احضار سفیر مسکو در تهران، انتقاد از رویکرد ایران به روسیه
۱۴۰۲ تیر ۲۱, چهارشنبه
وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۲۱ تیر از احضار سفیر روسیه در تهران خبر داد و این امر را اعتراض نسبت به بیانیه پایانی نشست مشترک وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و روسیه درباره جزایر سه گانه ایرانی اعلام کرد.
اشاره این وزارتخانه به بیانیه‌ای است که بر حمایت از "همه تلاش‌های صلح‌آمیز از جمله ابتکار امارات متحده عربی و تلاش‌هایش برای دستیابی به راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای موضوع جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از طریق مذاکره دوجانبه" تاکید شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این بیانیه درباره جزایر سه‌گانه می‌افزاید که امارات می‌تواند از طریق "دیوان بین‌المللی دادگستری و طبق قواعد حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل متحد این موضوع را با رعایت مشروعیت بین‌المللی حل و فصل کند."
بیشتر بخوانید:اعتراض ایران به بیانیه نشست روسیه و شورای همکاری خلیج فارس
وزارت خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید که دستیار وزیر و مدیر کل خلیج فارس وزارت امور خارجه در دیدار با سفیر روسیه در تهران، ضمن تاکید بر "تعلق ابدی" این جزایر به خاک ایران، "خواستار تصحیح موضع فدراسیون روسیه نسبت به این موضوع شد."
ایران و امارات متحده عربی سال‌هاست که بر سر برخی مسائل ارضی به ویژه مالکیت جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در آب‌های خلیج فارس اختلاف‌نظر دارند.
پیش‌تر، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز بیانیه یاد شده را مردود دانسته و گفته بود: «این جزایر تعلق ابدی به ایران داشته و صدور اینگونه بیانیه‌ها با روابط دوستانه ایران و همسایگان مغایرت دارد.»
روسیه در حالی از این بیانیه حمایت کرده که علی خامنه‌ای و سایر مقام‌های جمهوری اسلامی، در سیاست خارجی متمابل به شرق و گرم‌تر شدن روابط با کرملین تاکید می‌کنند.
"از روسیه بعید نبود"
حمایت روسیه از بیانیه نشست مشترک وزرای امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه گانه، بار دیگر انتقاد از رویکرد جمهوری اسلامی نسبت به روسیه را دامن زده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
حمید ابوطالبی، مشاور پیشین حسن روحانی، رئیس جمهور سابق، در توییتر نوشت: «از روسیه که در بیش از یک‌صد سال خیانت‌های نابخشودنی درحق ملت ایران و جداکردن بخش مهمی از کشور عزیزمان کرده چنین موضعی بعید نبود.»
او افزوده که "سیاست خارجیِ بی‌هدف و شرق‌گرای کشور دچار سردرگمی استراتژیک" شده است.
به نوشته حمید ابوطالبی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی دچار پنج بحران ماهیت، روش، صورت، اولویت و قدرت است و استمرار این بحران‌ها، "کشور را ناتوان، ملت را ناامید، دولت را از درون تهی، و سیاست خارجی را ناکارآمد" کرده است.
"ادامه بازی پوتین و لاوروف با منافع ملی ایران"
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی دوره دهم مجلس شورای اسلامی هم در توییتی از مواضع روسیه نسبت به ایران درباره جزایر سه‌گانه به شدت انتقاد کرد.
او حمایت روسیه از آنچه که "دروغ شارجه" نامید، را "ادامه بازی پوتین و لاوروف با منافع ملی ایران" توصیف کرد و نوشت: «خیانت بزرگ‌تر روس‌ها را زمانی خواهیم دید که دیکتاتور مجبور به تنش‌زدایی با ناتو شود.»
"عدم آشنایی مقامات ایران با اقتضائات منافع ملی"
احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی هم در همین خصوص در کانال تلگرامی خود نوشت که مقامات جمهوری اسلامی با "اقتضائات یک سیاست خارجی صحیح و متوازن و تأمین‌کنندۀ منافع ملی کشور آشنایی ندارند" و با اتخاذ سیاست‌های ضدغربی، "به باج‌دهی به روسیه و چین" مجبور شده‌اند.
زیدآبادی افزوده که در مقابل، کشورهای عرب حوزۀ خلیج فارس "با درایتی عجیب" توانسته‌‌اند روابط خود را با تمام قطب‌های قدرت در جهان متوازن کنند و از کمک همۀ آنها برای تأمین منافع خود سود جویند.
با وجود همه این هشدارها اما مقام‌های مسئول در جمهوری اسلامی در پیروی از علی خامنه‌ای همچنان بر سیاست "نگاه به شرق" به معنای نزدیکی هرچه بیشتر روابط با روسیه و چین تاکید می‌کنند.
بیشتر بخوانید: خشم تهران از سخنان یون سوک یول در امارات؛ واکنش کره جنوبی
"نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی" یکی از پرتکرارترین شعارها در نخستین سال‌ها پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران به شمار می‌رفت.
سال گذشته نیز موضوع حل مسالمت‌آمیز مسئله مالکیت جزایر سه‌گانه در خلیج فارس در بیانیه مشترک عربستان سعودی و رئیس‌‌جمهوری چین مطرح شده بود.
شی جین پینگ، رئیس‌جمهور و رهبر حزب کمونیست چین ۱۹ آذر ۱۴۰۱ در سفر به عربستان، در نشست سران کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس شرکت کرد. رهبران این کشورها در پایان این نشست در بیانیه مشترک خود حمایت‌شان را از تمام تلاش‌های صلح‌آمیز از جمله تلاش امارات برای "دستیابی به راه حل مسالمت‌آمیز" در مورد "جزایر سه گانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی از طریق مذاکرات دو جانبه طبق قواعد حقوق بین‌الملل" اعلام کردند.
در واکنش به این بیانیه، ایران مراتب ناخرسندی خود را به مقامات چین اعلام کرد.