آغاز و پایان اختلافات رهبر و رئیس جمهوری اسلامی کجاست؟
۱۳۹۱ آبان ۲, سه‌شنبه
«آیامیتوان هم مدعی ولایتمداری بود هم اختلافات را رسانه‌ای کرد؟» این عنوان بیانیه بسیج دانشجویی هشت دانشگاه در تهران است که در واکنش به آخرین نامه محمود احمدینژاد خطاب به رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی منتشر شده است.
بیانیه بسیج دانشجویی در اصل انتشار علنی نامه احمدینژاد در پاسخ به نامه محرمانه رئیس قوه قضائیه را زیر سوال برده و این همان موضوعی است که تعداد زیادی از اصول‌گرایان را خشمگین کرده است.
نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صریحا گفته که احمدینژاد "به نحو خیره‌کننده و اعجاب‌انگیزی" تغییر کرده است. علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز با گفتن «گردنکشی مقابل رهبری عزت نیست» نسبت به نامه احمدینژاد واکنش نشان داده است.
امیر محبیان، مدیر مسئول روزنامه "رسالت"، نیز گفته که «احمدینژاد خواسته با انتشار این نامه برادر یکی از رقبای اصلی خود را کیش دهد». اشاره او به احتمال نامزدی علی لاریجانی، برادر رئیس قوه قضائیه، در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ است.
او در گفت‌وگو با روزنامه "اعتماد" همچنین گفته است: «احمدینژاد بازی بزرگ و ادامه‌داری را آغاز کرده است. بر این باورم او در پی مدیریت افکار عمومی از طریق خبرسازی و سوژه‌آفرینی است؛ روشی که در آن تخصص غریزی دارد. فکر می‌‌کنم بازی احمدینژاد اگر در گام‌های اولیه خود موفق شود و تحت کنترل قرار نگیرد، قرار است افراد شناخته‌شده زیادی را به مرور در بر بگیرد».
علی مطهری، نماینده منتقد احمدینژاد در مجلس، بازدید از زندان‌های ایران را حتی به صورت سرزده حق رئیس جمهوری اسلامی دانسته است. وی در عین حال اظهار داشته که «چون این امر با موضوع آقای جوانفکر گره خورده است، برخی آن را سیاسی می‌‌بینند، در حالی که ما نباید نیت‌خوانی کنیم».
اشاره مطهری به زندانی‌شدن علی اکبر جوانفکر، مشاور مطبوعاتی احمدینژاد، به اتهام "توهین به رهبری" است.
این نماینده مجلس ادامه داده است: «نفس این کار برای یک رئیس جمهور امر پسندیده‌‌ای است و امیدوارم که ایشان از همه زندانیان اوین دیدن کنند، نه یک فرد خاص».
اختلافات از کجا علنی شد؟
خانه‌نشینی ۱۰ روزه محمود احمدینژاد در اعتراض به ابقای وزیر اطلاعاتی که او برکنارش کرده بود؛ بهار ۱۳۹۰. این اولین مخالفت علنی محمود احمدینژاد در برابر تصمیم آیت‌الله خامنه‌ای بود.
پس از آن انتقادات او از نهادهای تحت نظارت رهبر جمهوری اسلامی شروع شد؛ او از سپاه پاسداران به خاطر "دخالت در مسائل سیاسی"، و همچنین از عملکرد صدا و سیما انتقاد کرد. رئیس جمهوری اسلامی همچنین زمانی که (سپتامبر ۲۰۱۲) برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل در واشنگتن بود، موضوع اعلام آمادگی برای مذاکره مستقیم با آمریکا را پیش کشید.
علی اکبر موسوی خوئینی، نماینده مجلس ششم، معتقد است که قبل از مسئله وزیر اطلاعات نیز اختلاف بین احمدینژاد و خامنه‌ای بر سر پست رحیم مشایی وجود داشت، اما خیلی علنی نبود.
این فعال سیاسی اختلافات رئیس و رهبر جمهوری اسلامی را بیش از آنکه اختلاف دو فرد بداند، ناشی از ساختار قانون اساسی جمهوری اسلامی می‌داند. به اعتقاد او، حتی مسئله تعیین وزیر اطلاعات که آغاز اختلافات احمدینژاد و خامنه‌ای بود، نیز ناشی از "اشکالات قانون اساسی" است و اینکه محدوده اختیارات رهبر جمهوری اسلامی در این قانون مشخص نشده است.
