آیا چین از قصد روسیه برای حمله به اوکراین باخبر بود؟

یک روز پس از پایان بازی‌های المپیک زمستانی در پکن، ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روز ۲۱ فوریه (دوم اسفند) در یک سخنرانی علیه اوکراین، این کشور را با "عملیات صلح" تهدید کرد. بر اساس اطلاعات منابع امنیتی و سرویس‌های مخفی غرب، این هم‌زمانی اتفاقی نبوده است.

روزنامه نیویورک تایمز روز چهارشنبه دوم مارس (۱۱ اسفند) در گزارشی به نقل از منابع مطلع دولت بایدن و دول اروپایی نوشت، مقامات چین اوایل ماه فوریه از پوتین خواسته بودند که روسیه تا پایان مسابقات زمستانی المپیک در پکن، از حمله به اوکراین خودداری کند.

به نوشته نیویورک تایمز، گزارش یک سازمان اطلاعاتی غربی شواهدی ارائه داده مبنی بر اینکه مقامات چینی پیش از تهاجم روسیه، تا اندازه‌ای از نقشه و یا قصد این کشور برای تهاجم به اوکراین مطلع بوده‌اند.

دولت چین اما این گزارش‌‌ها را با عنوان "اخبار جعلی" رد کرده است.

چین چقدر در جریان بوده؟

یک منبع که به دلایل امنیتی نخواسته نامش فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفته چین به روسیه پیشنهاد کرده بود که حمله به اوکراین را تا پایان بازی‌های المپیک به تعویق بیندازد. این منبع آگاه اما از ذکر جزییات خودداری کرده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مقامات ایالات متحده گزارش قبلی نیویورک تایمز را تأیید کردند و اینکه واشنگتن اطلاعات مربوط به تجمع نیروهای روسیه در اطراف اوکراین را قبل از تهاجم به مقامات ارشد چینی ارسال کرده، به این امید که پکن مسکو را متقاعد کند که نیروهایش را بازگرداند.

بانی لین، کارشناس چین در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی به خبرگزاری رویترز گفته نامشخص است که شی چقدر درباره قصد پوتین آگاهی داشته است.

او خاطرنشان کرده که چین در خروج شهروندانش از اوکراین کند بوده و این نشان می‌دهد که به طور کامل در جریان این حمله نبوده است.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

خانم لین گفته است: «با توجه به شواهدی که تاکنون در اختیار داریم، فکر می‌کنم نمی‌توانیم هیچیک از دو احتمال را به طور قطع تایید کنیم؛ این که شی نمی‌دانسته (که بد است) و شی احتمالاً می‌دانسته است (که این هم بد است).»

سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی ایالات متحده از چند هفته قبل هشدار داده بودند که پوتین در حال برنامه‌ریزی برای حمله به اوکراین است. کرملین اما این موضوع را رد کرده بود و همواره اصرار داشت که اعزام نیروهایش به مرز اوکراین تنها به دلیل مانور نظامی است.

پنج‌شنبه گذشته اما حمله روسیه به اوکراین آغاز شد و طی هفت روز گذشته ارتش روسیه به شهرهای مختلف در اوکراین حمله کرده است. بر اساس گزارش سازمان ملل تا کنون صدها غیرنظامی کشته شده و یک میلیون نفر از اوکراین گریخته‌اند.

"اخبار جعلی با هدف سیاه‌نمایی چین"

اینکه چین دقیقا چه اطلاعاتی از حمله روسیه به اوکراین پیش از آغاز این حمله داشته، هنوز ناروشن است. وزارت خارجه چین اساسا این موضوع را رد کرده و آن را "اخبار جعلی" دانسته است.

سخنگوی سفارت چین در واشنگتن نیز خبر نیویورک تایمز را تکذیب کرده و گفته است: «این اتهامات، تصورات بی‌اساس با هدف سیاه‌نمایی چین هستند.»

پوتین و شی‌ جین پینگ رهبران دو کشور روسیه و چین روز ۴ فوریه (سه هفته قبل از حمله روسیه به اوکراین) و در آغاز بازی‌های المپیک زمستانی با یکدیگر دیدار کردند.

پس از این ملاقات یک بیانیه مشترک نیز صادر شد. در این بیانه روسیه و چین تاکید کردند که "بدون محدودیت" از یکدیگر حمایت می‌کنند و پیشروی ناتو به سمت شرق اروپا را نیز رد کردند. شی و پوتین خواهان یک نظم نوین جهانی با "دموکراسی واقعی" شدند.

پس از حمله روسیه به اوکراین، چین از محکوم کردن مستقیم این حمله خودداری کرده و تنها خواهان خویشتن‌داری طرفین شده است. سخنگوی وزارت خارجه چین روز سه‌شنبه اول مارس گفت: «تمامی طرف‌ها باید آرام بمانند، خویشتن‌داری نشان دهند و از تشدید تنش پرهیز کنند.»

در مجمع عمومی سازمان ملل نیز چین جزو ۳۵ کشوری بود که به قطعنامه محکومیت روسیه رأی ممتنع دادند.