احتمال تصویب قطعنامه سوم بدون رأی‌گیری
۱۳۸۶ اسفند ۱۳, دوشنبه
روز دوشنبه، ۳ مارس، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای رسیدگی به پرونده ایران تشکیل جلسه داد.
در این جلسه اسنادی که از طرف سازمانهای اطلاعاتی غرب در اختیار آژانس قرار گرفته، مورد بررسی قرار گرفت.
همچنین امشب، پیش‌نویس قطعنامه سوم علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل به رأی گذاشته می‌شود.
دکتر احمد زیدآبادی، تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است که نشست شورای حکام، پیش‌زمینه‌ای برای تصویب قطعنامه سوم شورای امنیت علیه ایران خواهد بود.
دویچه‌وله: آقای زیدآبادی، در نشست امروز شورای حکام قرار است به گزارش سازمانهای اطلاعاتی غرب در مورد فعالیت اتمی ایران پرداخته بشود. با توجه به اینکه محتوای این گزارش خیلی به نفع ایران نبوده، شما نتیجه‌ی نشست امروز شورای حکام را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
زیدآبادی: به نظر می‌آید شورای حکام همان موضع سنتی خودش را در مقابل ایران بگیرد. یعنی غرب و طرفدارانش در شورای حکام بهرحال از فعالیت‌های اتمی ایران اظهار نگرانی کنند و طبق معمول پرونده را دوباره ارجاع بدهند به شورای امنیت. اما کشورهای گروه نم، یا به عبارتی گروه غیرمتعهدها، قاعدتا سعی می‌کنند یک موضع ملایم‌تری را اتخاذ کنند. آنها موضع سنتی‌شان این است که ضمن اینکه در واقع نگرانی خودشان را بطور تلویحی ازفعالیت‌های هسته‌ای ایران پنهان نمی‌کنند، اما در عین حال اعتقاد دارند که به ایران باید فرصت بیشتری داده بشود و یا گامهایی که برای مجازات ایران برداشته می‌شود، راه را بر همکاری ایران با آژانس نبندد.
ولی برخی از تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که با توجه به گزارش معاون مدیرکل آژانس که نکات تازه‌ای در این گزارش آمده، ازجمله عدم اجازه‌ی ایران برای دیدار بازرسان با سردار فخری‌زاده، بعضی از تحلیلگران معتقدند که احتمال دارد با توجه به این نکات تازه، شورای حکام قطعنامه‌ی دیگری علیه ایران صادر بکند. نظر شما چه هست؟
در واقع دوره‌ی صدور قطعنامه از سوی شورای حکام علیه ایران سپری شده است. به دلیل اینکه این وظیفه در واقع به نحوی محول شده به شورای امنیت سازمان ملل که قطعنامه‌هایش اگر بر اساس اصل هفتم منشور باشد لازم‌الجراست. بنابراین من فکر می‌کنم صدور قطعنامه در خود شورای حکام چندان جدی نباشد، اما قاعدتا آنها از قطعنامه‌ای از سوی شورای امنیت به طور جدی‌تر ممکن است حمایت کنند.
پس پیش‌بینی شما این است که نشست امروز شورای حکام ممکن است پیش‌زمینه‌ای باشد برای نشست امشب شورای امنیت. درست است؟
قاعدتا همینطور است. چون دیگر الان طرف ایران تا اندازه‌ی زیادی شورای امنیت است نه شورای حکام. شورای حکام فقط تصمیمات را می‌گیرد و ارجاع می‌کند به شورای امنیت.
و در شورای امنیت پیش‌بینی می‌کنید که چه پیش بیاید؟ برای اینکه اخیرا، در جریان هستید، که حتا روسیه هم صراحتا مخالفت کرده است با برنامه‌ی اتمی ایران و بعد از پرتاب موشک توسط ایران گفت که شک دارد به اینکه برنامه‌ی اتمی ایران صلح‌آمیز باشد. با توجه به این موضعگیری اخیر روسیه، فکر می‌کنید نشست امشب شورای امنیت به چه نتیجه‌ای برسد؟
ببینید، در شورای امنیت اعضای دائم، قبلا تصمیم‌شان را گرفته‌اند و روی مسایل قطعنامه باهم توافق کرده‌اند، اعم از روسیه و چین و آن سه چهار کشور غربی. بنابراین اینها که موضع‌شان تغییری نخواهد کرد و خواهان تصویب قطعنامه قاعدتا خواهند شد. اما در بین اعضای غیردائم ظاهرا چند کشوری بودند که اعتقاد داشتند بهرحال باید با ایران برخورد ملایم‌تری صورت بگیرد، مشخصا آفریقای جنوبی، تا اندازه‌ای اندونزی و ویتنام و به یک نحوی هم لیبی. اما ظاهرا اینها فکر کنم نهایتا به دلیل اینکه اعضای دیگر علاقمندند که قطعنامه علیه ایران به صورت اجماعی باشد و برای همین تا حالا تصویب قطعنامه به تاخیر افتاده است، من فکر کنم رایزنی‌های درونی و پنهان بین اینها احتمالا به همان اجماع ختم بشود و بدون رای‌گیری احتمالا قطعنامه‌ی سوم علیه ایران به تصویب برسد.
و محتوای این قطعنامه را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
محتوا همانی‌ست که قبلا به نحوی انتشار پیدا کرده است در رسانه‌ها. یک سلسله مجازاتهایی‌ست که قاعدتا تشدید می‌شوند علیه ایران، اما یک سلسله مجازاتهایی را هم به طور داوطلبانه توصیه می‌کنند به کشورها و قاعدتا کشورهایی که علاقمند به انجام آنها باشند، وضعیت را برای ایران سخت می‌کند که مهم‌ترینش بازرسی محموله‌های هوایی و دریایی‌ست که از ایران به مقصد این کشورها یا از مقصد کشورها به ایران انتقال داده می‌شود. ولی معمولا هر قطعنامه‌ای که علیه ایران صادر می‌شود زمینه‌سازی برای قطعنامه‌ی آینده کرده است. یعنی چیزهایی که در این قطعنامه به طور داوطلبانه خواسته شده است که اجرا بشود، احتمالا در قطعنامه‌ی آینده ممکن است به صورت الزام‌آور باشد. همانطور که چیزهایی که در قطعنامه‌های قبلی به صورت داوطلبانه درخواست شده بود، این دوره به عنوان موارد الزام‌آور روی‌اش تاکید شده است. مثلا قبلا گفته شده بود به کشورها که اگر بخشی از مقامهای ایرانی به آن کشورها سفر کنند، باید اطلاعات مربوط به این سفرها را در اختیار سازمان ملل قرار بدهند، یا مانع انجام آن سفر بشوند. اما در مجموع راه را باز گذاشته بود که این سفرها صورت بگیرد و فقط به سازمان ملل اطلاع داده بشود. اما در قطعنامه‌ی جدید در واقع حضور آنها در کشورها ممنوع می‌شود و کشورها حق ندارند حتا از مسیرهای هوایی به آنها اجازه بدهند که از خاک کشورشان عبور بکنند.