احمدینژاد و مشکل کسب اقتدار از مجلس
۱۳۸۸ شهریور ۸, یکشنبهعزل و نصبهای گسترده وزیران در دولت نهم، این دولت را تا آستانه اجبار به کسب رأی مجدد از مجلس سوق داد. این پیشینه و همچنین بحث و ابهامها در بارهی انتخابات ریاست جمهوری که بحران ناشی از آن همچنان ادامه دارد، سبب شده که معرفی کابینهی جدید احمدینژاد از حساسیت زیادی برخوردار باشد.
حامیان اصلی دولت محمود احمدینژاد در سپاه و رسانههایی مانند "کیهان" این نگرانی را مطرح کردهاند که سختگیری مجلس و احتمال رأی ندادن آن به برخی وزیران معرفیشده، سبب خواهد شد که در این "شرایط ویژه کشور"، دولت ضعیف شود و بیش از پیش در برابر سیل انتقادها و اعتراضها ناتوان باشد.
خود محمود احمدینژاد در نماز جمعهی این هفته ابراز امیدواری کرد که دولت جدید بتواند با اقتدار کار خود را شروع کند و تلاش برای "استقرار عدالت در جهان" را ادامه دهد.
«کشتی را بعد از حرکت تعمیر کنید»
همزمان با آغاز بحث مجلس در بارهی صلاحیت وزرای پیشنهادی، حسین شریعتمداری که از آتشینترین مدافعان دولت احمدینژاد به شمار میررود، در مقالهای در "کبهان" با "ویژه" خواندن اوضاع مملکت به نمایندگان هشدار داد که در زمینهی صلاحیت کاری وزیران سختگیر نباشند و رأی احیاناَ منفیاشان تا حد ممکن محدود باشد. شریعتمداری مشاور ارشد آیتالله خامنهای و نمایندهی او در روزنامهی "کیهان" است.
شریعتمداری مثل همیشه، "ویژگی" اوضاع کشور را به "توطئهی بیگانگان" نسبت داد و نوشت شرایط فوقالعاده کشور ناشی از "فتنه بزرگی" است که «اتحادیه اروپا، اسرائیل، برخی کشورهای عربی، شماری ازخواص آلوده و خط نفاق داخلی به طور مشترک و هماهنگ تدارک دیده و به میدان آوردند.»
منظور شریعتمداری از فتنهی بزرگ، تظاهرات و اعتراضات گستردهای است که در ایران علیه نتیجهی اعلامشدهی انتخابات به راه افتاد. مشاور ارشد آیتالله خامنهای معتقد است که این فتنه همچنان ادامه دارد و یکی از مایههای تقویت آن، "تشکیل دولتی ضعیف و ناکارآمد" است. شریعتمداری خود نیز اذعان دارد که برخی از وزرای معرفیشده کارآمدی و صلاحیت لازم را ندارند، ولی با این همه از نمایندگان میخواهد که " اجازه دهند کشتی دولت به آب بیفتد و تعمیراتش را بگذارند در حین حرکت آن انجام دهند."
حامیانی که دچار شکاف شدهاند
توصیههای یکی از حامیان قدر دولت به مجلس در حالی است که طیفهایی از خود جناح اصولگرا، هم به محدودبودن حلقهی گزینشهای احمدینژاد انتقاد دارند، هم تلاش و تقلاهای وزیران پیشنهادی برای جلب توجه نمایندگان را دارای اشکال میدانند و هم شکها و شبهاتشان به چند و چون انتخابات و نتایج آن برجاست. ایراد و انتقاد به عدم شایستگی برخی از وزرای معرفیشده هم بر این مجموعه افزوده شده است.
در جلسهی روز یکشنبه (۸ شهریور) سه نفر از نمایندگان شاخص و پرنفوذ اصولگرا آشکارا در مخالفت با شماری از وزیران پینشهادی سخن گفتند. محمدرضا باهنر که دولت نهم تایید صلاحیتش در مجلس را مدیون لابیگری او بود، این بار در اقدامی بیسابقه از موضع مخالف سخن گفت. اما صریحترین سخنان مخالف در جناح اصولگرا بر زبان احمد توکلی جاری شد. او از این که کامران دانشجو به عنوان وزیر علوم معرفی شده، به سختی انتقاد کرد: « وزیر پیشنهادی علوم رئیس ستاد انتخابات (وزارت کشور) بود که آن ماجراهای تلخ (پس از ۲۲ خرداد) را در پی داشت. وی از نظر معترضان که گرچه اقلیتاند (ولی) جمع کثیری از مردم را تشکیل میدهند، متهم اصلی است.»
معرفی وزیر دفاع دولت نهم به عنوان وزیر کشور دولت جدید نیز، با انتقاد توکلی مواجه شد. او در این رابطه پرسید: «در وضعیتی که دشنمان خارجی و کثیری از معترضان دولت را به استناد برخی واقعیتها و یا براساس برخی توهمات به سلب آزادی و فشار متهم میسازند انتخاب یک نظامی برای سیاسیترین وزارتخانه داخلی به صلاح است؟ به احیای آبروی آسیب دیده نظام در جهان کمک میکند؟ به ترمیم شکاف در جامعه مدد میرساند؟»
وزیر معرفیشده برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از نظر توکلی بیش از آن که قادر به تعامل و همگرایی با جامعهی فرهنگی و هنری کشور باشد، پاسدار منافع جناح و سیاسی دولت است.
حلقه بسته احمدینژاد باز نمیشود
در این میان، نمایندگان فراکسیون اصلاحطلب مجلس نیز مخالفتهای بعضاَ شدیدی با کابینهی پیشنهادی کرده و افراد معرفیشده را فاقد صلاحیت و شایستگی دانستهاند. سعدالله نصیری، از اعضای فراکسیون یادشده در بیان مخالفت خود با کابینهی پیشنهادی، گفته است: «نظر به اینکه ۸۳ درصد وزرا یا از حلقه دوستان دانشگاه علم و صنعت، یا شهرداری و یا جابجایی در وزارتخانهها معرفی شدهاند، کابینه دارای حلقهای بسته است، لذا نه تنها حلقه مدیریتی باز نشده، بلکه بستهتر شده است، بنابراین کابینه نمیتواند برآیند افکار و اندیشه و مطالبات چهل میلیون رای دهنده باشد.» مصطفی کواکبیان، نماینده دیگر عضو فراکسیون اقلیت نیز ترکیب کابینه را ناتوان دانسته و رأی به وزیران ضعیف را خیانت توصیف کرده است.
ناظران با توجه به مخالفت فراکسیون اقلیت مجلس با اکثر وزرای معرفیشده و شکاف در جناح اصولگرا، که حمایت یک پارچهی آن از دولت پیشنهادی را منتفی کرده است، معتقدند شمار قابل توجهی از وزرای معرفیشده احتمالاَ اگر از "بالا" در مورد آنان توصیه نشود، از کسب آرای لازم در مجلس باز خواهند ماند.
FW/RN