لغو محدودیت غنی‌سازی؛ بحران اتمی ایران به کدام سو می‌رود؟
۱۳۹۸ تیر ۱۶, یکشنبه
یک روز پس از هشدار مستقیم امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه به حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در باره عواقب نقض تعهدات ایران در توافق اتمی موسوم به برجام، ایران اعلام کرد که از این پس محدودیت ۳/۶۷ درصدی برای غنی‌سازی اورانیوم را رعایت نخواهد کرد.
چنین تصمیمی به احتمال فراوان با واکنش منفی آمریکا و اتحادیه اروپا مواجه می‌شود و حتی خرسندی چین و روسیه را نیز به همراه نخواهد داشت. در چنین شرایطی و در حالی که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است به‌زودی بار دیگر پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران را بررسی کند، سرنوشت این بحران چگونه و کجا تعیین خواهد شد؟
مهران براتی و رضا تقی‌زاده، دو تحلیلگر مسایل ایران که پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران را از نزدیک دنبال می‌کنند، به این پرسش پاسخ داده‌اند که آیا تصمیم ایران می‌تواند تاثیری جدی بر روند حوادث در فضای پر تنش کنونی بگذارد؟
اقدامات به سمتی نیست که بحران را تشدید کند
مهران براتی، تحلیلگر مسایل ایران
تصمیم امروز ایران، هنوز پیامدی نخواهد داشت، زیرا آنچه مهم است تنها بالا بردن میزان غنی‌سازی نیست، بلکه تعداد آبشار سانتریفیوژها هم بسیار مهم است. این آبشارها باید همزمان و پیوسته به هم کار کنند و وصل کردن آبشارها در سطحی گسترده کار یک روز و دو روز نیست. بنابراین، تولید مقدار زیاد اورانیوم غنی‌شده با غلظت بالا زمان‌بر است.
به نظر می‌رسد که تصمیم ایران، بیشتر یک تهدید است که با امید ترغیب اروپایی‌ها برای دادن امتیازات بیشتر انجام گرفته است.
در عین حال، به گمان من، درخواست آمریکا برای تشکیل جلسه حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را باید پیام خوبی برای رهبران جمهوری اسلامی دانست. معنای این اقدام آمریکا این است که این کشور سر جنگ با ایران ندارد و در عوض می‌خواهد از راه‌های دیپلماتیک مثل آژانس بین المللی انرژی اتمی و احتمالا در گام بعد شورای امنیت سازمان ملل متحد با ایران برخورد کند. این به یک معنا، نوعی عقب‌نشینی از راه حل‌های نظامی است.
بنابراین، به نظر می‌رسد حرکت‌ها در حال حاضر از هر دو سو به سمتی نیست که بحران را تشدید کند.
گام دوم تهدید های اتمی: حرکت از یک پهلو به پهلوی دیگر!
رضا تقی زاده، تحلیلگر مسایل ایران
برداشتن «یک گام به راست و یک گام به چپ»، نتیجه نشست خبری علی ربیعی، سخنگوی تازه کار دولت حسن روحانی بود که روز یکشنبه ۱۶ تیرماه در تهران همراه با علی عراقچی، معاون وزارت امور خارجه و بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پایان مهلت به اتحادیه اروپا برگزار شد.
گذشته از خالی بودن دست ایران از اهرم‌های موثر فشار علیه غرب، گفت‌وگوی تلفنی امانوئل مکرون رییس جمهوری فرانسه با حسن روحانی در غروب روز پایان «مهلت شصت روزه» را می‌توان یکی از عوامل «تعدیل» تصمیم اتمی تلافی‌جویانه تهران و خودداری از اعلام میزان عبور غنی سازی اورانیوم از غلظت مجاز ۶۷/۳ درصد دانست، هر چند که پیام غیر مستقیم توقیف نفتکش حامل دو میلیون بشکه نفت خام متعلق به ایران در جبل الطارق، و نفتکش ایرانی دیگری (Happiness) که از ۱۲ اردیبهشت تاکنون در جدّه آب می‌خورد نیز در انتخاب حرکت «پهلو به پهلو»ی تهران نقش داشته است.