اقامت طولانی در فضا چه تاثیری بر مغز فضانوردان دارد؟
۱۳۹۷ آبان ۳, پنجشنبه
ممکن است زمانی برسد که اقامت و زندگی بر روی کره خاکی غیرممکن شود. بسیاری پیش‌بینی کردهاند که در چنین شرایطی این امکان وجود دارد که انسان‌ها به فضا سفر کرده و در جایی دیگر به زندگی خود ادامه دهند. از مریخ سخن می‌رود که در قیاس با سایر سیارات هم نزدیک به زمین است و هم در مجموع قابل سکونت‌تر به نظر می‌آید.
اما آیا سکونت در فضا به همین سادگی ممکن است؟ دانشمندان از مشکلات بسیاری پرده بر می‌دارند که تا وقتی برطرف نشوند، زندگی در فضا غیرممکن خواهد بود. اما بسیاری از دانشمندان و پژوهشگران عزم‌شان جزم کردهاند تا بر این مشکلات فائق آیند و زندگی در فضا را ممکن سازند.
مغز فضانوردان
اما پایگاه اینترنتی روزنامه "دی ولت" روز پنجشنبه سوم آبان (۲۵ اکتبر) در رابطه با پروژه اقامت و زندگی در فضا خبر بدی را منتشر کرده است. بر اساس تحقیقات و پژوهش‌های صورت گرفته از سوی دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان در مونیخ روشن شده است که اقامت طولانی در فضا می‌تواند تاثیراتی منفی بر مغز انسان داشته باشد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
دانشمندان از تغییراتی در مغز انسان سخن می‌گویند که در اثر اقامت در فضا پدید می‌آیند و مدت‌ها پس از بازگشت به زمین نیز برجای می‌مانند. حتی شش ماه پس از بازگشت از یک ماموریت طولانی به فضا نیز آثار این تغییرات در بخش‌های وسیع مغز مشاهده می‌شوند. افزون بر آن، دانشمندان کشف کردهاند که هر چه اقامت انسان در فضا طولانی‌تر باشد، دامنه این تاثیرات بیشتر است.
آزمایش‌های صورت گرفته بر روی مغز فضانوردان، حتی پس از گذشت هفت ماه از بازگشت آن‌ها به زمین، حکایت از کوچک شدن ماده خاکستری مغز دارند. ماده خاکستری بخشی از مغز بزرگ است که عملا سلول‌های عصبی را در خود جای می‌دهد.
بر اساس یافته‌های پژوهشگران دانشگاه یاد شده، پدیده کاهش حجم ماده خاکستری مغز پس از گذشت شش ماه از بازگشت طولانی در فضا تقلیل می‌یابد، اما کاملا از بین نمی‌رود.
اسکن‌های صورت گرفته از مغز فضانوردان نشان می‌دهند که میزان مایع مغزی در اثر اقامت طولانی در فضا افزایش می‌یابد. حتی در ماده سفید و همچنین بافت‌های مغز نیز تغییراتی در اثر اقامت در فضا دیده شده است.
افزایش فشار در چشم
هنوز روشن نشده است که آیا تغییرات مغزی ناشی از اقامت در فضا چه تاثیری بر فعالیت مغزی فضانوردان دارد. از جمله گفته شده است که اقامت طولانی در فضا می‌تواند بر روی عصب‌های بینایی و همچنین شبکیه چشم تاثیر نهد. احتمال می‌رود عامل اصلی این تغییرات ریشه در حالت بی‌وزنی فضانوردان داشته باشد.
سایت یاد شده به نقل از اطلاعات منتشر شده از سوی دانشگاه لودویگ ماکیسمیلیان شهر مونیخ نوشته است که نتایج این پژوهش محصول همکاری پزشک این دانشگاه، پتر سو اویلنبورگ، با پژوهشگرانی از کشورهای روسیه و بلژیک در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ بوده است.
این پژوهشگران بر روی ۱۰ فضانورد روسی که به طور میانگین بیش از شش ماه در ایستگاه فضایی بین‌المللی بسر برده بودند، آزمایش و تحقیق کردهاند. عمل اسکن بر روی مغز این فضانوردان قبل و پس از سفر به فضا صورت گرفته است. نتایج این پژوهش در نشریه تخصصی پزشکی "نیو انگلند ژورنال آو مدیسین" منتشر شده است.