تهدید و مذاکره در آستانه حمله ارتش سوریه به ادلب

سازمان ملل از تدارک دولت سوریه برای حمله به ادلب ابراز نگرانی کرده است. بنا به گفته دبیرکل این سازمان، یک حمله نظامی به ادلب رنج و مصیبتی جدید را دامن خواهد زد و موج جدیدی از آوارگان را به راه خواهد انداخت. آنتونیو گوترش با اشاره به خطر بروز یک فاجعه انسانی در ادلب، از قدرت‌های بزرگ خواسته است که هر کاری را که می‌توانند انجام دهند تا برای مناقشه بر سر این منطقه یک راه‌حل سیاسی پیدا شود.

همزمان با تدارک برای حمله به ادلب، روسیه به عنوان قوی‌ترین متحد رژیم سوریه، حضور نظامی خود را در دریای مدیترانه تشدید کرده است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز سه‌شنبه ضمن تاکید بر ضرورت "آزادسازی" ادلب، حضور مخالفان مسلح  در این منطقه را "غده چرکینی" خواند که باید "جراحی" شود.

لاوروف با اشاره به هشدارهای آمریکا در مورد بروز فاجعه انسانی در ادلب و حتی احتمال حمله شیمیایی رژیم اسد به این منطقه، گفت: «تنها هدف این هشدارها و اتهامات، جلوگیری از پایان دادن به حضور تروریستها در منطقه ادلب است. .. ما این منطقه را آخرین کانون بزرگ تروریستها می دانیم، تروریستها از این منطقه برای تثبیت حضور خود و از غیرنظامیان و افراد بیگناه برای دفاع از خود استفاده می کنند و ما باید به حضور آنها پایان دهیم.»

نیروهای مسلح مخالف رژیم که در ادلب جمع شده‌اند، گرایش‌های سیاسی مختلفی دارند، ولی از هیات تحریر شام که محور آن را جبهه النصره سابق تشکیل می‌دهد و به القاعده متمایل است به عنوان قوی‌ترین تشکل در میان این نیروها یاد می‌شود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

همچنین آناتولی آنتونوف سفیر روسیه در آمریکا روز پنجشنبه ۸ شهریور (۳۰ اوت) از "نگرانی مسکو از آماده شدن ایالات متحده برای حمله به سوریه" خبر داد. او گفت: « مساله مهم این است که ما نگرانی خود را نسبت به علائم مربوط به آمادگی آمریکا برای حملات جدید به سوریه  از جمله به بهانه استفاده (رژیم سوریه) از تسلیحات شیمیایی، اعلام کرده ایم... ما خواهان آن هستیم که واشنگتن واقعیتها و دلایل مطمئن درباره استفاده از تسلیحات شیمیایی توسط سوریه را ارائه دهد.»

نگرانی‌های چندجانبه ترکیه

در چارچوب توافقات آستانه میان روسیه، ترکیه و ایران، ترکیه مسئول مدیریت منطقه ادلب به عنوان یکی از "مناطق کاهش تنش" را به عهده گرفته است. دولت آنکارا هم گرچه اعلام کرده که با حمله ارتش سوریه به نیروهای تندرویی مانند هیات تحریر شام مخالفتی ندارد، ولی تهاجم  گسترده به ادلب را غیرقابل قبول می‌داند.

نگرانی آنکارا علاوه بر آغاز موج جدیدی از آوارگی به سوی ترکیه، این است که دولت دمشق پس از تسخیر ادلب برای بازپس‌گیری مناطقی از شمال سوریه که تحت تسلط ارتش ترکیه هستند خیز بردارد و امکان مانور آنکارا برای تاثیرگذاری بر معادلات سیاسی و نظامی سوریه محدود شود.

بنا بر نظر کارشناسان، نزدیکی و هماهنگی میان ترکیه و روسیه و ایران در معادلات سیاسی و نظامی سوریه با اختلاف بر سر ادلب در بوته آزمونی سخت قرار گرفته است. ظاهرا مذاکراتی که برای روز ۱۶ شهریور (۷ سپتامبر) در تهران میان رهبران سه کشور برنامه‌ریزی شده در راستای دستیابی به توافقی در مورد این مسئله است، هر چند که نشانه‌ها از آغاز حملات مرحله ای ارتش سوریه به ادلب قبل از این تاریخ حکایت دارند.

بنا بر برآوردها سه میلیون نفر در کل استان ادلب زندگی می‌کنند که بخشی از آنها آوارگان یا شبه‌نظامیان مسلح مخالف رژیم هستند که از سایر نقاط سوریه به آنجا رانده شده‌اند. ارتش سوریه به پخش فراخوان‌هایی در منطقه دست زده که در آنها از مردم خواسته می‌شود به مخالفت علیه "تروریست‌ها" برخیزند و از آنها فاصله بگیرند. از شبه نظامیان مخالف هم خواسته می‌شود که همچون سایر مناطق به مصالح با دولت و تحویل سلاح‌های خود گردن بگذارند. برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که بخشی از شبه‌نظامیان حاضر در ادلب، با توجه به این که این منطقه آخرین سنگر و پناهگاه آنهاست، به آسانی تسلیم نخواهند شد.

در همین حال، وزارت خارجه روسیه از گفت‌وگوی معاون وزیر خارجه این کشور با رئیس هیئت مخالفان سوری در مذاکرات ژنو به منظور دستیابی به سازشی مسالمت‌آمیز در سوریه خبر داده است.

وزارتخانه یادشده در بیانیه روز پنج‌شنبه ۸ شهریور خود اعلام کرد، میخائیل بوگدانف، فرستاده ویژه رئیس جمهوری روسیه به خاورمیانه و معاون وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه در تماسی تلفنی با نصر حریری، رئیس هیئت مخالفان سوری در مذاکرات ژنو در مورد راه حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه گفت‌وگو کرده است.

 سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم اعلام کرده است که سرگئی لاوروف،‌ وزیر خارجه روسیه امروز در مسکو میزبان ولید معلم وزیر خارجه سوریه خواهد بود. موضوع مذاکرات این دو "بررسی راه حل سیاسی در سوریه و پرونده بازگشت آوارگان سوری" عنوان شده است.