استعفای کاوه مدنی و سکوت سازمان محیط‌ زیست

محمود صادقی در صفحه توییتر خود نوشت: «امروز از یک منبع موثق شنیدم کاوه مدنی معاون سازمان حفاظت محیط زیست، ایران را ترک کرده است. همسر او نیز که ممنوع الخروج شده بود با رفع ممنوع الخروجی کشور را ترک کرد. درس عبرتی برای نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور!»

این پیام یکشنبه ۲۶ فروردین در شبکه اجتماعی توییتر منتشر شده است. بسیاری از کاربران این شبکه چند روزی بود که می‌پرسیدند: «کاوه مدنی کجاست؟» کاوه مدنی، استاد سابق مدیریت آب و محیط زیست امپریال کالج لندن و محقق برجسته محیط‌ زیست در زمینه خشکسالی و بحران جهانی آب، سال ۹۶ به دعوت رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست برای همکاری با این سازمان در دولت حسن روحانی به ایران بازگشت.

بازگشت او به ایران برای متخصصان داخل کشور نشانه‌ دلگرم‌کننده‌ای از حضور نیروهای متخصص در بدنه دولت و امکان گسترش همکاری‌های بین‌المللی بود. فعالیت کاوه مدنی در یک نهاد دولتی برای متخصصان ایرانی خارج از کشور که مشتاق عرضه دانش و تجربیات خود برای پیشرفت ایران هستند هم آغازگر فصل جدیدی از همکاری‌ها بود. 

کاوه مدنی دارای درجه دکترا در رشته مهندسی عمران و محیط زیست از دانشگاه کالیفرنیا، کارشناسی ارشد منابع آبی از دانشگاه "لوند" سوئد و کارشناسی در رشته مهندسی عمران از دانشگاه تبریز است.

او در سال ۲۰۱۲ از سوی انجمن مهندسین عمران آمریکا به عنوان یکی از ده "چهره جدید مهندسی عمران" انتخاب شد. سال ۲۰۱۶ میلادی "اتحادیه علوم زمین اروپا" نیز کاوه مدنی را به عنوان یکی از چهار دانشمند جوان برجسته در علوم زمینمعرفی کرد. او هنگام بازگشت به ایران یک دانشمند جوان نامدار و مستقل بود که به روزنامه "شرق" گفته بود یکی از دلایل بازگشت او، امیدوار کردن نسل خود به مشارکت در تصمیمات دولتی است.

او به عنوان یک متخصص گفته بود: «يک نفر به من بفرما زده، بايد از اين به‌عنوان نماينده نسلم استفاده کنم.» کاوه مدنی در آن گفتگو تأکید کرده بود: «هرکس از ايران رفته، خارجی نيست. طرفدار گذشته و جاسوس استکبار نيست. اين ديدگاه که هرکس از ايران رفت، غيرقابل‌اعتماد است، شايد برافتد که اتفاقا می‌‌توانيم از سرمايه ايرانيان خارج از کشورمان در دولت استفاده کنيم.»

کاوه مدنی احتمالا گمان نمی‌کرد پیش از پایان سال بازداشت و به جاسوسی متهم شود. او ۲۲بهمن ۹۶ در ارتباط با پرونده "جاسوسی فعالان محیط‌ زیست" توسط ماموران اطلاعات سپاه بازداشت شد. این بازداشت رسمأ هرگز تأیید نشد و کاوه مدنی یک روز بعد با فرستادن پیامی در شبکه اینستاگرام از محل کار خود، تلاش کرد شرایط را عادی جلوه دهد. شرایط کار او در ایران اما هرگز "عادی" نشد.

"بارقه‌های امید که خاموش می‌شوند"

انتشار تصویر کاوه مدنی در نشست رئیس‌ سازمان محیط‌ زیست ایران با سفیر آلمان در حساب کاربری سفیر آلمان با اشاره به حضور کاوه مدنی و پررنگ شدن نام او در رسانه‌ها برای روشنگری در مورد فعالیت‌هایش، نشان دهنده کشمکشی پنهان میان حامیان دولتی کاوه مدنی و مخالفان حضور "یک غیرخودی" در یکی از حساس‌ترین نهادهای دولتی ایران بود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مخالفت سازمان محیط‌ زیست با اجرای طرح‌های کلان بدون پشتوانه علمی از جمله ‌سدسازی‌های بی‌رویه و تلاش برای مدیریت بحران آب، خوشایند نهادهای فعال در این زمینه از جمله شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران نیست و به چالشی جدی برای دولت حسن روحانی تبدیل شده است.  

انتشار تصاویری از کاوه مدنی در یک مهمانی خصوصی ۱۱ فروردین‌ ماه در تعدادی از رسانه‌های اصولگرا، زمانی که کاوه مدنی برای شرکت در پنجمین مجمع آسیا و اقیانوسیه در تایلند بود، از قرار کار را یک‌سره و پرونده جدل پنهان بر سر کاوه مدنی را به نفع اصولگرایان مختومه کرد.

خبرگزاری مهر به نقل از یک منبع آگاه نوشته است: «کاوه مدنی پس از انتشار تصاویرش در برخی رسانه‌ها، در حالی که در سفر کاری در خارج کشور بود، از همانجا استعفا داد. این استعفا اما هنوز پذیرفته نشده است.»

خبر استعفای کاوه مدنی بازتاب وسیعی در رسانه‌های رسمی کشور و فضای مجازی داشته است. ناهید مولوی، خبرنگار روزنامه "جامعه نو"، در حساب توییتری خود نوشته است: «برای شما شاید یک استعفا و خروج ساده باشد، برای ما اما آخرین بارقه‌های امید است که خاموش می‌شود.»

سازمان محیط‌ زیست ایران هنوز رسمأ در تأیید یا رد خبر استعفای معاون این سازمان اظهار نظر نکرده است.  

کاوه مدنی در نخستین توییت خود پس از انتشار خبر استعفایش شعری از هوشنگ ابتهاج را منتشر کرده است.