1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

ارتباط انزوای اجتماعی با کاهش حجم مغز

الینا فرهادی
۱۴۰۲ تیر ۲۸, چهارشنبه

در تازه‌های پزشکی این هفته می‌خوانید: ارتباط زوال عقل و اختلال حافظه با انزوای اجتماعی، راه‌های در امان ماندن از نیش پشه‌‌ها و رابطه مصرف زیاد قند با تکثیر سلول‌های سرطانی در مبتلایان.

https://p.dw.com/p/4U6Wm
Digital AI Ego
عکس: Alexander Limbach/Zoonar/picture alliance

یک مطالعه نشان می‌دهد که انزوای اجتماعی با کاهش حجم کلی مغز و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی مانند زوال عقل مرتبط است.

به‌ نوشته نشریه پزشکی "مدیکال‌نیوز تودی" نتایج اسکن MRI در میان شرکت‌کنندگان این مطالعه که توسط محققان ژاپنی انجام شد، نشان داد که ماده سفید و خاکستری مغز افرادی‌ که کمترین تماس اجتماعی را داشتند، ۶۷.۳ درصد از حجم داخل جمجمه را اشغال می‌کرد. این میزان در افرادی‌که بیشترین میزان تماس اجتماعی را داشتند ۶۷.۸ درصد بود.

محققان دانشگاه کیوشو در فوکوکای ژاپن دریافتند که کاهش حجم کلی مغز بر نواحی مرتبط با حافظه و زوال عقل مانند هیپوکامپ و آمیگدال تأثیر می‌گذارد. هیپوکامپ ناحیه‌ای از مغز است که با بیماری آلزایمر مرتبط است.

اسکن‌ها همچنین نشان دادند که افراد منزوی از نظر اجتماعی، مقدار بیشتری ضایعات ماده سفید مغز را داشتند که نشان‌دهنده آسیب مغزی است.

این مطالعه شامل ۸ هزار و ۸۹۰ فرد بدون زوال عقل با میانگین سنی ۷۳ سال بود.

به‌ گفته محققان، سایر عوامل مرتبط با انزوای اجتماعی نیز ممکن است باعث کاهش حجم مغز شوند. مثلا اندوه برطرف‌نشده و طولانی‌‌مدت با حجم مغز کمتر و عملکرد ضعیف در تست‌های شناختی مرتبط است.

اما چرا انزوای اجتماعی بر شناخت تأثیر می‌گذارد؟

پروفسور ساهاکیان، متخصص مغز و اعصاب از دانشگاه کمبریج توضیح داد که چگونه و چرا انزوای اجتماعی می‌تواند بر توانایی‌های شناختی افراد تأثیر بگذارد: مغز ما برای رشد به تقویت مهارت‌های اجتماعی مانند همدلی و توانایی درک دیگران نیاز دارد. علاوه‌بر‌این، تعامل با دیگران باعث ایجاد احساس رفاه و لذت می‌شود.

این در حالی است که دو بررسی سیستماتیک در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ ثابت کرده بودند که انزوای اجتماعی، خطر ابتلا به زوال عقل را تا ۶۰ درصد افزایش می‌دهد.

در‌ حالی‌ که این مطالعه مشخص نمی‌کند که انزوای اجتماعی به‌طور مستقیم باعث آتروفی مغز می‌شود، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که قرار‌گرفتن افراد مسن در معرض گروه‌های اجتماعی حتی باعث معکوس‌شدن کاهش حجم مغز و بهبود مهارت‌های تفکر و حافظه می‌شود.

این مطالعه ۱۲ ژوئیه در مجله پزشکی آکادمی نورولوژی آمریکا منتشر شده است.

آیا سلول‌های سرطانی واقعا از قند تغذیه می‌کنند؟

در حالی که متخصصان می‌گویند رژیم‌های غذایی حاوی قندهای افزوده ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در طول زندگی افزایش دهند، حذف تمام قندها با تومورهای سرطانی مبارزه نمی‌کند.

مصرف بیش‌ از‌ حد قندهای افزوده باعث کاهش ایمنی شده و به سلول‌های سرطانی اجازه می‌دهد راحت‌تر پخش شوند.
مصرف بیش‌ از‌ حد قندهای افزوده باعث کاهش ایمنی شده و به سلول‌های سرطانی اجازه می‌دهد راحت‌تر پخش شوند. عکس: Franziska Gabbert/dpa/picture alliance

به‌ نوشته نیویورک‌ تایمز؛ یکی از رایج‌ترین سوال‌هایی که در مورد پیشگیری از سرطان مطرح می‌شود این است که آیا مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین باعث تغذیه سلول‌های سرطانی می‌شود؟

روایت «سلول‌های سرطانی از شکر تغذیه می‌کنند»، به دهه ۱۹۲۰ برمی‌گردد، زمانی‌که یک فیزیولوژیست آلمانی متوجه شد که برخی از سلول‌های سرطانی، گلوکز بیشتری نسبت به سلول‌های سالم مصرف می‌کنند. بلافاصله پس از آن، رژیم‌های غذایی کم‌قند با ادعای درمان و جلوگیری از ابتلا به سرطان افزایش یافت. نظرسنجی‌های اخیر از ایالات متحده و اروپا حاکی از آن است که حدود یک‌سوم بیماران مبتلا به سرطان، از مصرف هرگونه شکر به‌طور کامل اجتناب می‌کنند تا به سلول‌های سرطانی گرسنگی بدهند.

