اروپا هدف حملات تروریستی جهادگران

آیا اروپا در نقطه‌ی کانونی جهاد جهانی تروریست‌های اسلام‌گرا قرار گرفته است؟ این پرسشی است که کارشناسان، سیاستمداران و دانشمندان در نشست سالانه‌ی سرویس اطلاعاتی آلمان در برلین به بحث گذاشتند.

توماس دمزیه، وزیر اداره‌ی صدراعظمی آلمان و مسئول هماهنگی سرویس‌های مخفی، بر این نظر است که باید در آلمان هم هر لحظه روی یک ضربه‌ی تروریستی حساب کرد. وی، با این همه به آرامش فرامی‌خواند و می‌گوید: «ایجاد سرآسیمگی، هیجان بیش از اندازه و دستپاچگی هم مانند نفرت علیه اقلیت‌ها و بیگانگان هیچ کمکی نمی‌کند».

کارشناسان امنیتی، به ویژه بازوی شبکه‌ی ترور القاعده در شمال آفریقا را تهدیدآمیز ارزیابی می‌کنند. این سازمان می‌کوشد هم به غرب آفریقا و هم به اروپا نفوذ و هواداران تازه‌ای جذب کند و عملیات تروریستی تدارک ببیند. ارنست اورلاو معتقد است که دامنه‌ی ترور، هم اکنون نیز، به جوامع اروپایی گسترش یافته است.

وی می‌گوید: «سوء‌قصدکنندگان مادرید، در اسپانیا به نیروهای رادیکال تبدیل شده بودند. سوء‌قصدکنندگان لندن، تقریبا همگی در بریتانیا به دنیا آمده بودند. اعضای اتحادیه‌ی جهاد اسلامی یا «گروه زاورلند» و هواداران آن‌ها ـ که در سپتامبر سال ۲۰۰۷ در آلمان بازداشت شدند ـ نیز وضعیت مشابهی داشتند. این مورد به ما آلمانی‌ها از نظر روانی ضربه‌ی شدیدی وارد کرد، زیرا آلمانی‌هایی که به اسلام گرویده بودند، در برنامه‌ریزی ترورها نقش مهمی داشتند».

فولکر پرتز، اسلام‌شناس و رییس «بنیاد دانش و سیاست» یادآور می‌شود که به خلاف تروریست‌های اسلامی پیشین، بیشتر تروریست‌های نسل تازه، از محیط‌های مذهبی برنخاسته‌اند. آنان با اسلام آشنایی اندکی دارند. انگیزه‌ی آنان برای پیوستن به یک جنبش اسلام‌گرا، برخاسته از خشم عمیق نسبت به بی‌عدالتی است.

از دیدگاه پرتز، اکثریت مردم در جهان عربی ـ اسلامی نه رادیکال هستند و نه خشونت‌گرا. ولی ما دست‌کم با دو نسل از مردان و نیز زنان خشمگینی سروکار داریم که خشم آنان می‌تواند به خشونت بینجامد. به خلاف آنچه در عصر بحران‌های مالی گفته می‌شود، انسان‌ها فقط در پی حرص و طمع نیستند، بلکه همچنین در جستجوی احترام، منزلت و عدالت هستند. و هنگامی که به آن‌ها دست نمی‌یابند، دچار خشم می‌شوند.

به باور پرتز، این توهمی بیش نیست که می‌توان در پیکار علیه ترور با ابزار نظامی پیروز شد. باید به سیاستمداران توصیه کرد که نگاه خود را از واقعیت‌های کشورهای اسلامی برنگردانند، حتا آن کشورهای اسلامی که حکومت‌های میانه‌رو دارند.

Bettina Marx / رادیو دویچه وله