«از آیت‌الله‌ها هم به خدا نزدیکتر هستم»

رافق تقی در روز چهارشنبه دوم آذر۱۳۹۰ در بیمارستانی در باکو درگذشت. پلیس آذربایجان تحقیقات پیرامون سوءقصد و مرگ رافق تقی را ادامه می‌دهد. روزنامه‌های دولتی این کشور خبر درگذشت این نویسنده‌ی منتقد اسلام را بدون تفسیر منتشر کردند، اما رسانه‌های مستقل و وابسته به اپوزیسیون آذربایجان به دست داشتن عوامل ایران" در این سوءقصد اشاره می‌کنند. در عین حال خود رافق تقی نیز پیش از مرگش "از احتمال دست داشتن عوامل ایران" صحبت کرده بود.

ایلغار، برادر رافق تقی درگفت‌وگو با دویچه‌وله ضمن تائید صحبت‌های برادرش گفت، پلیس ضارب را دستگیر نکرده و خانواده‌ی او فعلا از تحقیقات پلیس اطلاعی ندارد. یک کارشناس اهل باکو به دویچه‌وله گفت، قتل رافق تقی، رئیس "مجمع نویسندگان آزاد آذربایجان" احتمالا با اصلاح قوانین دینی در آذربایجان مرتبط است. چون وی در سال ۲۰۰۹ از حبس آزاد شده و در ظرف دو سال گذشته سوء‌قصدی به جان او انجام نگرفته است. وی تاکید کرد، اصلاح قوانین دینی آذربایجان به منظور مقابله با نفوذ ایران انجام گرفته است.

روزنامه‌ی جمهوری اسلامی: سلمان رشدی آذربایجان به قتل رسید

تاکنون حکومت آذربایجان درباره‌ی سوءقصد به جان رافق تقی سکوت کرده است. گرچه مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران تاکنون واکنشی پیرامون سوءقصد به جان نویسنده‌ی آذربایجانی نشان نداده‌اند، سفارت ایران در باکو دست داشتن ایران در این سوءقصد را تکذیب کرد.

اما روزنامه‌ی جمهوری اسلامی ایران درباره این واقعه نوشته است: «سلمان رشدی جمهوری آذربایجان، به قتل رسید. رافق تقی که به دلیل اهانت به پیامبر اکرم در جمهوری آذربایجان به سلمان رشدی معروف بود، دیروز توسط یک فرد نا‌شناس به قتل رسید. وی به دلیل اهانت‌های بی‌سابقه به حضرت رسول اکرم، مورد نفرت مردم جمهوری آذربایجان بود. به همین دلیل، مردم آذربایجان از آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی درباره‌ی وی استفتاء کردند و ایشان در‌‌همان زمان این شخص را محکوم به اعدام دانستند».

رافق تقی: من از آیت‌الله‌ها هم به خدا نزدیک‌ترم

رافق تقی نظرش را آشکارا درباره‌ی فتوای روحانیان ایران در محافل مختلف آذربایجانی‌ها و همچنین در رسانه‌های مستقل کشور بیان کرده بود.

وی در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود دراین باره می‌گوید: «هفت آیت‌الله برای مرگ من فتوا داده‌اند. برخی از آنها دار فانی را وداع گفتند. اینان که به اصطلاح خادمان دین هم هستند و بنام دین فتوای قتل دیگران را صادر می‌کنند، کارشان بی‌معناست. من مثل این آیت‌الله‌ها کتاب‌های دینی زیادی نخواندم و بیشتر کتاب‌های علمی خواندم، اما برای کسی آرزوی مرگ نمی‌کنم. بگذار زندگی کنند. نکش و حکم قتل صادر نکن! زندگی را هدیه کن نه مرگ را! من هم از شما خوشم نمی‌آید، اما من به مرگ شما حکم نمی‌کنم. پس به من بگوئید چه کسی به خدا نزدیکتراست. من از آیت‌الله‌ها هم به خدا نزدیکترهستم».

