توقف عملیات نجات پناهجویان در مدیترانه از سوی اروپا
۱۳۹۸ فروردین ۷, چهارشنبه
اتحادیه اروپا به عملیات نجات پناهجویان در سواحل لیبی خاتمه می‌دهد. علت این امر، امتناع کشورهای عضو از تقسیم بهینه نجات یافتگان و پذیرش آنهاست. به دلیل عدم توافق اعضا بر سر یک سیستم جدید، قرار شده که تحرکات شبکه‌های قاچاق مهاجران، تا اطلاع ثانوی از طریق هوا رصد شود.
تصمیم‌گیری درباره توقف عملیات نجات در مدیترانه، شامگاه سه‌شنبه ۶ فروردین (۲۶ مارس) و پس از چند ساعت مذاکره در کمیته‌های سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا صورت گرفت. این عملیات ۳۱ مارس منقضی می‌شد و وتوی ایتالیا باعث عدم تمدید آن شد. تصمیم دایر بر توقف عملیات نجات، شش ماه معتبر خواهد بود.
دولت دست راستی ایتالیا از زمان روی کار آمدن، تصمیمات ضد مهاجرتی سختی اتخاذ کرده و چندین مرتبه جلوی حرکت کشتی‌های حامل پناهجویان نجات یافته در مدیترانه را گرفته است.ایتالیا مقصد اولیه مهاجرانی است که از شمال افریقا و از دریای مدیترانه راهی برای ورود به اروپا می‌جویند. دولت رم در تابستان ۲۰۱۸ اجازه نداد یک کشتی حامل پناهجویان نجات یافته از سواحل لیبی در سواحل این کشور لنگر بیندازد.
دولت ایتالیا از چند ماه قبل خواستار ایجاد تغییراتی در مقررات عملیات نجات و انتقال مهاجران نجات یافته به سواحل این کشور بود. تغییرات پیشنهادی رم مبنی بر تعیین ساز و کاری برای توزیع مهاجران در سایر کشورها، با مخالفت لهستان و مجارستان روبرو شد. اختلاف‌نظرها وقتی بالا گرفت که آلمان خبر داد دیگر برای ماموریت سواحل لیبی کشتی اعزام نمی‌کند.
مخالف‌خوانی ایتالیا
وزیر دفاع آلمان، اورزولا فون در لاین، دلیل این تصمیم را رفتار دولت ایتالیا عنوان کرد و گفت گارد دریایی ایتالیا در ماه‌های گذشته امکان اعزام این کشتی در مسیر پناهجویان و مشارکت در عملیات احتمالی نجات آنها از آب‌های خروشان را نداده است.
از زمانی که نیروی دریایی کشورهای اروپایی در سواحل لیبی مستقر شدند، نزدیک به ۵۰هزار پناهجو به سواحل ایتالیا رسیده‌اند. بیش از ۲۲هزار و ۵۰۰ نفر این افراد را ماموران نیروی دریایی آلمان از خطر غرق شدن نجات داده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل در تابستان ۲۰۱۸ ایتالیا و دیگر کشورهای اتحادیه اروپا را مسئول مرگ پناهجویان آفریقایی دانست و آنها را متهم کرد که به جای نجات آنها می‌کوشند پناهجویان را از سواحل خودشان دور نگاه دارند. طبق آمار این سازمان، در ژوئن و ژوئیه ۲۰۱۸ از هر ۱۶ پناهجو که با قایق رهسپار اروپا بودند، یک نفر در آب غرق شده است.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بارها از کشورهای عضو اتحادیه تقاضا کرده که برای اجرایی شدن ماموریت نظارت در مدیترانه، موسوم به "عملیات سوفیا" همکاری داشته باشند. این عملیات مشترک به ویژه در سواحل لیبی برای مقابله با قاچاق انسان و اسلحه، از سال ۲۰۱۵ به جریان افتاد. خانم موگرینی می‌گوید با آغاز این عملیات تعداد مهاجران غیرقانونی در اروپا ۸۰ درصد کاهش یافت.
تجاوز و شکنجه مهاجران در لیبی
به موازات بحث توقف عملیات نجات در مدیترانه، گزارشی تحقیقی منتشر شد که از آزار و اذیت جنسی مهاجران زن آفریقایی در مسیر رسیدن به اروپا پرده بر می‌دارد. این گزارش که بر اساس گفت‌وگو و شواهد میدانی تهیه شده، روشن می‌کند که پناهجویان در زمان بازداشت یا در مسیر فرار هدف تعدی جنسی بوده‌اند.
گزارشی که روز ۲۵ مارس از سوی"کمیسیون زنان پناهجو" ارائه شده، حکایتی است مستند از اخاذی، تجاوز، آزار و سوءاستفاده جنسی، عکسبرداری و فیلم‌برداری از رابطه جنسی اجباری یا واداشتن مهاجران به همخوابگی با محارم یا معاشقه دسته‌جمعی در بازداشتگاه‌های لیبی. این کشور نخستین محلی است که پناهجویان و مهاجران شمال آفریقا به آن می‌رسند.
در گزارش کمیسیون زنان پناهجو آمده که عاملان شکنجه‌های جنسی، تنها افراد بومی نبوده‌اند بلکه رفتارهای سادیستی و مشابه برده‌داری در اردوگاه‌هایی صورت گرفته که از سوی اتحادیه اروپا تامین مالی میشوند.
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهجویان برآورد کرده که از بین ۶۷۰هزار مهاجری که توانسته‌اند خود را به لیبی برسانند، ۵ الی ۶ هزار نفرشان در اردوگاه‌ها نگاهداری میشوند.