آمریکا و عربستان در آستانه یک پیمان امنیتی تاریخی هستند

بر اساس گزارشی که خبرگزاری بلومبرگ روز پنجشنبه دوم مه (۱۳ اردیبهشت) از سوی منابع مطلع منتشر کرده، آمریکا و عربستان سعودی در حال نزدیک شدن به یک توافق امنیتی تاریخی هستند. این توافق احتمالا راه را برای دستیابی سعودی‌ها به سلاح‌های پیشرفته (که باید به تصویب سنای آمریکا برسد) و تضمین امنیت این کشور فراهم می‌کند. همچنین چارچوبی برای عادی‌سازی مناسبات عربستان با اسرائيل به دست می‌دهد، در صورتی که اسرائيل به جنگ غزه پایان دهد.

بنا بر گزارش عربستان در ازای سرمایه‌گذاری آمریکا در فناوری پیشرفته از جمله هوش مصنوعی و گسترش برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود، فناوری چین در حساس‌ترین شبکه‌های این کشور را محدود می‌کند. 

ایالات متحده و عربستان سعودی اخیرا سرعت تلاش‌ها برای این توافق را افزایش داده‌اند. بلومبرگ نوشته است که در ابتدا تصور بر این بود که چنین توافقی سه‌جانبه خواهد بود، اما اکنون آمریکا و عربستان سعودی توافق با یکدیگر را محوری می‌دانند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

برای هر دو پایان دادن به جنگ بین اسرائیل و حماس که تنش را در منطقه گسترش داده و منجر به اعتراضات گسترده در غرب شده‌، اهمیت ویژه دارد. عربستان سعودی افرادی را که در ارتباط با جنگ إسرائيل و حماس در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند، بازداشت می‌کند. بلومبرگ به نقل از "مقام‌های مرتبط با مذاکرات" دو کشور نوشته است که آنها نسبت به دستیابی به این توافق طی چند هفته آینده "خوشبین" هستند. چنین توافقی به طور بالقوه می‌تواند خاورمیانه را تغییر دهد.

پیشنهادات آمریکا و عربستان به اسرائيل

گزارش می‌گوید واشنگتن و ریاض یک سری امکانات امنیتی و اقتصادی و مشوق‌های دیپلماتیک به اسرائيل پیشنهاد خواهند داد، در صورتی که این کشور از حمله به رفح خودداری کند. این اقدام همچنین می‌تواند مزیتی برای نتانیاهو در مقابل جمهوری اسلامی و فشارهای گروه‌های نیابتی آن باشد.

به گفته بلومبرگ متقاعد کردن قانونگذاران آمریکایی برای تصویب توافقی که ایالات متحده را متعهد به تضمین امنیت عربستان می‌کند، کاری دشوار برای کاخ سفید است، بخصوص اگر اسرائيل به این توافق نپیوندد. بسیاری از قانونگذاران با احتیاط به مناسبات با دولتی مانند عربستان سعودی نزدیک می‌شوند که پرونده قتل قاشچقی را در کارنامه خود دارد. آنها همچنین از استراتژی عربستان برای کاهش تولید نفت ناراضی هستند.

موانع و مشوق‌ها

با این حال گفته می‌شود که رهبران سه کشور انگیزه‌های زیادی برای دستیابی به چنین توافقی دارند. برای جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا این فرصتی برای پیروزی در سیاست خارجی، آنهم در چند ماه باقی‌مانده تا انتخابات ریاست جمهوری در نوامبر سال جاری میلادی است.

برای محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان این توافق هرگونه عدم اطمینان نسبت به این مسئله را از میان برمی‌دارد که سیاست رئیس جمهوری بعدی آمریکا، چه مسیری را در پیش خواهد گرفت، حتی اگر کلید "توافق ابراهیم" را دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین زده باشد که رقیب بایدن در انتخابات امسال است.

و بالاخره برای بنیامین نتانیاهو، دشوارترین طرف این توافق عادی‌سازی  مناسبات با عربستان، به معنای ایجاد روابط با بزرگترین اقتصاد خاورمیانه و نگهبان مقدس‌ترین مکان‌های مسلمانان و در عین حال اتحادی در برابر جمهوری اسلامی است.

مقامات آمریکایی گفته‌اند که مذاکرات در حال انجام است اما از اظهار نظر در مورد جزئیات آن خودداری کردند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در سفراخیر خود به عربستان گفت که "کار فشرده‌ای" برای دستیابی به توافق انجام شده است و این توافق "به طور بالقوه بسیار نزدیک به اتمام است." 

جنبه‌هایی از این پیمان منعکس کننده توافق‌هایی است که اخیرا آمریکا با دیگر شرکای منطقه‌ای خود، از جمله امارت متحده عربی انجام داده است. توافقی که در آن ابوظبی پذیرفته است در ازای سرمایه‌گذاری مایکروسافت، همکاری با چین در حوزه هوش مصنوعی را پایان دهد.

بلومبرگ به نقل از کارشناسان نوشته است که این "یک گام استراتژیک" بین عربستان سعودی و ایالات متحده به منظور تضمین و تثبیت موقعیت آمریکا در خاورمیانه است. آنهم در برهه‌ای که عربستان و دیگر کشورهای منطقه در سیاست خارجی خود به دنبال گزینه‌های متنوع و دوری از واشنگتن هستند.

سرکوب احساسات ضداسرائيلی در عربستان

بلومبرگ گزارش داده است که در بحبوحه نگرانی ریاض از گسترش جنگ بین اسرائیل و حماس، به ویژه با حملاتی که توسط گروه‌های نیابتی ایران انجام می‌شود، عربستان سعودی به طور فزاینده‌ای با شهروندانی که احساسات ضد اسرائیلی خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، برخورد می‌کند.  بنا بر گزارش در ماه‌های اخیر تعداد زیادی در این رابطه دستگیر شده‌اند.

بلومبرگ به نقل از منابع آگاهی که نام آنها فاش نشده گفته است که در میان بازداشت شدگان یکی از مدیران شرکتی بوده که در طرح محمد بن سلمان برای تقویت اقتصاد نقش داشته. یک بازداشتی دیگر از شهروندان سعودی خواسته بود تا برندهای آمریکایی فعال در عربستان سعودی را تحریم کنند.

یک منبع نزدیک به دولت عربستان سعودی در گفت‌وگو با بلومبرگ گفته است این بازداشت‌ها ناشی از این نگرانی است که نفوذ حامیان سیاست جمهوری اسلامی به امنیت این کشور آسیب برساند. در گزارش آمده است که آمار دقیقی از تعداد بازداشت‌های صورت گرفته از هفتم اکتبر وجود ندارد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

پیش از حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر سال گذشته و شروع جنگ غزه، عربستان و اسرائيل گام‌های جدی برای عادی‌سازی مناسبات فیمابین برداشتند. جنگ غزه نزدیکی این دو کشور را با مشکل روبرو ساخت. با این حال وزیر خارجه آمریکا پس از دیدار با بن سلمان در اواخر ماه مارس امسال در جده از "پیشرفتبسیار خوب" عادی‌سازی مناسبات عربستان و اسرائيل که جنگ غزه آن را به تعویق انداخته بود خبر داد.