تظاهرات اعتراضی در بصره ده‌ها کشته و زخمی بر جای گذاشت

تداوم تظاهرات روز سه‌شنبه ۱۳ شهریور (چهارم سپتامبر) در شهر بصره واقع در جنوب عراق در اعتراض به فساد، نابسامانی‌های اقتصادی و نارضایتی از وضعیت خدمات عمومی به کشته شدن شش نفر و مجروح‌ها شدن چندین معترض انجامیده است. بصره دومین شهر بزرگ عراق و از مهم‌ترین مناطق نفت‌خیز این کشور است.

مهدی التمیمی، رئیس شورای حقوق بشر عراق در استان بصره، گفت: «شش تظاهرکننده کشته شده و بیش از ۲۰ نفر زخمی شده‌اند». به گزارش خبرگزاری فرانسه، او گفته است که نیروهای امنیتی "مستقیما به روی معترضان آتش گشوده‌اند».

خبرگزاری رویترز از کشته شدن پنج معترض و زخمی شدن دست‌کم ۱۶ نفر خبر داده است. منابع درمانی پیش‌تر از کشته شدن دو معترض پس از تجمع هزاران نفر در برابر مقر محلی دولت در بصره خبر داده بودند.

گزارش شده است که در جریان اعتراضات برخی از میان جمعیت به سوی ساختمان دولتی کوکتل مولوتوف و مواد آتش‌زا پرتاب کرده و نیروهای امنیتی نیز با گاز اشک‌آور و شلیک تیر هوایی به آن پاسخ داده‌اند. به گفته منابع پزشکی و درمانی، حدود ۱۵ تن از نیروهای امنیتی نیز در درگیری با تظاهرکنندگان مجروح شده‌اند. رویترز شمار زخمی‌های نیروهای امنیتی را ۲۲ نفر اعلام کرده است.

حیدر عبادی، نخست‌وزیر عراق، ضمن اعلام برگزاری نشست اضطراری دولت گفته است که از روز دوشنبه گذشته تحقیق در مورد مرگ یکی دیگر از معترضان آغاز شده است. نخست‌وزیر عراق در نشست خبری هفتگی خود در بغداد تأکید کرد که به دستور او، چه شلیک گلوله واقعی به سوی معترضان و چه شیلک هوایی این گلوله‌ها ممنوع شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

اعضای خانواده معترض کشته شده روز سه‌شنبه در تشییع جنازه‌اش گفتند که او در جریان اعتراضات هدف گلوله قرار گرفته است. تظاهرکنندگان پیش از آنکه با گاز اشک‌آور نیروهای پلیس پراکنده شوند، پیکر این جان‌باخته را از خیابان‌های بصره تا ساختمان‌های دولتی تشییع کردند. گزارش‌ها حاکی از آن است که در جریان اعتراضات برخی غیرنظامیان مسلح اقدام به شلیک تیر هوایی کرده‌اند.

گزارش‌ها در حالی از ایستگاه‌های متعدد بازرسی پلیس و مسدود شدن بسیاری از خیابان‌ها حکایت می‌کنند که بیمارستان‌های بصره انباشته از مجروحان درگیری‌های اخیر است. به گفته رئیس شورای حقوق بشر بصره، جو شهر به‌شدت متشنج است و مغازه‌ها خیلی زودتر از معمول کرکره‌های خود را پایین کشیده‌اند. التمیمی هشدار داد، چنانچه دولت از پاسخگویی در مقابل مطالبات تظاهرکنندگان سر باز بزند، خطر گسترش اعتراضات وجود دارد.

آیت‌الله سیستانی، از مراجع بزرگ شیعه در عراق، از مطالبات تظاهرکنندگان در بصره حمایت کرده است. مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه عراقی نیز در یک پست توییتری شلیک به معترضان در بصره را محکوم کرده و آن را به "برخی از عناصر نفوذی در میان نیروهای امنیتی" نسبت داده است.

دولت عراق از طرحی اضطراری برای رسیدگی به خواست‌های معترضان خبر داده و وعده داده است که میلیاردها دلار در جنوب عراق سرمایه‌گذاری خواهد کرد. معترضان اما با بی‌اعتمادی به وعده‌های دولت می‌نگرند، زیرا پس از انتخابات ماه مه سال جاری (۲۰۱۸) دولت جدیدی در عراق در حال شکل‌گیری است.

مشکلات متعددی از معضلات اجتماعی و اقتصادی مانند بیکاری و وضعیت نابسامان خدمات عمومی گرفته تا قطعی برق و خاموشی‌های مکرر، از جمله عوامل کشیده شدن مردم بصره به خیابان‌ها بوده است. تظاهرکنندگان همچنین در اعتراض به آب شور و آلوده، خواستار آب آشامیدنی تمیز هستند. گفته می‌شود که تاکنون حدود ۲۰ هزار نفر در استان بصره به خاطر استفاده از آب آلوده راهی بیمارستان شده‌اند.

تظاهرات اخیر که برای مدتی در بصره و دیگر شهرهای عراق رو به افول گذاشته بود، از روز جمعه گذشته دوباره از سر گرفته شد. در جریان این حرکت‌های اعتراضی که از اواسط تیرماه گذشته آغاز شده است، تاکنون ۲۱ نفر کشته شده‌اند. در حالی که نهادهای دولتی عراق مدعی نفوذ "خرابکاران" در صفوف تظاهرکنندگان هستند، اعلام شده که مرگ دست‌کم یکی از معترضان بر اثر شلیک نیروهای امنیتی بوده است.