آینده روابط ایران و بریتانیا در پرده ابهام
۱۳۸۸ بهمن ۶, سه‌شنبه
کنفرانس افغانستان روز پنجشنبه (۲۸ ژانویه، ۸ بهمن) در لندن برپا می‌شود. رئیس‌جمهور افغانستان، دبیرکل سازمان ملل متحد، وزرای خارجه کشورهای عضو ائتلاف بین‌المللی حاضر در افغانستان، نمایندگان ناتو، اتحادیه اروپا و نهادهای مالی بین‌المللی، در کنار سران کشورهای همسایه افغانستان، به این کنفرانس دعوت شده‌اند.
یک هفته پیش، منوچهر متکی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد که شرکت ایران در این کنفرانس مشروط به آن است که نظرات جمهوری اسلامی در پیش‌نویس بیانیه نهایی آن منظور شود. در غیر این صورت جمهوری اسلامی ضرورتی برای شرکت در آن نمی‌بیند.
مجلس و طرح قطع رابطه
ظرف دو هفته گذشته مجلس شورای اسلامی نیز محل برخورد دیدگاه‌هایی متضاد در برابر مناسبات ایران با بریتانیا بود. روز چهارشنبه (۲۳ دی‌ماه) گروهی از نمایندگان طرح یک فوریتی قطع روابط ایران و بریتانیا را تسلیم هیات رئیسه مجلس کردند. اما این طرح با تذکر یک عضو کمیسیون امنیت ملی متوقف ماند.
نمایندگان مدافع طرح قطع رابطه با بریتانیا، مسئولیت ترور دکتر مسعود علی‌محمدی، استاد فیزیک دانشگاه تهران را به گردن بریتانیا انداختند. بلافاصله پس از ترور این استاد دانشگاه، یک سایت اینترنتی به نام "انجمن پادشاهی ایران" مسئولیت آن را به عهده گرفت. اما اندکی بعد انجمن پادشاهی ایران اعلام کرد که سایت این انجمن را فیلتر کرده‌اند و سایتی که روی شبکه اینرنت قرار دارد، جعلی است.
به رغم این توضیح، محمدعلی ابطحی، نماینده خمینی‌شهر، در نشست علنی مجلس گفت: «انجمن پادشاهی ایران در لندن به رسمیت شناخته شده و اگر ما قاطعانه موضع‌گیری نکنیم، آن‌ها قدم به قدم جلو می‌‌آیند.»
یک روز پیش از طرح موضوع قطع رابطه در مجلس، منوچهر متکی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در مجمع روحانیون مجلس گفته بود که تصمیم‌گیری در این مورد نیازمند دقت زیاد است.
مخالفت با قطع رابطه
کاظم جلالی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، روز دوشنبه (۵ بهمن، ۲۵ ژانویه) در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد، قطع رابطه با بریتانیا را غیرقابل دفاع دانست و گفت: «قطع رابطه چیز خوبی نیست که با کوچک‌ترین مسئله آن را به عنوان ساده‌ترین راهکار مطرح می‌کنیم.»
عضو کمیسیون امنیت ملی، در مصاحبه خود اضافه کرد: «افراد وقتی بیمار می‌شوند، اولین جایی که برای درمان مراجعه می‌کنند لندن است. حتی بسیاری از فرزندان مسئولان ما در بریتانیا مشغول تحصیل هستند.»
نماینده مجلس مناسبات جمهوری اسلامی با فرانسه و بریتانیا را مقایسه کرد و گفت: «چرا باید روابط اقتصادی ما با فرانسه در حدی باشد که بخشی از ورشکستگی اقتصادی آن را ما جبران کنیم و در مقابل وزیر خارجه و رئیس‌جمهور فرانسه بدترین موضع‌گیری‌ها را علیه ایران داشته باشند؟»
کاهش سطح مناسبات قطعی است
در حالی که مجلس هنوز تصمیم روشنی برای روابط ایران و بریتانیا نگرفته است، روز سه‌شنبه (۶ بهمن،۲۶ ژانویه) اسماعیل کوثری، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرد که کاهش سطح روابط دو کشور در بخش اقتصاد و فرهنگ قطعی است. وی همچنین گفت که مناسبات دیپلماتیک دو کشور نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
کوثری در عین‌حال تاکید کرد که طرح کاهش سطح مناسبات ایران و بریتانیا باید در شورای‌عالی امنیت ملی نهایی شود.
جواد طالعی
تحریریه: بابک بهمنش