اوضاع سودان؛ ادامه کارزار نافرمانی و ابراز نگرانی عربستان

پس از سرکوب خونین معترضان سودانی در جریان تحصن دوشنبه ۳ ژوئن (۱۳ خرداد)، عربستان سعودی طرفین را به گفت‌وگو با یکدیگر فرا خوانده و از رویدادهای خونین در "کشور برادر" ابراز نگرانی کرده است. دولت ریاض با صدور یک بیانیه گفته است: «پادشاهی سعودی به لزوم گفت‌وگوی احزاب مختلف سودان برای تحقق آرمان‌های مردم واقف است و بر آن تاکید می‌کند.»

این بیانیه پس از کشته شدن دستکم ۶۰ نفر در روزهای گذشته در خارطوم صادر شده است. روز دوشنبه نیروهای امنیتی تحصن یک هفته‌ای معترضان در برابر مقر ارتش را به خاک و خون کشیدند که ۳۵ کشته برجای گذاشت. مطالبه تحصن‌کنندگان از نظامیان این بود که قدرت را به دولت انتقالی تحویل دهند.

ارتش سودان وعده داده که در ۹ ماه آتی، انتخابات برگزار می‌شود، اما مخالفان این پیشنهاد را رد کرده و گفته‌اند که تا برکناری شورای نظامی از قدرت، کارزار نافرمانی مدنی را ادامه خواهند داد.

دولت‌های غربی به شدت از معترضان سودانی و جنبش دمکراسی‌خواهی این کشور حمایت کرده‌اند اما کشورهای عربی و در راس آنها عربستان، حامی شورای نظامی سودان هستند.

 سودان نقشی کلیدی در حفظ منافع منطقه‌ای عربستان سعودی و متحدانش دارد. این کشور در کنار ریاض علیه ایران شیعی ایستاده و از جمله اعضای ائتلاف نظامی علیه حوثی‌های یمن است که رهبری آن را عربستان بر عهده دارد.

ریاض در ماه مه از کمک ۲۵۰ میلیون دلاری به بانک مرکزی سودان برای پشتیبانی از شورای نظامی سودان خبر داده بود. در آوریل ۲۰۱۹ نیز عربستان سعودی و امارات متحده عربی سه میلیارد دلار به سودان کمک مالی پرداخته بودند.

دستگیری چهره ارشد اپوزیسیون

در حالی که فضای شهر خارطوم به دلیل سرکوب تحصن کنندگان به شدت متشنج است، نیروهای امنیتی یکی از اپوزیسیون را که به تازگی از تبعید برگشته، در خانه‌اش دستگیر کردند.

یاس عرمان، از چهره‌های شاخص "جنبش آزادیبخش شمال سودان" یک ماه قبل به کشورش برگشته بود. او در سال ۲۰۱۱ به دلیل مشارکت در جنبش مقاومت علیه عمر البشیر در استان نیل، به طور غیابی به مرگ محکوم شده بود.

"جنبش آزادیبخش شمال سودان" سودان از نیروهایی تشکیل شده که ده‌ها سال در جنگ داخلی در کنار شورشیان سودان جنوبی مبارزه کرده‌اند. این جنگ که بر سر مسائل قومی، نفت و ایدئولوژی جریان داشت، با یک معاهده صلح در سال ۲۰۰۵ پاپان گرفت.

ادامه سرکوب مردم

سودان از ماه آوریل و پس از سرنگونی دیکتاتوری عمر البشیر، با هرج و مرج سیاسی و بی‌ثباتی روبروست. تظاهرات و اعتراضات مردمی که از دسامبر ۲۰۱۸ در واکنش به گرانی نان و کمبود نقدینگی شروع شد، به سرعت به جنبشی سیاسی فرارویید.

پس از سرنگونی عمرالبشیر، رئیس جمهوری که نزدیک ۳۰ سال بر اریکه قدرت بود، ارتش کنترل کشور را به دست گرفت. پس از آن که شورای نظامی، توافق‌های قبلی با مخالفان و معترضان را نادیده گرفت، ائتلاف متشکل از "اتحادیه شاغلان حرفه‌ای" و "نیروهای خواهان آزادی و تغییر" برای کنار رفتن نظامیان از قدرت، کارزار نافرمانی مدنی به راه انداختند.

خبرگزاری فرانسه می‌نویسد مردم خشمگین خارطوم پس از تیراندازی نظامیان به تجمع اعتراضی، خیابان‌ها را سنگربندی و مسدود کرده‌اند و "اتحادیه شاغلان حرفه‌ای" خواستار تحقیق یک کمیسیون بین المللی درباره سرکوب معترضان شده است.

در سال ۲۰۱۳ و در جریان "بهار عربی" نیز مردم سودان در اعتراض به دیکتاتوری عمر البشیر به خیابان‌ها ریخته بودند اما تظاهرات با دستگیری هزاران نفر و کشته شدن دستکم ۱۰۰ نفر سرکوب و خاموش شد.