ابراز آمادگی ایران برای حل مشکلات با عربستان

عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران از آمادگی کشورش برای حل اختلاف نظرها با عربستان سعودی خبر داد. خبرگزاری ایسنا، جمعه ۳۱ اردیبهشت به نقل از عراقچی نوشت: «برای ما عربستان سعودی یکی از مهم‌ترین کشورهای جهان اسلام است و ما آماده‌ایم تا مشکلات با ریاض را در گفت‌وگوی سیاسی حل و فصل کنیم.»

عراقچی گفت منطقه به جای تشنج به صلح و ثبات نیاز دارد و اقدام عربستان برای قطع رابطه با ایران، یک اشتباه محاسباتی بود.

سخنان عراقچی در توکیو و در جمع خبرنگاران ژاپنی در باشگاه ملی رسانه‌های این کشور بیان شده‌اند. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز در ماه فروردین، در خلال سفر به پاکستان گفته بود که تهران و ریاض پیشتر هم تنش‌هایی با یکدیگر داشته‌اند "اما این اختلاف‌ها تنها باید با مذاکره رفع شود".

عربستان سعودی، رابطه دیپلماتیک خود با ایران را در ماه ژانویه و پس از حمله‌ به سفارت این کشور در تهران قطع کرد. عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان، علت این تصمیم را پشتیبانی ایران از تروریسم عنوان کرد. پس از این اقدام، شماری از کشورهای عربی نیز مناسبات دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرده و یا سفرای خود را از تهران فراخواندند.

علت حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری عربستان در مشهد، اعدام شیخ باقر النمر، روحانی شیعه عربستان بود.

سه ماه پس از قطع رابطه ریاض با تهران، عادل الجبیر در کنفرانسی خبری با همتای خود از آفریقای جنوبی گفت: «اگر ایران خواهان روابط عادی با این کشور و دیگر کشورهای اسلامی است باید رفتارش را تغییر دهد.» الجبیر آن زمان تاکید کرد که عربستان سه دهه تلاش کرده تا رابطه نزدیکی با ایران داشته باشد، اما پاسخی نگرفته است.

مناسبات ایران و عربستان به عنوان دو قدرت بزرگ منطقه‌ای و دو رقیب هژمونیک دچار فراز و فرود بوده است. در فاصله سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵، بین دو کشور یک توافق‌نامه امنیتی امضا شد و روابط دو جانبه در این برهه بهبود یافت اما پس از پایان این تاریخ، دوباره دستخوش تغییراتی شد.

از ژانویه ۲۰۱۶ تا کنون، دولت‌های بسیاری کوشیده‌اند بین تهران و ریاض میانجی‌گری کنند. دو قدرت منطقه‌ای در مسائل سوریه نیز صاحب نفوذ هستند و می‌توانند در بحران سوریه نقشی بس مهم ایفا کنند. جنگ داخلی سوریه در عین حال یکی از نقاط افتراق دو رقیب شیعه و سنی است.

جمهوری اسلامی ایران از رژیم سوریه و بقای بشار اسد حمایت می‌کند اما عربستان حامی شورشیان و اپوزیسیون سوریه است. با این همه، موضع رسمی هر دو کشور در قبال سوریه، فراخواندن طرفین به پایان کشمکش از طریق گقت‌وگوهای سیاسی است.