1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

استرس چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارد؟

الینا فرهادی
۱۴۰۲ فروردین ۳۰, چهارشنبه

تازه‌های پزشکی هفته: استرس چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارد؟ نمک زیاد حتی با داشتن فشار خون سالم خطرناک است، چطور خود را برای آلرژی فصلی آماده کنیم؟ کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و افزایش جهانی دیابت نوع ۲.

https://p.dw.com/p/4QH8b
استرس مزمن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌ها را افزایش دهد
استرس مزمن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌ها را افزایش دهدعکس: picture-alliance/dpa/C. Klose

فهمیدن اینکه استرس چگونه بر بدن شما تأثیر می‌گذارد، به میزان استرس و مدت‌زمان آن بستگی دارد.

به‌ نوشته نشریه پزشکی "مدیکال‌اکسپرس" تحقیقات اخیر نشان داده است که سطوح استرس کم تا متوسط واقعاً برای توانایی یادگیری مفید است. از‌ سوی‌ دیگر، سطح استرس بالا می‌تواند بر حافظه تأثیر منفی بگذارد.

به‌ همین‌ ترتیب، استرس کوتاه‌مدت می‌تواند تأثیر متفاوتی بر بدن نسبت به استرس طولانی‌مدت داشته باشد.

متخصصان رایج‌ترین پیامدهای فیزیکی و ذهنی هر دو نوع استرس را تجزیه‌ و‌ تحلیل کرده و نکاتی را در مورد نحوه مدیریت استرس برای کمک به جلوگیری از مشکلات سلامتی در درازمدت ارائه کرده‌اند.

عوامل استرس‌زای روزانه باعث ایجاد استرس کوتاه‌مدت می‌شوند. در‌این‌هنگام، آنچه در بدن اتفاق می‌افتد این است که ماهیچه‌ها شروع به منقبض شدن می‌کنند، قلب شروع به تپیدن سریع‌تر کرده و اکسیژن بیشتری به ریه‌ها می‌رود. این وضعیت کمکی در جهت آماده‌شدن برای عوامل استرس‌زا است.

اگر عامل استرس‌زا شامل یک بحران غیرمنتظره مانند تصادف رانندگی باشد، استرس کوتاه‌مدت را تبدیل به مشکل حاد می‌کند. در این شرایط، پاسخ استرس معمولاً حدود دو تا سه‌روز طول می‌کشد.

علایم استرس حاد می‌تواند شامل موارد زیر باشد: درد شکم، حالت تهوع، سردرد، اضطراب، تحریک‌پذیری و بدخلقی، درد قفسه سینه، مشکلات خواب، دشواری در تنفس، خستگی، مشکل در تمرکز.

اما با تجربه استرس طولانی‌مدت، بدن شما در واکنش جنگ یا گریز بیش از حد قرار می‌گیرد و نمی‌تواند آرام شود. بنابراین، بدن به‌طور مداوم مملو از کورتیزول یا همان هورمون مرتبط با استرس می‌شود. این روند سطح التهاب را بالا برده و شما را در برابر بیماری‌های مزمن آسیب‌پذیر می‌کند.

محققان دانشکده پزشکی دانشگاه ییل تاکید می‌کنند که استرس طولانی‌مدت ممکن است خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد: فشار خون بالا، سکته مغزی، بیماری قلبی، افسردگی، اختلالات اضطرابی، دیابت نوع ۲، آرتروز، چاقی، سندرم متابولیک، اعتیاد به مواد مخدر، الکل یا غذا.

استرس مزمن همچنین می‌تواند خطر ابتلا به چندین نوع مختلف زوال عقل از جمله بیماری آلزایمر را افزایش دهد. با‌این‌حال خبر خوب این است که چندین روش اثبات‌شده به شما در مدیریت استرس کمک می‌کند.

به طبیعت بروید

چندین مطالعه توانایی طبیعت را در کاهش سطح استرس و تقویت سلامت روان نشان داده‌اند. یکی از این مطالعات شامل بررسی نزدیک به ۲۰ هزار شرکت‌کننده بود و نشان داد که گذراندن ۱۲۰ دقیقه در هفته در طبیعت، حس سلامت و تندرستی افراد را افزایش می‌دهد. علاوه‌ بر‌ این، می‌توانید فعالیت‌های تمدد اعصاب مانند مدیتیشن، یوگا، تای‌‌چی، تمرینات تنفسی و آرامش عضلانی را امتحان کنید.