این در حالی است که دکتر فیلیپ شرر، محقق دیابت در مرکز پزشکی UT Southwestern در دالاس می‌گوید، هر سلولی در بدن و حتی مغز ما به گلوکز نیاز دارد. شکر هنگامی که به‌طور طبیعی از طریق مواد غذایی مانند محصولات لبنی، میوه‌ها و سبزیجات مصرف ‌شود، بخشی از یک رژیم غذایی سالم است.

به‌ عبارت‌ دیگر، بهترین راه برای غذا‌ خوردن در صورت ابتلا به سرطان، یا سعی در کاهش خطر ابتلا به آن، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم است.

شرر گفت که هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد خوردن هر نوع شکر، به‌ تنهایی باعث سرطان می‌شود زیرا بسیاری از سلول‌های سرطانی ترجیح می‌دهند از چربی به‌عنوان منبع انرژی اولیه خود استفاده کنند. با‌ این‌ حال، شواهد محدود و در‌عین‌ حال رو‌به‌رشدی، مصرف بیش‌از‌حد قندهای افزوده‌ شده (نوعی که در کلوچه‌ها، کیک‌ها و نوشابه‌ها یافت می‌شود) را با سرطان مرتبط می‌دانند.

دکتر استیسی شاوان، متخصص تغذیه بیماران مبتلا به سرطان در مرکز سرطان دانشگاه سینسیناتی نیز می‌گوید، نشان داده شده است که مصرف بیش‌ از‌ حد شکر باعث ایجاد التهاب مزمن در برخی افراد می‌شود که می‌تواند به سلول‌هایی آسیب برساند که ممکن است سرطانی شوند. همچنین نشان داده شده است که مصرف بیش‌ از‌ حد قندهای افزوده باعث کاهش ایمنی شده و به سلول‌های سرطانی اجازه می‌دهد راحت‌تر پخش شوند. علاوه‌بر‌این، مصرف بیش‌ از‌ حد قند می‌تواند متابولیسم را به گونه‌ای تغییر دهد که ممکن است به چاقی و دیابت منجر شود، عواملی که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.

در بیشتر موارد، کارشناسان موافقند که برای پیشگیری از سرطان، نیازی به پرهیز از قندهایی که در غذاهای کامل و نه تصفیه‌ شده، وجود دارد، نیست. اما مصرف بیش‌از‌حد شکر اضافه‌ شده با پیامدهای خطرناک از جمله مرگ‌و‌میر در بیماران مبتلا به تومورهای خاص مانند سرطان پستان، روده بزرگ و پروستات مرتبط است.

چگونه سالم‌تر غذا بخوریم بدون اینکه خود را از شکر محروم کنیم؟

بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به سرطان، پیروی از یک رژیم غذایی سالم، حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات کامل است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که رژیم غذایی مدیترانه‌ای به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک می‌کند.

به‌ گفته دکتر شاوان، حتی مصرف مقدار کمی قند اضافه‌شده، به‌صورت روزانه، تا زمانی‌که مواد مغذی ضروری را از بقیه رژیم غذایی خود دریافت می‌کنید، اشکالی ندارد.

تحقیقات در مورد جایگزین‌های قند و تأثیر آنها بر سرطان و خطر ابتلا به آن بسیار محدود است. از‌این‌رو کارشناسان توصیه می‌کنند تا زمانی‌که بیشتر در این مورد بدانیم، باید از مصرف بیش‌ازحد قندهای تصفیه‌شده و اضافه‌شده اجتناب کنید.

چطور از نیش پشه‌ها در تابستان در امان باشیم؟

اکثر مردم در دوره‌ای از زندگی خود توسط پشه گزیده شده‌اند و معمولاً با خارش ناخوشایند اما موقت آن کنار آمده‌اند. اما در برخی موارد، نیش پشه‌ها می‌تواند ویروس‌ها را گسترش دهد و باعث بیماری‌های جدی شود.

 گرما، نور، بوی بدن و عرق مواردی هستند که شما را هدف پشه قرار می‌دهند.
گرما، نور، بوی بدن و عرق مواردی هستند که شما را هدف پشه قرار می‌دهند.عکس: Fotolia/Alexander Zhiltsov

به‌نوشته نشریه پزشکی Web MD؛ پشه‌های ماده افراد را نیش می‌زنند تا مواد مغذی حیاتی را از خون ما دریافت کنند. سپس از این مواد مغذی برای ساختن تخم‌هایشان استفاده می‌کنند. یک وعده خونی می‌تواند حدود ۱۰۰ تخم پشه ایجاد کند.  گرما، نور، بوی بدن و عرق مواردی هستند که شما را هدف پشه قرار می‌دهند.

