ارزیابی‌های جدید از ایران در واشنگتن

مصاحبه‌ی باراک اوباما، رئیس جمهور جدید آمریکا با تلویزیون "العربیه" بازتاب جهانی وسیعی یافت. اوباما در این مصاحبه هدف خود را در رابطه با کشورهای اسلامی برقراری پیوندهای مستحکمی با آنها برپایه‌ی دوستی و احترام متقابل اعلام کرد. مضمون مصاحبه، بازگشودن نکاتی بود که اوباما در نطق مراسم تحلیف خود در مورد مناسبات آمریکا با کشورهای اسلامی ‌و سیاست واشنگتن در خاورمیانه و نزدیک، ذکر کرده بود.

اوباما در این مصاحبه در مورد ایران گفت که «هم آن گونه که در سخنرانی مراسم تحلیفم گفته‌ام، اگر کشورهایی چون ایران آمادگی داشته باشند، از نشان دادن مشت چشم ‌پوشند، می‌توانند انتظار آن را داشته باشند که آمریکا به سویشان دست دوستی دراز کند.» دیروز (۲۷ ژانویه) در رسانه‌ها این سخن اوباما در کنار اظهارات سوزان رایس، سفیر آمریکا در سازمان ملل قرار گرفت که در مصاحبه‌ای مطبوعاتی اعلام کرده که آمریکا در قبال ایران یک "دیپلماسی مستقیم" پیش خواهد گرفت.

فراخوان کلینتون

خبر عمده‌ی دیروز، پس از مصاحبه‌ی اوباما و گفته‌های رایس در مورد روابط ایران و آمریکا، فراخوان هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی جدید آمریکا بود. کلینتون از دولت ایران خواست به پیشنهاد اوباما برای گفت‌وگوی مستقیم پاسخ مثبتی دهد. او گفت که ایران این فرصت را دارد که نشان دهد برای انجام "گفت‌وگوهایی جدی" با جامعه‌ی جهانی آمادگی دارد.

هیلاری کلینتون در مورد کشمکش اتمی با ایران گفت که آمریکا سیاست خود در این مورد را در چارچوب تلاش‌های گروه کشورهای شش‌گانه پیش خواهد برد. این گروه شامل پنج کشور عضو دایمی شورای امنیت و آلمان می‌شود.

واکنش‌ها در آلمان

روپرشت پولنتس (Ruprecht Polenz)، رئیس کمیته‌ی خارجی مجلس فدرال آلمان (بوندستاگ)، که از حزب دموکرات‌مسیحی (CDU) است، از پیشنهاد اوباما به ایران برای انجام گفت‌وگو استقبال کرده است. او به روزنامه‌ی "کلنر اشتات‌انتسایگر" (Kölner Stadtanzeiger) گفته است که «من مدتهاست بر این نظرم که ضرورت دارد آمریکا در استراتژی ما نقشی قویتر و مستقیم را ایفا کند.» او در ادامه افزوده است: «آمادگی اوباما، برای انجام گفت‌وگوهای بی‌قید و شرط با ایران، در این جهت است.»

به همین سان رولف موتسنیش (Rolf Mützenisch)، از حزب سوسیال دموکرات آلمان (SPD)، "دیپلماسی مستقیم" واشنگتن را تحسین کرده است. او گفته است که سیاست جدید واشنگتن «رویه‌ای کاملا درست» است. به نظر این سیاستمدار متخصص در روابط خارجی، «به ایران هم البته باید گفت که اگر پیشنهادهای تازه ‌را نپذیرد، چه بهایی باید بپردازد.» به نظر موتسنیش، در صورت مخالف‌خوانی تهران، لازم است بر شدت تحریم‌ها افزود.

تفسیر اکثر رسانه‌های مهم آلمان از سخنان مقامات دولت تازه‌ی آمریکا در مورد روابط این کشور با ایران مبتنی بر این باور است که واشنگتن سیاست تازه‌ای در مورد ایران پیش می‌گیرد.

دو روزنامه‌ی محافظه‌کار "دی ولت" و "فرانکفورتر آلگماینه"، ضمن استقبال از سیاست جدید، در مورد آنکه "دیپلماسی" مستقیم با روی خوش تهران مواجه شود، ابراز تردید کرده‌اند. "فرانکفورتر آلگماینه" پرسیده است که اگر حکومت ایران سیاست‌های همیشگی خود را دنبال کرد، آنگاه چه باید کرد. "دی ولت" نگران آن است که مبادا سیاست جدید در آمریکا منجر به سازش با ایران شود، سازش تا حد «تفاهم با یک ایران اتمی».

کسب اطلاعات تازه در مورد ایران

روزنامه‌ی "واشنگتن پست" دیروز، حاوی نوشته‌ای از رویک مارک جرشت (Reuek Marc Gerecht)، کارشناس ارشد "بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها" و افسر سابق "سیا"، سازمان جاسوسی آمریکا (از ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۴) است. مقاله این پرسش را طرح می‌کند که آمریکا تا چه حد اطلاعات مفیدی در مورد ایران دارد.

به نظر این کارشناس اطلاعاتی، سیاست جدید در آمریکا در قبال ایران بایستی مبتنی بر ارزیابی جدید از این کشور و بازخوانی اطلاعاتی باشد که آمریکا تا کنون در مورد آن گرد آورده است. به نظر رویک مارک جرشت، اطلاعات در مورد ایران، بهترین شاخص برای قضاوت در مورد شیوه و حد موفقیت کار "سیا" است. این کارشناس‌، کسب اطلاعات در ایران را هم راحت می‌داند، هم سخت. سخت به لحاظ کنترل شدیدی که رژیم تهران برقرار کرده، ساده به لحاظ آنکه مسافران می‌آیند و می‌روند، مسافرانی که شامل مقامات سیاسی و نظامی هم می‌شوند.