تشدید بحران ترکیه و آمریکا بر سر کشیش آمریکایی زندانی
۱۳۹۷ مرداد ۲۴, چهارشنبه
اندرو برانسون، کشیش آمریکایی اهل کارولینای شمالی که به اتهام کمک به عوامل کودتای نافرجام در سال ۲۰۱۶ در ترکیه بازداشت شده، روز چهارشنبه (۳ مرداد / ۲۵ ژوئیه) با حکم دادگاهی در استانبول از زندان به حبس خانگی منتقل شد.
اکنون خبرگزاری "آنادولو" ترکیه و شبکه سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه (TRT) اعلام کرده‌اند که دادگاه تجدیدنظر شهر ازمیر ترکیه با پایان یافتن بازداشت خانگی و آزادی اندرو برانسون، کشیش آمریکایی مخالفت کرده است.
با رای دادگاه تجدیدنظر شهر ازمیر کشیش برانسون همچنان حق خروج از خانه‌اش در ازمیر را ندارد و ردیاب الکترونیکی نیز همچنان به مچ پایش وصل خواهد ماند. وکیل این کشیش آمریکایی به خبرنگار خبرگزاری رویترز گفت حکم صادر شده برای اجرایی شدن باید از طرف دادگاه عالی دیگری تایید شود.
اندرو برانسون که از ۲۶ سال پیش در ترکیه زندگی می‌کند و اداره یک کلیسای پروتستان در شهر ازمیر را برعهده داشته، در اکتبر سال ۲۰۱۶ به اتهام شرکت در عملیات تروریستی و همکاری با کودتای ناموفق این کشور دستگیر شد و به زندان افتاد.
این کشیش همچنین به همکاری با حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) متهم شده و دادستانی ترکیه برای او تقاضای ۳۵ سال زندان کرده و جلسه بعدی دادگاه او ۱۲ اکتبر سال جاری میلادی (۲۰۱۸) تعیین شده است.
شرط ترکیه برای آزادی کشیش برانسون
ترکیه به آمریکا پیشنهاد کرده که کشیش اندرو برانسون را در ازای فتح‌الله گولن، واعظ و مدرس علوم دینی ترک که به رهبری کودتای نظامی ماه ژوئیه ۲۰۱۶ در این کشور متهم است، آزاد کند. آمریکا اما این پیشنهاد ترکیه را رد کرده است.
فتح‌الله گولن، واعظ و مدرس علوم دینی تا چندسال پیش از متحدان مهم اردوغان بود و در قدرت‌گیری حزب عدالت و توسعه در اوایل دهه گذشته میلادی نقش داشت. از سال ۲۰۱۳ میانه‌ی جریان "خدمت" وابسته به گولن با حزب عدالت و توسعه به هم خورد و اردوغان او را به رهبری کودتای نظامی ماه ژوئیه در این کشور متهم کرده است.
افزایش تنش‌ها در مناسبات دیپلماتیک ترکیه و آمریکا
تنش‌ها در مناسبات دیپلماتیک ترکیه و آمریکا افزایش یافته‌اند و پرونده کشیش اندرو برانسون در ترکیه اوج تنش‌ها در روابط دو کشور شده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، تاکنون بارها از دولت ترکیه خواستار آزادی هرچه زودتر این کشیش شده است. مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا بیست‌و‌ششم ژوئیه سال جاری میلادی (۲۰۱۸) خطاب به رجب طیب اردوغان گفت: «این پیام را از سوی رئیس جمهوری آمریکا می‌گویم: یا کشیش برانسون را هر چه زودتر آزاد کنید. یا آماده پذیرش عواقب آن باشید.»
ساعتی بعد از پیام تهدیدآمیز مایک پنس، دونالد ترامپ نیز نسبت به ادامه بازداشت کشیش برانسون هشدار داد و گفت: «ایالات متحده بابت بازداشت طولانی کشیش برانسون، تحریم‌های شدیدی علیه ترکیه اعمال خواهد کرد.»
دولت آمریکا نخست دو وزیر ترکیه، عبدالحمید گل، وزیر دادگستری و سلیمان سویلو، وزیر کشور را به دلیل نقش‌شان در بازداشت کشیش برانسون تحریم کرد و سپس با وضع عوارض گمرکی بر سر واردات فولاد و آلومینیوم، عملا به صادرات ترکیه به ایالات متحده آسیب زد.
ترکیه نیز در واکنش به این اقدام آمریکا عوارض گمرکی بر کالاهای آمریکایی وضع کرد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، اعلام کرده است که کالاهای الکترونیکی ساخت آمریکا را تحریم خواهد کرد.
این درگیری‌ها ارزش لیر ترکیه را پیوسته کاهش داده است. موقعیت لیر که در ماه‌های گذشته ضعیف شده بود، به شدت متزلزل شده و در دوسال اخیر نیمی از ارزش خود را در برابر ارزهای خارجی از دست داده است.
جنگ تجاری بین آمریکا و ترکیه می‌تواند به بخش قابل ملاحظه‌ای از صادرات ترکیه به آمریکا آسیب برساند. به سخن دیگر، این جنگ تجاری می‌تواند بر روی یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار صادرات ترکیه به آمریکا تاثیر منفی بگذارد.
تنش در مناسبات دیپلماتیک دو کشور همچنین از میزان اعتماد به سرمایه‌گذاری در ترکیه کاسته است. سرمایه‌گذاران بازار ارز نگران تشدید تنش میان ترکیه و آمریکا هستند.
ادامه بحران در روابط ترکیه و آلمان
پس از کودتای ناموفق در ترکیه در سال ۲۰۱۶ میلادی بسیاری از شهروندان آلمان در این کشور بازداشت شدند و بسیاری از آنها اکنون در زندان به سر می‌برند. این بازداشت‌ها بحرانی عمیق در روابط میان ترکیه و آلمان بوجود آورد.
در حال حاضر هفت شهروند آلمانی به "دلایل سیاسی" در زندان‌های ترکیه به سر می‌برند. قرار است در دیدار اردوغان از آلمان در روزهای پایانی ماه سپتامبر سال جاری میلادی (۲۰۱۸) به همین موضوع پرداخته شود.