آمریکا: توقیف کشتی توسط سپاه خطری برای امنیت منطقه است
۱۴۰۲ اردیبهشت ۷, پنجشنبهنیروی دریایی آمریکا اعلام کرد، یک کشتی نفتی که با پرچم جزایر مارشال در خلیج فارس در حرکت بود توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران توقیف و به سوی سواحل ایران هدایت شده است.
بنا بر دادههای ناوگان پنجم آمریکا که مقر آن در بحرین است، کشتی توقیف شده "ادونتج سوییت" ( Advantage Sweet) نام دارد. در جدیدترین تصاویر ماهوارهای مربوط به بعد از ظهر پنجشنبه، ۲۷ آوریل این کشتی در دریای عمان و در شمال مسقط، پایتخت این کشور مشاهده شده است. مبدا حرکت کشتی کویت بوده و رهسپار هوستون در ایالت تکزاس آمریکا بوده است.
در بیانیه نیروی دریایی آمریکا با اشاره به این که نفتکش هنگام توقیف پیام کمک ارسال کرد، آمده است: «ناوگان پنجم آمریکا اوضاع را زیر نظر دارد.»
ناوگان پنجم آمریکا این اقدام ایران را مغایر با قوانین بین المللی و مخل امنیت و ثبات منطقه توصیف کرده و از ایران خواسته است، فورا نفتکش را آزاد کند.
نیروی دریایی ایالات متحده ضمن یادآوری این که توقیف ادونتیج سوئیت دستکم پنجمین اقدام از این دست توسط سپاه در دو سال گذشته است، تاکید کرده: «مزاحمت ممتد ایران علیه کشتیها تجاوز به حقوق کشتیرانی آزاد در آبهای منطقه و خطری برای امنیت دریایی، نقل و انتقالات بینالمللی و اقتصاد جهان است.»
روایت متفاوت ایران
شرکتی در ترکیه که کارفرمای کشتی است تا کنون موضعی در باره توقیف آن نگرفته است. گرچه نماینده ایران در سازمان ملل به پرسش خبرگزاری آسوشیتدپرس در این باره واکنشی نشان نداده است اما ساعاتی پس از صدور بیانیه ناوگان پنجم آمریکا، ارتش جمهوری اسلامی در اطلاعیهای روایتی به کلی متفاوت از ماجرا ارائه کرده است.
ارتش ایران در اطلاعیه خود نوشته است: «یک فروند کشتی متخلف ناشناس که شب گذشته در خلیج فارس پس از تصادم با شناور ایرانی موجب مفقود و مصدوم شدن چند خدمه ایرانی شده بود، توسط نیروی دریایی ارتش در دریای عمان شناسایی و توقیف شد.»
در این اطلاعیه همچنین آمده است: «کشتی ناشناس بر خلاف مقررات بینالمللی مبنی بر کمک به شناور و مصدومان، اقدام به فرار از خلیج فارس نمود.»
بعدتر این "کشتی ناشناس" به ادعای اطلاعیه ارتش "رهگیری، شناسایی و توقیف شده است".
موردی نه چندان بیسابقه
خبرگزاری رویترز نوشت، توقیف کشتی ادونتیج سوئیت آخرین نمونه از شماری از ربودنها و انفجاراتی است که منطقه را در حالتی از ناآرامی قرار داده است، منطقهای که تنگه هرمز هم بخشی از آن است و یک پنجم نفت مورد نیاز جهان از آن عبور میکند.
این موارد چندگانه ربودن و توقیف و انفجار کشتیها پس از آن شروع شددند که دونالد ترامپ به طور یک جانبه از توافق برجام خارج شد.
آمریکا ایران را همچنین مسئول نصب مینهای انفجاری به چند کشتی میداند، از جمله در مورد یک کشتی که سال ۲۰۱۹ در خلیج فارس آسیب دید. حمله پهپادی به یک کشتی نفتی متعلق به سرمایهداران اسرائیلی در سال ۲۰۲۱ نیز جزو کارنامه جمهوری اسلامی به شمار میآید، حملهای که در آن دو خدمه اروپایی کشتی کشته شدند.
ایران شرکت خود در این گونه حملات را پیوسته تکذیب کرده یا مسکوت گذاشته است. متقابلاً بعضا کشتیهای ایران نیز توقیف شدهاند.
در زمینه توقیف عمده کشتیها، آخرین بار نیروی دریایی ایران در ماه مه سال گذشته در مورد دو کشتی یونانی وارد عمل شد که اقدامی تلافیجویانه در مورد توقیف یک کشتی ایرانی حامل نفت برای سوریه در سواحل یونان بود. ۶ ماه بعد دو طرف توافق کردند که کشتیها را آزاد کنند.
مذاکرات در باره احیای توافق قرجام از یک سال پیش دچار نوسان شده است. از زمان خروج آمریکا از برجام ایران بسیاری از تعهدات خود در این توافق را نقض کرده و به خصوص با نصب سانتریفیوژهاهای پیشرفته به غنیسازی شصت درصدی اورانیوم دست زده است. جمهوری اسلامی در حال حاضر دارای مقادیر زیادی از اروانیوم در غلظتهای متفاوت است که با مفاد برجام تطبیق ندارد.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داده است که ایران تا غنیسازی نود درصدی که در ساخت بمب اتمی کاربرد دارد فاصله چندانی ندارد و اگر برجام احیا نشود، ساختن بمب صرفا به تصمیم سیاسی تهران مشروط خواهد بود.