غذاهای مناسب بخورید

طبق گفته انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، خوردن رنگین‌کمانی از میوه‌ها و سبزیجات، کاهش مصرف قند و اجتناب از الکل راه‌های بسیار خوبی برای کاهش استرس هستند.

زمانی را برای استراحت اختصاص دهید

پس از تجربه تغییرات و بحران‌‌های بزرگ، مکث و استراحت ضروری است. این کار به‌معنای عدم مرور اخبار و رویدادهای منفی است، حداقل به‌طور موقت. همچنین باید یاد بگیرید که به مسئولیت‌های اضافی «نه» بگویید.

رسانه‌های اجتماعی را قطع کنید

مانند شکر و الکل، APA محدودیت قرارگیری در معرض رسانه‌ها را توصیه می‌کند. این کار می‌تواند به کاهش تأثیر روانی پردازش بسیاری از رویدادها کمک کند؛ اتفاق‌هایی که می‌تواند پاسخ استرس را تحریک کند.

بدانید چه زمانی باید کمک بخواهید

اگر احساس خستگی می‌کنید، از مواد مخدر یا الکل برای مقابله با استرس استفاده می‌کنید، یا اگر فکر آسیب‌رساندن به خود دارید، باید به‌دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. اینها نشانه‌هایی هستند که سطح استرس شما ممکن است خارج از کنترل باشد. پزشک می‌تواند با شما بر روی یک برنامه کاهش استرس که ممکن است شامل دارو، تکنیک‌های مدیریت استرس و مشاوره باشد، همکاری کند.

 

وقت گذراندن در طبیعت به کاهش استرس کمک می‌کند
وقت گذراندن در طبیعت به کاهش استرس کمک می‌کندعکس: Reuters

نمک زیاد حتی با داشتن فشار خون سالم، خطرناک است

تحقیقات جدید محققان سوئدی نشان داده است که نمک زیاد در رژیم غذایی یک عامل خطر مهم برای گرفتگی عروق در گردن و قلب است و حتی اگر فشار خون بالا نداشته باشید، خطر حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد.

به‌گزارش نشریه پزشکی Web MD این مطالعه که به‌صورت آنلاین در مجله European Heart Journal Open منتشر شده، بر این نکته تاکید می‌کند که نمک حتی قبل از ابتلا به فشار خون بالا، می‌تواند باعث آسیب شود.

به‌گفته محققان مرکز تحقیقات بالینی در دانشگاه اوپسالا در سوئد، این نکته ثابت شده که نمک به‌دلیل ارتباط آن با فشار خون بالا، برای سلامت قلب مضر است، اما نقش نمک در ایجاد پلاک در شریان‌ها تابه‌حال مورد بررسی قرار نگرفته بود. این اولین مطالعه‌ای است که ارتباط بین مصرف زیاد نمک و سخت‌شدن شریان‌های سر و گردن را بررسی می‌کند.

این مطالعه شامل ۱۰ هزار و ۷۰۰ بزرگسال ۵۰ تا ۶۴ ساله بود. تیم تحقیقاتی میزان نمک موجود در ادرار آنها را اندازه‌گیری کرد. محققان سپس تصاویری از شریان‌های قلب و شریان‌های کاروتید در گردن گرفتند. آنها دریافتند که هرچه افراد نمک بیشتری مصرف کنند، خطر کلسیفیکاسیون در عروق قلب و گردن بیشتر می‌شود.

این یافته‌ها حتی در افراد بدون فشار خون بالا مشاهده شد. این بدان معناست که فقط بیماران مبتلا به فشار خون بالا یا بیماری قلبی نیستند که باید مراقب مصرف نمک خود باشند.

محققان تاکید می‌کنند که همه افراد باید از دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی پیروی و میزان مصرف نمک را به حدود یک قاشق چای‌خوری در روز محدود کنند.

به‌گفته محققان، یک راه خوب برای کاهش فشار خون از طریق رژیم غذایی، ورزش و حفظ وزن مناسب است.

