اجلاس بینالمللی سران در زمینه امنیت هسته‌ای
۱۳۸۹ فروردین ۲۳, دوشنبه
تصور دستیابی اسلام‌گرایان افراطی به سلاح اتمی، نه تنها کابوسی برای کشورهای غربی و آمریکا، بلکه برای تمام جامعه جهانی نیز هست. به همین منظور به دعوت باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا سران بیش از ۴۰ کشور، از جمله آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان راهی واشنگتن شده‌اند. این اجلاس در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه (۱۳ و ۱۴ آوریل / ۲۳ و ۲۴ فروردین) برگزار می‌گردد.
سران کشورها و کارشناسان اتمی قرار است در این تاکنون بزرگترین اجلاس اتمی، در زمینه امنیت هسته‌ای و راهکارها و راهبردهای جلوگیری از گسترش سلاح اتمی به مشورت بنشینند.
تروریسم هسته‌ای تا به‌حال موضوعی بوده که بیشتر فیلم‌سازان هالیوود به آن می‌پرداخته‌اند، ولی امروز خطری است که بسیاری کشورها آن را جدی تلقی می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری آلمان، بنا به ارزیابی کارشناسان امنیتی آمریکا، حدود ۱۶۰۰ تن اورانیوم با غنای بالا و ۵۰۰ تن پلوتونیوم در سطح جهان وجود دارد. از اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ با فروپاشی اتحاد شوروی قاچاق مواد و فن‌آوری هسته‌ای رواج یافت. ولی رویداد تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ هشداری به جامعه جهانی در مورد دستیابی تروریست‌ها به بمب اتمی بود.
توان محدود آژانس بینالمللی در کنترل هسته‌ای
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با خبرگزاری آلمان به هشدار گفت که «تهدید جدی است» و تأمین امنیت هسته‌ای به سود تمام جهان است. وی اظهار داشت که آژانس بینالمللی تاکنون کوشیده است با فعالیت مدیران هسته‌ای خود و آموزش کارمندان از قاچاق مواد و فن‌آوری اتمی ممانعت کند.
آمانو گفت که در حال حاضر ۳ هزار دستگاه کنترل و نظارت هسته‌ای در ۵۵ کشور نصب شده و فعال هستند. از سوی دیگر کارشناسان اتمی آژانس بینالمللی در وین برای تأمین امنیت نیروگاه‌های اتمی با ۳۰ کشور در حال همکاری هستند. اگر چه آژانس بینالمللی دارای یک بخش ویژه‌ی امنیت هسته‌ای است، ولی توافقنامه‌های بینالمللی کنونی امکان کنترل و تحریم مؤثر را نمی‌دهند.
توافقنامه‌ها و قراردادهای بینالمللی معتبر کنونی در زمینه کنترل و نظارت بر مواد هسته‌ای رادیواکتیو به گونه‌ای تنظیم شده‌اند که اجرای این نظارت را بر عهده‌ی خود کشورها گذارده است. در مورد اجرای این قراردادها نه کنترلی صورت می‌گیرد، و در صورت عدم اجرای آنها، نه تحریمی علیه آن کشور اجرا می‌شود.
خطر حضور تروریسم در بازار سیاه هسته‌ای
بر اساس ارزیابی کارشناسان، در بازار سیاه جهانی دستیابی به اورانیوم غنی‌شده چندان دشوار نیست. بانک اطلاعاتی آژانس بینالمللی فقط میان سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۸ در مورد تجارت غیرقانونی هسته‌ای ۱۵۶۲ مورد را ثبت کرده است که مواد رادیواکتیو یا به سرقت رفته‌اند و یا ناپدید شده‌اند.
به گزارش خبرگزاری آلمان، اینکه تروریست‌ها بتوانند با این مواد بمب اتمی بسازند، به دلیل پیچیدگی و دشوار فن‌آوری آن تقریبا غیرمحتمل است. ولی تروریست‌ها می‌توانند سلاح اتمی را به طور غیرقانونی از کشورهایی مانند روسیه، که حجم زرادخانه‌‌ی اتمی آن قابل ارزیابی نیست، و یا از کشورهایی که از ثبات سیاسی برخوردار نیستند تهیه کنند.
از این رو کارشناسان اتمی از اجلاس سران در واشنگتن انتظار دارند با تلاش‌های جدی و تعیین مقرراتی الزام‌‌آور زمینه‌ای را فراهم کنند تا بتوان از فجایع احتمالی اتمی پیشگیری کرد.
طی سال‌های گذشته بر آگاهی و حساسیت عمومی در سطح جهان در مورد امنیت هسته‌ای افزوده شده است. آنیتا نیلسون، مدیر بخش امنیت هسته‌ای آژانس بینالمللی گفت که طی این مدت اخیر، شمار کمتری تجارت غیرقانونی هسته‌ای گزارش شده است. ولی او هشدار داد که‌این امر به هیچ وجه نباید موجبات رضایت و دلگرمی ما را فراهم کند.
DK/SJ