اعتراض به "اعدامهای خودسرانه" شهروندان عرب
۱۳۹۱ تیر ۹, جمعهروز دوشنبه ۲۹ خرداد سه برادر و یک نفر دیگر در زندان کارون اهواز اعدام شدند. اتهام این افراد قتل یک مامور نیروی انتظامی بود. عبدالرحمن، طاها و عباس حیدریان به همراه علی نعامی (شریفی) در ناآرامیهای ملاشیه اهواز در فروردین ۱۳۹۰ دستگیر شده بودند.
احمد شهید، کریستوف هینس و خوان مندز، سه بازرس ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل در یک بیانیهی مشترک در این زمینه تصریح کردهاند که با توجه به عدم شفافیت در دادگاههای ایران، نگرانیهای جدی در مورد منصفانه بودن روند دادرسی خصوصا در پروندههای منجر به صدور احکام اعدام وجود دارد.
بیشتر بخوانید: چهار نفر به اتهام قتل یک مامور نیروی انتظامی اعدام شدند
در بخش دیگری از این بیانیه تصریح شده است: بر اساس قوانین بینالمللی اعدام از جمله افراطیترین شکل مجازات است، که تنها باید در جرائم بسیار جدی مورد استفاده قرار گیرد. در موارد اینچنینی حقوق متهم باید برای برخورداری از محاکمهی عادلانه بر اساس میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی که توسط ایران در سال ۱۹۷۵ به تصویب رسیده، تضمین شود.
این بازرسان مستقل حقوق بشر میافزایند: صدور هرگونه حکم اعدام که بر خلاف تعهدات بینالمللی حکومت ایران باشد، معادل "اعدامهای خودسرانه" است.
پیشتر سازمان "عفو بینالملل" این اعدامها را محکوم کرده بود. این سازمان در بیانیهای اعلام کرد که اعدام این افراد پس از یک محاکمه ناعادلانه و بدون هرگونه شفافیت نشانگر بدترین جنبههای "ماشین کشتار" جمهوری اسلامی ایران است.
عفو بینالملل میگوید از سرنوشت نفر پنجم٬ منصور حیدریان٬ که در رابطه با همین پرونده اخیرا بازداشت شده بود و گفته میشود پسرعموی سه برادر اعدام شده است خبری در دست نیست.
انتقاد از اجرای مجازات اعدام در انظار عمومی
اعدام متهمان در ملاء عام از دیگر مواردی است که سه بازرس ویژه سازمان ملل نسبت به آن اعتراض کردهاند. در بخشی از این بیانیه با اشاره به تعداد بالای اعدام متهمان در برابر دیدگان شهروندان تصریح شده است: این موضوع بر خلاف بخشنامهای است که سال ۲۰۰۸ از سوی رئیس وقت قوه قضائیه ایران ابلاغ شد.
از ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی دستکم ۲۵ مورد اعدام در ملاء عام گزارش شده است. حکومت ایران معتقد است این روش برای کاهش جرایم و امنیت بیشتر موثر است. با این حال هر ساله بر شمار محکوم شدگان به مجازات اعدام در این کشور افزوده میشود.
بلیشتر بخوانید: عفو بینالملل اعدام چهار نفر در اهواز را محکوم کرد
بیانیه کارشناسان مستقل حقوق بشر تصریح میکند: اعدام در ملاء عام در حال حاضر مجازاتی بیرحمانه، غیر انسانی و اهانتآمیز است که تنها میتواند تاثیرات غیرانسانی بر قربانی داشته باشد و به عادی شدن خشونت برای شاهدان اعدام منجر شود.
آنها همچنین از ادامهی شدت عمل حکومت ایران در اجرای مجازات اعدام با وجود درخواستهای بینالمللی و اعتراض سازمانهای حقوق بشری، ابراز تاسف کردند. بر اساس آمارهای رسمی، از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون ۱۴۰ نفر در ایران اعدام شدهاند. اما برخی منابع خبری معتقدند این رقم تا ۲۲۰ نفر نیز میرسد.
بسیاری از این اعدامها مربوط به جرائم مرتبط با مواد مخدر است که به باور کارشناسان تاثیرات پیشگیرانهی بسیار ناچیزی دارد. این کارشناسان همچنین تصریح میکنند که در بسیاری از موارد میان جرائم صورت گرفته و مجازات اعدام تناسبی وجود ندارد.