آمریکا "جام ۲۷۰۰ ساله" ایران را بازگرداند
۱۳۹۲ مهر ۷, یکشنبه
ظهر روز شنبه (۶ مهر/ ۲۸ سپتامبر) جام نقره معروف به "شیردال باستانی" در فرودگاه مهرآباد تهران توسط رئيس سازمان میراث فرهنگی رونمایی شد.
خبرگزاری میراث فرهنگی ایران نوشته است که این جام متعلق به دوران ماد در ایران است. به نوشته این خبرگزاری، "جام میلیون‌دلاری مادها" در میان اشیاء قاچاق وارد شده به آمریکا در سال ۲۰۰۳ شناسایی و ضبط شده بود.
محمد علی نجفی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، در مراسم رونمایی از این جام گفت: «در پنج‌شنبه هفته گذشته از سوی وزارت امور خارجه آمریکا با هیأت ایرانی تماس گرفته شد و اعلام کردند، هدیه‌ای برای مردم ایران در نظر گرفته‌اند.»
محمد علی نجفی از قدمت ۲۷۰۰ ساله جام سخن گفت، یعنی دوره‌ای که سلسله مادها بر ایران حاکم بود (از سال ۷۲۸ پیش از میلاد تا سال ۵۵۰ پیش از میلاد مسیح). با وجود این او جام را مربوط به دوران هخامنشی (از سال ۵۵۰ پیش از میلاد تا سال ۶۴۲ پس از میلاد مسیح) خواند: «به گفته مسئولان آمریکایی این جام مربوط به ۷۰۰ سال پیش از دوران مسیح و دوران هخامنشی است که در سال ۲۰۰۳ توسط یک عرب از طریق سوئیس به آمریکا برده شد و در گمرک یک شیء سوری [ ساخت سوریه] ثبت شده بود و به مبلغ ۹۵۰ هزار دلار فروخته شد.»
رئیس سازمان میراث فرهنگی ایران در ادامه مصاحبه خود با خبرگزاری مهر توضیح داد: «با وجود این که گفته می‌شود جام شیردال بیش از ۲۷۰۰ سال قدمت دارد، ولی به صورت دقیق نمی‌توان تاریخ ساخت آن را اعلام کرد تا زمانی که پژوهش‌های لازم روی آن انجام شود؛ چون به نظر می‌رسد که این شیء متعلق به دوره هخامنشیان باشد.»
نجفی همچنین درباره ایرانی یا غیرایرانی بودن جام گفت: «بخش مبارزه با قاچاق اشیاء عتیقه آمریکا پس از اطلاع از این موضوع آن را ضبط می‌کند و کارشناسان تأکید می‌کنند که این جام مربوط به سوریه نیست و یک شیء باستانی متعلق به ایران است که در منطقه پل دختر لرستان در اکتشافات باستان‌شناسی در یک غار به دست آمده است.»
جام به موزه ملی ایران می‌رود
به گفته نجفی، مسئولان وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کردند که این شئ را به نشانه حسن نیت دولت آمریکا به ایران بازمی‌گردانند و گفتند که ملت آمریکا خوشحال است که چنین هدیه‌ای را به ملت ایران تقدیم می‌کند.
جام شیردال به موزه ملی ایران تحویل داده می‌شود.
مقام‌های ایرانی حدود یک دهه تلاش داشتند تا "شیردال باستانی" را به کشور بازگردانند؛ اما آمریکا درست همزمان با سفر حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، و هیأت بلندپایه ایرانی به نیویورک اقدام به بازگرداندن این جام کرد.
نجفی در این باره گفت، به گفته مسئولان آمریکایی، در سال ۲۰۰۳ این جام از سوی بخش مبارزه با قاچاق اشیاء عتیقه توقیف شد و آمریکایی‌ها از آن نگهداری کردند تا در روز مناسب آن را پس دهند.
شیردال، موجودی افسانه‌ای با قدرت شفابخشی
شیردال موجودی افسانه‌ای با پیکری از شیر و سری از دال یا همان عقاب است. این جام در مراسم باستانی به عنوان جامی تشریفاتی به کار می‌رفت و آن را حائز قدرت شفابخشی و پاسبانی از گنجینه‌ها می‌دانستند.
طرح این موجود افسانه‌ای را می‌توان در بسیاری از مجسمه‌ها و بناهای باستانی ایران نیز مشاهده کرد. تندیس‌هایی با شکل شیردال در معماری کاربرد زیادی دارد.