روحانی به مکرون: اروپا در گام اول یک خط اعتباری ایجاد کند

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز سه‌شنبه، ۸ مرداد،  در تماس تلفنی با امانوئل مکرون، همتای فرانسوی خود "جدیت اروپا در عادی سازی روابط نفتی و بانکی ایران" را "گام اول از تعهدات مورد انتظار ایران" توصیف کرد و "اختصاص خط اعتباری از سوی اروپا" را مقدمه‌ای مهم و قابل قبول خواند.

به گزارش سایت اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری ایران، روحانی در این تماس به رئیس‌جمهور فرانسه گفته است که "اروپا فرصت زیادی را برای عمل به تعهدات و همکاری با ایران از دست داده" و "عادی سازی روابط نفتی و بانکی، گام اول از تعهدات مورد انتظار ایران از اروپا خواهد بود."

ایران در اردیبهشت امسال، همزمان با یک سالگی خروج آمریکا از توافق اتمی (برجام) با کاهش برخی از تعهدات خود در این توافقنامه، از جمله عدم رعایت سطح غنی‌سازی و انبارسازی اورانیوم غنی‌شده، احیای این تعهدات را به گام‌‌های اروپا برای کاهش بار تحریم‌های نفتی و بانکی علیه ایران مشروط کرد.

ایران در چارچوب تحریم‌های آمریکا فاقد دسترسی به امکانات و تبادلات مالی و بانکی بین‌المللی است. اروپا برای رفع این محدودیت سازوکاری ویژه (اینس‌تکس) را برای مبادلات بانکی ایران به راه انداخته، ولی محدودیت‌های فروش نفت ایران و عدم اقدام کشورهای اروپایی برای اعطای اعتباری چشمگیر به این نهاد، کارایی آن را با مشکل روبرو کرده است.

روحانی در ادامه گفت‌وگوی خود با مکرون نتایج سفر نماینده ویژه خود، عباس عراقچی،  به فرانسه را مثبت ارزیابی کرده و بر ادامه گفتگوها در مسیر اجرای کامل تعهدات طرفین در برجام تاکید کرده است.

عراقچی هفته گذشته پس از آن به ماموریت ویژه پاریس رفت که ایران طرح فرانسه مبنی بر "انقباض در برابر انقباض" را ناکافی دانست. بنا بر این طرح ایران می‌بایست کاهش تعهدات برجامی خود را ادامه ندهد و آمریکا هم تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال نکند. ایران ولی انتظار داشت که اروپا گام‌هایی در راه کاهش اثرات تحریم‌های آمریکا بردارد. ظاهراَ ایران در طرح متقابلی که عراقچی که به فرانسه برده آماده احیای تعهدات برجامی خود است، به شرط آن که  آمریکا نیز تحریم ها را به قبل از لغو معافیت‌ها برای خریداران نفت ایران برگرداند و اروپا نیز خرید روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت ایران را تضمین کند.

"بازگشت به نقطه اول دشوارتر می‌شود"

روحانی در ادامه گفت‌وگوی خود با مکرون گفته است که "علی رغم پایبندی کامل ایران به تعهدات، تنها بخشی اندک از منافع اقتصادی ایران تامین شد و پس از خروج آمریکا از برجام نه تنها شاهد اقدام جدی از سوی اروپا در این زمینه نبودیم، بلکه برخی از شرکت های اروپایی نیز در پیروی از تحریم یکجانبه آمریکا، از ایران خارج شدند."

او "جدیت اروپا در عادی سازی روابط نفتی و بانکی ایران با دیگر کشورها" را "گام اول از تعهدات مورد انتظار ایران" توصیف کرده و از "اختصاص خط اعتباری از سوی اروپا" به عنوان مقدمه‌ای مهم و قابل قبول یاد کرده است.

رئیس جمهور ایران با تصریح این که ""اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجامی تا این مرحله به گونه ای است که در صورت تامین منافع اقتصادی ایران از سوی اروپا به سرعت قابل بازگشت به نقطه قبلی خواهد بود"، همزمان تهدید کرده است که "هرچه زمان بگذرد" و ایران تعهدات برجامی خود را بیشتر کاهش دهد "بازگشت به نقطه اول برای دو طرف سخت تر خواهد شد."

روحانی در ادامه ظاهرا در پیوند با اتهاماتی که پس از توقیف کشتی بریتانیایی توسط سپاه در زمینه "ایجاد اخلال در تردد کشتیرانی در منطقه" متوجه ایران شده، " به مکرون اطمینان خاطر داده است که جمهوری اسلامی "اصلی ترین تامین کننده امنیت و آزادی کشتیرانی در منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان" است.

اظهارات روحانی در حالی صورت می‌گیرد که بریتانیا بیش از پیش در واکنش به توقیف کشتی خود در تنگه هرمز به مشارکت با آمریکا در ایجاد سازوکارهای نظامی برای "امنیت تردد کشتی‌ها" در آن منطقه متمایل می‌شود. این در حالی است که در آلمان و فرانسه تا کنون تاکید بر همکاری و مشارکت خود اروپایی‌ها در چنین ماموریتی بوده است و این نگرانی وجود داشته است که فرماندهی آمریکا بر چنین ماموریتی با توجه به مناقشه میان این کشور و ایران موضوع فاقد ریسکی نیست و می‌تواند رابطه کمتر تنش‌آلود اروپا با ایران را هم تحت تاثیر قرار دهد.