پس از صدور فتوا، زندگی نویسنده چگونه گذشت؟

آیت‌الله فاضل لنکرانی در فتوای چهارم آذر ۱۳۸۵ خود صریحا حکم می‌کند: «قتل او بر هر کسی که دسترسی داشته باشد لازم است». پنج سال از تاریخ این فتوا می‌گذرد. این پنج سال را رافق تقی چگونه گذراند؟

یکی از دوستان نزدیک رافق که او را همراهی می‌کرد، در گفتگو با ذویچه وله درباره‌ی زندگی این نویسنده و پزشک آذری پس از صدور فتوا، چنین شرح می‌دهد: «آخرین دیدار ما در قهوه خانه‌ای نزدیکی مجسمه‌ی آنا سلطانوا در گنجلیک بود. او تعریف می‌کرد کلا زندگی برای او سخت بوده اما پرانرژی کار می‌کرد. بعد از فتوا دستگیر شد و 2 سال حبس بود. پس از آزادی هم که هر وقت مقاله می‌نوشت با موجی از توهین و تحقیر دین‌داران رادیکال مواجه بود. خودش پیش‌بینی می‌کرد روزی احتمالا به جان او سوء قصد کنند و دغدغه‌ی ترور داشت. اما آزادانه و بدون هراس کار و فعالیت می‌کرد».

رافق تقی درباره قاتل چه گفت؟

رافق تقی پس از سوء‌قصد، درباره‌ی وقوع این حادثه به تفصیل سخن گفت. وی در یکی از مصاحبه‌های خود در بیمارستان باکو جزئیات این حادثه را چنین توضیح می‌دهد: «ساعت ۱۰ شب به من حمله کردند. ضارب صورتش را پوشانده و حتی یک کلمه هم صحبت نکرد و اگر چنین می‌کرد من از لهجه می‌توانستم او را شناسائی کنم. من در طول هفته فقط یک روز ساعت ۱۰ شب به خانه‌ برمی‌گردم. شخص ضارب دقیقا اطلاع داشت که در کدام شب دیر برمی‌گردم. آنها مراقب من بودند و این حمله را سازماندهی کرده بودند. ضارب به من ۷ ضربه زد».

رافق تقی دو روز پیش از مرگش در یک مصاحبه‌‌ی دیگر بر روی تخت بیمارستان به این سئوال خبرنگار آذری که در پشت این قضایا دست چه کسانی را می‌تواند مشاهده کرد، چنین پاسخ می‌دهد: «اين سوءقصد يا از طرف دين‌داران افراطی آذربايجان صورت گرفته، يا اينکه از طرف عوامل ايران سازماندهی شده است».

رافق تقی در این گفتگو انگيزه‌ی سوءقصد را نوشته‌های انتقادی‌اش درباره اسلام افراطی و خصوصا آخرين مقاله‌اش تحت عنوان «ايران و جهانی سازی» می‌داند.

ادامه‌ی انتشار مقالات به نام رافق تقی در جمهوری آذربایجان

رافق تقی رئیس"مجمع نویسندگان آزاد آذربایجان" بود و مجموعه داستانی نیز از وی منتشر شده است. وی مقالاتی هم در رسانه‌های آذری زبان درباره اسلام‌گرایی منتشر کرده است.

آقشین یئنی‌سئی، نویسنده‌ی همکار او به دویچه وله می‌گوید: «در آذربایجان روشنفکران و نویسندگان جمهوری معتقدند که قتل رافق تقی به دلیل ترساندن نویسندگان جمهوری آذربایجان انجام گرفته است».

آقشین یئنی سئی نویسنده و شاعر آذربایجانی، عضو مجمع نویسندگان آزاد آذربایجان خبر داد که وی به همراه برخی دیگر از شاعران و نویسندگان کشور مقالاتی را برای ادامه راه رافق تقی منتشر خواهند کرد. آقشین یئنی سئی می‌افزاید: «هر روز یک نفر از دوستان رافق تقی با اسم مستعار رافق تقی در نشریات مقاله خواهد نوشت و عقایدش را بدون سانسور منتشر خواهد کرد. ما می‌خواهیم این کمپین را سازماندهی کنیم».

این نویسنده و شاعر آذربایجانی درگفتگو با دویچه وله خبر داد که قتل رافق تقی باعث مصمم‌تر شدن شاعران و نویسندگان آزاد‌اندیش جمهوری آذربایجان خواهد شد.

طاهرشیرمحمدی
تحریریه: عباس کوشک جلالی