رژیم غذایی DASH، فشار خون را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. رژیم DASH شامل غذاهایی است که سرشار از پتاسیم، کلسیم و منیزیم هستند. این مواد مغذی به کنترل فشار خون کمک می‌کنند. این رژیم، مصرف غذاهایی که حاوی سدیم، چربی اشباع‌شده و قندهای اضافه‌شده هستند را محدود می‌کند.

نمک زیاد در رژیم غذایی یک عامل خطر مهم برای گرفتگی عروق در گردن و قلب است
نمک زیاد در رژیم غذایی یک عامل خطر مهم برای گرفتگی عروق در گردن و قلب استعکس: Benis Arapovic/Zoonar/picture alliance

چطور خود را برای آلرژی فصلی آماده کنیم؟

پیش‌بینی‌های سال ۲۰۲۳ می‌گویند که تعداد گرده‌ها در فصل بهار زودتر از موعد، افزایش می‌یابد، بیشتر دوام می‌آورد و باعث می‌شود افراد با عطسه، سرفه، احتقان، فشار سینوسی و آبریزش چشم‌ها علائم شدیدتری نسبت به همیشه داشته باشند.

به‌نوشته پایگاه خبری دانشکده پزشکی Yale Medicine گرده یک ماده معلق در هوا است که از علف، گیاهان گلدار و درختان ایجاد می‌شود. هر ساله میلیون‌ها نفر به تب یونجه مبتلا می‌شوند، نامی‌که به رینیت آلرژیک ناشی از گرده گل داده می‌شود. هنگامی‌که فردی تب یونجه دارد، سیستم ایمنی بدن او گرده گل را به‌عنوان یک تهدید شناسایی می‌کند و سیگنال‌هایی را منتشر می‌کند که منجر به احتقان، خارش چشم، آبریزش بینی و عطسه و همچنین مشکلاتی مانند فشار سینوسی و ورم ملتحمه آلرژیک (خارش، آبریزش و قرمزی چشم) می‌شود.

گرده با باد پخش می‌شود، بنابراین روزهای بادی بدترین روزها برای مبتلایان به رینیت آلرژیک است.

علائم آلرژی فصلی تهدید‌کننده زندگی نیست، اما اگر التهاب زیادی در مجرای بینی و سینوس‌ها ایجاد شود، می‌تواند منجر به تنگی نفس و سرفه، آسم و برونشیت شود.

در مقایسه با کووید ۱۹ باید گفت که آلرژی‌های فصلی معمولاً باعث خارش یا آبریزش چشم‌ها و عطسه می‌شود، در حالی که لیست کووید شامل تب یا لرز، دردهای عضلانی، اسهال، حالت تهوع و استفراغ و غیره است.

در ۱۰ سال گذشته درمان آلرژی تغییر کرده است، به‌طوری‌که تعدادی از داروهای خط اول درمان، درحال‌حاضر بدون‌ نسخه در دسترس هستند. با‌ این‌ حال، داروهای بدون‌نسخه زیادی وجود دارد که پزشکان آنها را به‌عنوان درمان‌های خط اول توصیه نمی‌کنند.

به‌عنوان‌مثال، پزشک ممکن است آنتی‌هیستامین‌ها را برای خارش و آبریزش بینی، اسپری‌های بینی استروئیدی را برای احتقان مجرای بینی و قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین را برای علائم چشمی تجویز کند. اگر بیمار هنوز ناراحت است، ممکن است پزشک یک ضداحتقان توصیه کند، اما نه برای استفاده روزانه، زیرا بیمار می‌تواند بیش از حد به آن وابسته شود.

در‌این‌میان، آزمایش پوست یا خون مفید است زیرا مشخص می‌شود بیماران دقیقاً به چه چیزی حساسیت دارند.

استراتژی‌های غیر‌دارویی نیز برای کنترل علائم آلرژی توصیه شده است:

اگر می‌توانید در خانه بمانید، به‌خصوص در روزهای بادی. پنجره‌‌ها را بسته نگه دارید (حتی در ماشین).

هنگامی که بیرون می‌روید از ماسک صورت استفاده کنید تا از استنشاق ذرات بزرگ‌تر گرده جلوگیری شود. ماسک را بعد از هر بار استفاده بشویید زیرا ممکن است گرده روی آن باشد.

از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید تا از باقی‌ماندن گرده در موها و چشمان خود جلوگیری کنید.

