدند. در کلن تظاهراتی در برابر ایستگاه مرکزی این شهر برگزار شد. اصغر سلیمی، از سازمان‌دهندگان این تظاهرات، به دویچه وله گفت: «دانشجویان ایران در ۴۵ واحد دانشگاهی در تهران و شهرستان‌های ایران تصمیم گرفتند در روز ۲۵ اردیبهشت، به خاطر اعتراض به جو امنیتی در دانشگاهها و پادگانی کردن آنها، احکام اخراج و تعلیق‌ها، اخراج اساتید خوب دانشگاهها و ایجاد فضایی که دانشجویان در آن حق نفس کشیدن ندارند، صدای اعتراض خود را به این دلایل و نیز برای آزادی دانشجویان زندانی ایرانی به مردم برسانند. آنان همچنین اعتراضات صنفی خود را مطرح می‌کنند، اعتراض دارند به وضعیت خوابگاه‌های دانشگاهها، حذف یارانه‌های تغذیه در محیط‌های دانشگاهی، اسلامی کردن دانشگاهها و جدایی دختر و پسر دانشجو از هم.»
اصغر سلیمی در مورد تظاهرات ایرانیان در کلن گفت: «ما هم با نهادهای گوناگون در خارج از کشور، در شهر کلن، از اعتصاب سراسری دانشجویان دفاع می‌کنیم و می‌کوشیم این صدای اعتراض را به گوش سازمانهای گوناگون در سطح دنیا برسانیم.»
کیواندخت قهاری
تحریریه: شیرین جزایری