علائم نیش پشه

وقتی پشه نیش می‌زند، ممکن است احساس سوزش سریع داشته باشید یا در ابتدا اصلاً آن را احساس نکنید.

علامت اصلی نیش پشه یک برجستگی پف‌کرده و قرمز روی پوست چند ساعت یا چند روز پس از گزش است. این برجستگی اغلب خارش دارد و ممکن است کمی متورم به‌نظر برسد.

برخی از افراد مبتلا به نیش پشه دچار کهیر یا تاول بزرگ می‌شوند. اگر جای نیش پشه‌ بسیار بزرگ و ناراحت‌کننده دارید و درمان‌های خانگی مؤثر نیستند، با پزشک خود تماس بگیرید. درمان‌های تجویزی ممکن است به تسکین خارش و تورم کمک کند.

درمان‌های خانگی

نیش را به حال خود رها کنید. هنگامی که شروع به خاراندن جای نیش می‌کنید، منافذی در پوست شما ایجاد می‌کند که اجازه ورود باکتری‌ها را می‌دهد و باعث عفونت می‌شود.

برای تسکین خارش و کاهش احتمال عفونت:

محل را با آب‌ و‌ صابون بشویید.

از لوسیون یا کرم ضد خارش استفاده کنید.

کیسه یخ را روی محل نیش قرار دهید.

یک آنتی‌هیستامین بدون نسخه مصرف کنید.

برای کاهش و جلوگیری از تورم، ناحیه گزیده‌شده را بالا ببرید.

اگر نیش باعث تب، استفراغ یا تنگی نفس شد، فورا به اورژانس بروید.

بیماری‌های ناشی از نیش پشه

نیش پشه می‌تواند باعث خارش محل شود، اما معمولا یک آزار جزئی است. بااین‌حال، برخی از پشه‌ها می‌توانند حامل ویروس‌هایی باشند که باعث بیماری می‌شوند، از جمله ویروس نیل غربی و زیکا.

ویروس نیل غربی

اکثر افرادی‌ که به ویروس نیل غربی مبتلا می‌شوند، هیچ علامتی ندارند. از هر ۵ نفر، یک نفر تب و سایر علائم مشابه آنفلوانزا خواهد داشت. تعداد کمی از افراد به عفونت جدی‌تری مبتلا می‌شوند که باعث تورم مغز یا مننژیت می‌شود.

ویروس زیکا

اکثر مردم نمی‌دانند که زیکا دارند. علائم خفیف هستند و معمولا در کمتر از یک هفته از بین می‌روند. ممکن است تب، درد مفاصل یا عضلانی، یا بثورات پوستی داشته باشید. این ویروس با سندرم گیلن‌باره و یک نقص مادرزادی به‌نام میکروسفالی مرتبط است.

تب دنگ

احتمالاً تب شدید ناگهانی خواهید داشت و ممکن است کمی از بینی یا لثه‌های خود دچار خونریزی شوید. استراحت تنها کاری است که می‌توانید برای تب دنگ انجام دهید. برخی از افراد به‌شکل شدیدتری مبتلا می‌شوند که به‌عنوان تب خونریزی‌دهنده دنگ شناخته می‌شود. در این صورت فوراً به مراقبت‌های پزشکی نیاز خواهید داشت.

مالاریا

این قدیمی‌ترین بیماری منتقله از طریق پشه سالانه باعث مرگ بیش از ۴۰۰ هزار نفر در سراسر جهان می‌شود.

پیشگیری از نیش پشه

برای جلوگیری از نیش پشه و بیماری‌هایی که منتشر می‌کنند:

لباس‌های رنگ روشن بپوشید.

از مکان‌هایی که دارای آب راکد هستند، دوری کنید؛ جایی که پشه‌ها در آن زاد و ولد می‌کنند.

هنگام خوابیدن در فضای باز از توری پنجره‌ها یا پشه‌بند استفاده کنید.

هنگام غروب و سحر، زمانی که پشه‌ها بیشترین فعالیت را دارند، در خانه بمانید.

دی‌اکسید‌ کربن (CO2) اصلی‌ترین چیزی است که پشه‌ها برای شناسایی منابع غذایی به دنبال آن هستند. هنگامی‌که ضربان قلب شما بالا می‌رود، بدن شما CO2 بیشتری تولید می‌کند؛ از ورزش تا نوشیدن الکل و خوردن غذاهای تند، هرچیزی‌که سرعت متابولیسم بدن را افزایش دهد، تولید CO2 را بالا می‌برد. متأسفانه اضافه‌وزن یا باردار بودن نیز می‌تواند تولید CO2 را افزایش دهد. اگر در فضای باز هستید و ضربان قلب‌تان افزایش‌ یافته، ماده دافع پشه را بر روی پوست خود استفاده کنید.

الینا فرهادی تازه‌های پزشکی