از فعالیت‌های خارج از منزل مانند چمن‌زنی یا چیدن برگ‌ها اجتناب کنید.

اگر زمانی را در فضای باز می‌گذرانید، پس از بازگشت به خانه لباس‌ها را بشویید. بهتر است حمام کنید، موهای خود را بشویید و لباس‌هایتان را عوض کنید، به‌خصوص اگر می‌خواهید بخوابید. سعی کنید مقدار گرده‌ای که از سرتان به بالش می‌رود را به حداقل برسانید، زیرا تمام شب آن را تنفس خواهید کرد.

قبل از خواب، بینی خود را با آب نمک بشویید تا گرده‌ها از بین بروند.

اگر همچنان از علائم آلرژی رنج می‌برید، به پزشک خود مراجعه کنید. ممکن است بتوانید از طریق واکسن‌ها نسبت به آلرژی، حساسیت‌زدایی کنید.

آزمایش پوست یا خون برای تشخیص علت حساسیت مفید است
آزمایش پوست یا خون برای تشخیص علت حساسیت مفید استعکس: Imago

کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و افزایش جهانی دیابت نوع ۲

بر اساس مطالعه اخیر محققان آمریکایی، خوردن بیش از حد محصولات گندم و برنج تصفیه‌شده و کاهش مصرف غلات کامل، باعث رشد موارد جدید دیابت نوع ۲ در سراسر جهان شده  است.

به‌نوشته نیویورک‌پست و به‌گفته محققان دانشکده پزشکی دانشگاه تافتس در بوستون، این مطالعه نشان می‌دهد که کیفیت پایین کربوهیدرات عامل اصلی افزایش موارد ابتلا به دیابت نوع ۲ ناشی از رژیم غذایی در سطح جهان است.

یکی دیگر از عوامل کلیدی در رشد موارد ابتلا به دیابت نوع ۲، طبق این مطالعه این است: مصرف بیش از حد گوشت قرمز و فرآوری‌شده مانند بیکن، سوسیس، سالامی و مانند آن.

بر‌اساس این مطالعه که روز دوشنبه در مجله Nature Medicine منتشر شد، خوردن خیلی کم غلات کامل و دریافت بیش‌از‌حد غلات فرآوری‌شده و گوشت قرمز و فراورده‌های آن، علل اصلی ابتلای بیش از ۱۴ میلیون مورد جدید به دیابت نوع ۲ در سال ۲۰۱۸ بودند.

در واقع، این مطالعه تخمین زد که ۷ مورد از ۱۰ مورد ابتلا به دیابت نوع ۲ در سراسر جهان با انتخاب نامناسب غذایی مرتبط است.

دیابت نوع ۲ زمانی رخ می‌دهد که لوزالمعده نتواند انسولین کافی تولید کند و توانایی بدن برای تنظیم و استفاده از قند به‌عنوان سوخت را مختل کند.

هیچ درمانی برای دیابت وجود ندارد، اما تعداد بی‌شماری از تغییرات توصیه‌شده در شیوه زندگی برای کمک به مدیریت این بیماری وجود دارد، مانند کاهش وزن، ورزش و تغذیه خوب.

این مطالعه اطلاعاتی در حالی انجام می‌شود که کارشناسان هشدار می‌دهند که موارد ابتلا به دیابت نوع ۲ در مسیر افزایش ۷۰۰ درصدی در میان جوانان آمریکایی قرار دارد.

این‌در‌حالی است که پاییز سال گذشته، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، دیابت را سومین علت مرگ به علت بیماری‌های غیرواگیر خواند. به‌‌گفته او سومین علت مرگ ناشی از بیماری‌‌های غیرواگیر در جهان و ایران، دیابت است. یعنی دیابت، بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان،‌ از بین عوامل غیرواگیر، سومین علت مرگ افراد است.

بر‌اساس پیمایش ملی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر که در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۴۰۰ در ایران انجام شده است، شیوع دیابت از ۱۱ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۴ درصد شیوع در سال ۱۴۰۰ رسیده است‌؛ بدین معنا که شیوع دیابت در کشور به فاصله پنج سال حدود ۳۰ درصد افزایش‌ یافته است. به‌نظر می‌رسد که این روند افزایشی همچنان ادامه دارد.