ابهام در مذاکرات هستهای
۱۳۸۶ آبان ۳۰, چهارشنبهدیدار جواد وعیدی و رابرت کوپر معاونان سعید جلیلی و خاویر سولانا به تعویق افتاد. این دو قرار بود روز چهارشنبه (۲۱ نوامبر) در حاشیه نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین گفتگو کنند و مذاکرات سولانا و جلیلی در هفته آینده را تدارک ببینند.
بیماری یا مسائل فنی؟
جمهوری اسلامی در ابتدا علت لغو دیدار روز چهارشنبه را بیماری وعیدی اعلام کرده بود. اما بعداَ دفتر وعیدی در تماس با خبرگزاری مهر اعلام کرد که "مسائل فنی" علت تعویق دیدار بوده است. همین خبرگزاری به نقل از منابع شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی خبر دا ده است که لغو دیدار وعیدی و کوپر، تأثیری بر مذاکرات سولانا و جلیلی ندارد و این دو طبق برنامه پیشبینی شده اواسط هفته آینده با هم دیدار خواهند کرد.
دور قبل گفتگوهای سولانا و جلیلی در اواخر اکتبر گذشته در رم انجام گرفت . نتایج آن دیدار و مذاکرات هفتهی آینده این دو، مبنای گزارشی خواهد شد که سولانا باید از آخرین وضعیت برنامه هستهای ایران و مواضع این کشور در قبال دو قطعنامه شورای امنیت تهیه کند و در اختیار گروه ۵+۱ بگذارد. در آخرین دیدار وزرای خارجه گروه ۵+۱ ،مرکب از اعضای دائم شورای امنیت و آلمان، قرار شد رویکرد آتی در در قبال پرونده هستهای ایران به اواخر نوامبر و به بعد از دو گزارشی موکول شود که محمد البرادعی و خاویر سولانا ارائه خواهند کرد. این دو گزارش باید شامل بررسی آخرین وضعیت برنامه هستهای ایران و میزان همکاری این کشور در اجرای قطعنامههای شورای امنیت باشند. در قطعنامههای ۱۷۳۷ و ۱۷۴۷ شورای امنیت از ایران خواسته شده است که در مورد ماهیت و ابعاد برنامه هستهایاش ابهامزدایی کند و تا رفع این ابهامات، غنیسازی اورانیوم را نیز به حال تعلیق درآورد. آمریکا و کشورهای غربی با استناد به ۱۸ سال مخفیکاری جمهوری اسلامی در پیشبرد برنامه هستهایاش، این برنامه را دارای اهدافی صرفاَ صلحآمیز نمیدانند. آنها تأکید دارند که تا رفع همه شک و سوءظنها نسبت به برنامه یادشده، لازم است تهران غنیسازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد.
فرمانده ارتش آمریکا: «گزینه نظامی منتفی نیست»
البرادعی در گزارش تازه خود که روز پنجشنبه ( ۱۵ نوامبر) انتشار یافت گرچه بر همکاری مثبت ایران برای رفع شماری از ابهامها در باره برنامه اتمیاش تأکید دارد، ا ما در زمینه تعلیق غنیسازی چرخشی در مواضع این کشور ندیده است. این گزارش قرار است از روز پنجشنبه در شورای حکام آژانس اتمی مورد بررسی قرار گیرد. آمریکا و سه کشور اروپایی عضو گروه ۵+۱ پیشاپیش گزارش جدید البرادعی را نشانه ناکافیبودن همکاری ایران در راستای مصوبات شورای امنیت تلقی کردهاند و از ضرورت تشدید تحریمها علیه این کشور سخن گفتهاند. چین و روسیه ارزیابی ملایمتری از این گزارش داشتهاند و کماکان بر ادامه مذاکرات با جمهوری اسلامی تآکید دارند.
در همین حال، در کنار تهدید به تشدید تحریمها، گزینه اقدام نظامی علیه ایران نیز، کماکان در اظهارات مقامات آمریکایی به گوش میرسد. در تازهترین موضعگیری در این باره، مایکل مولن، فرمانده کل ارتش آمریکا گرچه نقش مهمی برای تلاشهای دیپلماتیک قائل شده، اما تاکید کرده است که گزینه نظامی را هم، هیچگاه نمیتوان کاملاَ منتفی دانست. به گفتهی مولن نه تنها برنامه هستهای ایران، بلکه حمایت این کشور از شورشیان عراق نیز موجب نگرانی آمریکاست.
سخنان فرمانده کل ارتش آمریکا در حالی عنوان میشود که در روزهای اخیر برخی از فرماندهان آمریکایی مستقر در عراق از کاهش خشونت در این کشور و کمشدن ارسال سلاح از سوی ایران به آنجا خبر داده بودند.
احمدینژاد: کوچکترین امتیازی نمیدهیم
روز دوشنبه( ۱۹ نوامبر) وزیر خارجه ایران از درخواست آمریکا برای دور چهارم مذاکرات دو کشور بر سر تأمین امنیت عراق خبر داد. این مذاکرات قرار است روز شنبه (۲۶ نوامبر) در بغداد انجام شود. سه دور قبلی مذاکرات گرچه به نتایج ملموسی منتهی نشدند، اما کاهش خشونتها در عراق ظاهراَ انگیزهای برای ادامه آنهاست.
به رغم کاهش تنش میان تهران و واشنگتن در مورد عراق، به نظر نمیرسد که در زمینه مناقشه هستهای تحولی در شرف تکوین باشد. روز چهارشنبه (۲۱ نوامبر) محمود احمدینژاد در اظهاراتی در اردبیل بار دیگر موضوع هستهای را خاتمهیافته اعلام کرد. او در مورد سیاست غرب در قبال پرونده هستهای ایران گفت: « آنها ميخواهند با تبليغات، ولو يك امتياز كوچك از ما بگيرند، مثلاً ما به آنها بگویيم تا 4 سال ديگر از اينجا جلوتر نميرويم يا سالي فقط اين اندازه جلو ميرويم. اگر امروز يك امتياز بگيرند، ميشود مبناي حقوقي و ميخواهند تهديد كنند و امتياز بگيرند.» احمدینژاد افزود که جمهوری اسلامی کوچكترين امتيازي به هيچ قدرتي نخواهد داد. با توجه به این مواضع رئیس جمهور اسلامی ایران، به نظرنمیرسد که مذاکرات هفتهی آینده میان سولانا و جلیلی با نتایج ملموسی همراه باشد.