آیا ترکیه میتواند طالبان را مهار کند؟
۱۴۰۰ تیر ۲۰, یکشنبهپس از خروج تقریبا همه سربازان غربی از افغانستان دولت این کشور در مبارزه با شبهنظامیان اسلامگرا و افراطی طالبان تنها مانده بود اما اکنون کابل میتواند روی پشتیبانی نظامی ترکیه حساب کند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه اخیرا در دیدار با جو بایدن همتای آمریکایی خود در بروکسل گفت سربازان ترکیه میتوانند پس از خروج ناتو و آمریکا برای محافظت از فرودگاه "حامد کرزی" در کابل بمانند. اردوغان اما تاکید کرد برای اجرای این ماموریت، آمریکا باید در امور دیپلماتیک، تدارکاتی و مالی از ترکیه حمایت کند و پاکستان و مجارستان نیز این کشور را همراهی کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در بروکسل از نقش جدید ترکیه در افغانستان استقبال کرده و بر اهمیت ترکیه و "نقشی اساسی" که این کشور میتواند در افغانستان داشته باشد، تأکید کرده است.
استولتنبرگ گفت، مذاکرات بین آنکارا و واشنگتن ادامه دارد و هنوز تصمیمی رسمی در این باره گرفته نشده است.
به دنبال دیدار بایدن و اردوغان یک هیئت آمریکایی به آنکارا سفر کرد تا درباره تامین امنیت فرودگاه کابل با ترکیه رایزنی کند. پس از این رایزنیها اردوغان گفت: «درباره چگونگی مسئولیت ترکیه در افغانستان و اینکه چه ماموریتی را میپذیریم یا خیر، تصمیمگیری کردیم.»
نمایندگان طالبان اخیرا در دیدار از مسکو ادعا کردند که ۹۰ درصد از خاک افغانستان را کنترل میکنند. اما مقامات دولت افغانستان آن را تکذیب کردند و گفتند که این گروه حتی یک مرکز ولایت افغانستان را تا کنون نتوانسته تصرف کند.
طالبان و ترکیه
استقرار نیروهای ترکیه در افغانستان و کنترل فرودگاه کابل توسط ترکیه مورد استقبال کشورهای عضو ناتو قرار گرفته است. کشورهای عضو ناتو بر این باور هستند که ترکیه به عنوان یک کشور مسلمان میتواند نقش میانجی را در افغانستان بر عهده بگیرد.
مقامات افغانستان هم از ماموریت ترکیه برای تامین امنیت فرودگاه کابل پشتیبانی میکنند. اما گروه طالبان ماندن نیروهای ارتش ترکیه را رد کرده و نشست صلح افغانستان در استانبول را هم بلوکه کرده است.
سهیل شاهین، سخنگوی طالبان گفته است با سربازان ترکیه نیز مثل "نیروهای اشغالگر" برخورد خواهد شد و "تمامی نیروهای مسلح خارجی، پیمانکاران، مشاوران، مستشاران نظامی باید از کشور خارج شوند."
اما گروه طالبان در ارتباط با موضعگیری در قبال ترکیه جانب احتیاط را هم گرفته است. سهیل شاهین گفته است: «ترکیه به عنوان یک کشور بزرگ اسلامی با افغانستان مناسبات تاریخی داشته است».
با این همه کارشناسان در گفتوگو با بخش ترکی دویچه وله در مورد خطرات عملیات ارتش ترکیه در کابل هشدار دادهاند.
ایلهان اوزگل، کارشناس روابط بینالملل در دانشگاه آنکارا یادآوری میکند که ۶۰ هزار طالب با یک ارتش به ظاهر ۳۰۰ هزار نفری افغان روبرو هستند که ۲۰ سال توسط ناتو آموزش دیده است. او میگوید طالبان در حال بازپسگیری شهرهای افغانستان هستند و "ارتش افغانستان در میدان جنگ عملا نتوانسته با طالبان مقابله کند".
فاروق لوکاوغلو، سفیر سابق ترکیه در آلمان نیز اشاره میکند که "اگر ترکیه خطرات ناشی از طالبان را نادیده بگیرد، عواقب ناگواری از نظر مالی و معنوی به دنبال خواهد داشت."
ماندن سربازان ترکیه در کابل میتواند بر روابط آمریکا و ترکیه نیز تاثیر بگذارد. این مناسبات به دلیل تصمیم ترکیه برای خرید اس-۴۰۰ از روسیه و مسائل دیگر تیره شده بود و این بیم وجود داشت که آمریکا ترکیه را تحریم کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
برخی کارشناسان اما بر این باورند که رجب طیب اردوغان در حال حاضر برای جلوگیری از تحریمهای آمریکا تلاش میکند.
ایلهان اوزگل، کارشناس روابط بینالملل در دانشگاه آنکارا میگوید برای جلب رضایت شرکای غربی خود، آنکارا اکنون حتی آماده انجام عملیات پر خطری است.
به گفته این کارشناس، ترکیه در حال ارسال پیام به غرب است که میخواهد در زمینههای امنیتی همکاری نزدیکتری با غرب داشته باشد.
شمار نیروهای ترکیه حدود ۵۰۰ سرباز برآورد شده است اما پایگاه اینترنتی "اورنسل" تعداد سربازان ترکیه در افغانستان را در نوامبر ۲۰۲۰ دو هزار نفر اعلام کرده بود.