احمدینژاد به دنبال چیست؟
پایگاه اینترنتی "مشرق" بعد از انتشار نامه احمدینژاد به رئیس قوه قضائیه و انتقادات تندی که در این نامه از قوه قضائیه مطرح شده بود، بخشی از نخستین مصاحبه مطبوعاتی احمدینژاد بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ را منتشر کرد.
احمدینژاد در این مصاحبه در پاسخ به خبرنگاری که از وی درباره پرونده اکبر گنجی سوال کرده بود، گفت: «بهترین ژست دیپلماتیک، پایبندی به قانون است. در کشور ما دموکراسی واقعی حاکم است و قوا از هم تفکیک شده‌اند، دخالت قوه مجریه در کار قوه قضائیه کاری غیردمکراتیک و دیکتاتوری محسوب می‌‌شود».
همین فرد امروز علنا قوه قضائیه و عملکرد آن را زیر سوال برده و "نظارت بر اجرای عدالت توسط قوه قضائیه" را وظیفه قانونی رئیس جمهوری دانسته است. هدف احمدینژاد از این انتقادات آشکار چیست؟
علی مزروعی، نماینده مجلس ششم، معتقد است که "تاریخ مصرف" محمود احمدینژاد به سر رسیده و وی می‌داند که با اتمام دوره ریاست جمهوری‌اش از عرصه سیاسی کنار می‌رود؛ به همین دلیل قصد دارد در این ماه‌های آخر دست‌کم در میان افکار عمومی برای خود وجهه‌ای دست و پا کند.
موسوی خوئینی نیز همین نظر را دارد: «احمدینژاد نگران آن است که بعد از اتمام دوره‌ی ریاست جمهوری با او و نزدیکانش برخورد تندی صورت گیرد. الان که هنوز دوره ایشان تمام نشده یکی از نزدیکان ایشان به زندان رفته است. بنابراین سعی می‌کند افکارعمومی را مورد خطاب قرار دهد و برای افزایش پشتوانه خود در این چند ماه مانده به اتمام دوره، از آن‌ها یارگیری کند».
خامنه‌ای تا کجا صبر خواهد کرد؟
اعتراضات و انتقادات احمدینژاد نسبت به جناح نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی، شیب تندی گرفته است. تا کنون علی خامنه‌ای تنها در چند مورد و با اظهاراتی بیشتر پندگونه و کلی، از "مسئولان نظام" خواسته تا وحدت خود را حفظ کنند. اما این روند تا کجا ادامه خواهد داشت؟
علی اکبر موسوی خوئینی معتقد است اگر آیت‌الله خامنه‌ای چراغ سبز نشان دهد، امکان طرح عدم کفایت رئیس جمهور در مجلس شورای اسلامی زیاد است و درست به همین دلیل خامنه‌ای این چراغ سبز را نشان نمی‌دهد؛ چرا که این کار برای رهبر جمهوری اسلامی هزینه زیادی خواهد داشت و شکستی بزرگ در افکار عمومی برای او خواهد بود.
موسوی خوئینی در عین حال تصریح می‌کند که این "تحمل" تا جایی ادامه خواهد داشت که انتقادات احمدینژاد شخص رهبر جمهوری اسلامی را هدف قرار ندهند. در آن صورت وضعیت متفاوت خواهد شد و ممکن است خامنه‌ای منتظر پایان‌گرفتن دوره ریاست جمهوری احمدینژاد نماند و برخورد شدیدتری با وی کند.
به اعتقاد علی مزروعی، «آقای خامنه‌ای الان سیاستش این است که احمدینژاد را تحمل کند تا دوره‌اش تمام شود و به نظر من ایشان چون هزینه سنگینی را بابت روی کارآمدن احمدینژاد داده، سیاستش بر این است که بتواند این دوران را بگذراند».
خرداد ماه ۱۳۹۲، یعنی هفت ماه دیگر، انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار خواهد شد. باید دید آیا "صبر" رهبر جمهوری اسلامی در برابر انتقادات تند و تیز محمود احمدینژاد تا آن زمان ادامه خواهد داشت؟