تصاویری از سیل بی‌سابقه در استان‌های شمالی ایران

بارش شدید باران در روزهای پایانی سال گذشته در شرق استان گلستان، باعث سرریز شدن سد گلستان، واقع در ۱۵ کیلومتری شرق شهر گنبد کاووس، و طغیان رودخانه‌های گرگان رود، چهل چای، قره سو و اوغان شد. 

بارش بیش از ۳۰۰ میلی‌متری باران در حدود ۳۵ ساعت که با آب ناشی از برف ذوب شده قبلی توأم شد باعث سرریز شدن سدهای گلستان و بوستان و طغیان رودخانه‌ها گشت به طوری که سیل ابتدا شهر گنبد را به زیر آب برد و سپس روانه شهرها و روستاهای شمالی و غربی استان شد.

شمار زیادی از روستاها در شهرهای آق‌قلا، بندر ترکمن و گمیشان خالی از سکنه شده‌‌اند. امانگلدی ضمیر، فرماندار آق‌قلا، می‌گوید ۷۰ درصد این شهر در محاصره سیل قرار گرفته است. تا اواسط روز شنبه، سوم فروردین (۲۳ مارس) بیش از هشت هزار نفر اسکان اضطراری داده شده‌اند.

غلامعلی نورا، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان گنبد گفت: «در بخش زراعی، به مزارع گندم، جو و کلزا در سطح ۵۳ هزار و ۳۰۰ هکتار به مقدار ۴۰ درصد خسارت وارد شد که مبلغ ریالی آن ۵۰۸ میلیارد و ۸۶۱ میلیون ریال است.» او افزود: «باران به ۳۵۰ هکتار از باغات و ۳۵۰ هکتار کشت‌های زیرپلاستیک به ترتیب ۵۰ و ۸۰ درصد خسارت وارد کرد که برآورد ریالی آسیب‌های وارده ۳۳۷ میلیارد و ۵۲۱ میلیون ریال است.»

به گفته غلامعلی نورا تنها در منطقه گنبد کاووس به دو واحد دامداری صنعتی و سنتی ۵۰ راسی و ۱۰۰ راسی، یک واحد پرورش شتر مرغ و دو واحد مرغداری میلیاردها ریال بر اثر سیل آسیب وارد آمده است.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان گنبد تخریب جاده بین مزارع به طول ۱۲۰ کیلومتر و چهار دهنه پل، کانال آبیاری و زهکشی به طول ۲۰۰ کیلومتر و ۲۰ مورد ایستگاه پمپاژ و موتور پمپ به میزان ۸۰ درصد را از دیگر خسارت‌های باران‌های سیل‌آسای چند روز گذشته به بخش کشاورزی گنبد اعلام کرد و گفت: «در مجموع ۱۲۴ میلیارد ریال نیز به این بخش‌ها آسیب وارد شده است.»

انتقاد‌ها از عدم واکنش به موقع در روزهای نخست سرریز شدن آب از سدها بالا گرفته است. نبی هزارجریبی، نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در مجلس، از عملکرد وزارت کشور و ستاد مدیریت بحران به‌شدت انتقاد کرد و گفت:«ستاد بحران در گلستان، گرگان و آق‌قلا می‌توانست مسیر سیل را به سمت دیگری سوق دهد.»

هزارجریبی با انتشار ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی از عدم واکنش به‌موقع مسئولان انتقاد کرد و گفت: «در روز اول به دنبال بیل مکانیکی می‌گشتیم تا بتوانیم مسیرهای سیل را به سمت دیگری هدایت کنیم در حالی که ستاد بحران استان گلستان می‌توانست پیش‌بینی‌های لازم را در این خصوص انجام دهد.»

به گفته محمدعلی هروی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر گلستان، امدادرسانی آغاز شده است. او گفت: «چهار بالگرد در این مدت ۲۴ ساعت و ۱۵ دقیقه پرواز را در ۲۵ سورتی همراه ۶۱ نیروی امدادی اجرا کردند که ۹ هزار و ۸۰۰ کیلوگرم بار از قبیل تجهیزات و مواد خوراکی مورد نیاز برای حادثه دیدگان توسط این بالگردها به منطقه ارسال شد.»

مدیرعامل جمعیت هلال احمر گلستان همچنین گفت: «در این مدت ۲۱ هزار بطری آب معدنی، یک هزار و ۲۹۱ چادر امدادی، ۱۶ هزار و ۷۰۴ قوطی کنسرو، ۳۲ هزار و ۱۲۰ قرص نان، ۲۰۰ کیلوگرم برنج، ۷ هزار و ۱۸۰ تخته پتو، ۱۰ هزار و ۹۱۰ بسته غذایی، ۶۷ بطری روغن، ۳ هزار و ۲۸۴ تخته موکت و ۳ هزار و ۱۷۰ کیلوگرم نایلون بین حادثه دیدگان توزیع شد.»

تا کنون ۹ نفر جان خود را بر اثر سیل استان‌های گلستان، مازندران و خراسان شمالی از دست داده‌اند. سیل در استان مازندران موجب مرگ پنج نفر و ناپدید شدن یک نفر دیگر شده است. همچنین دو نفر در استان خراسان شمالی و دو نفر دیگر در استان گلستان جان باخته‌اند.

بارندگی بی‌سابقه در ۳۰ سال اخیر در مازندران هم خسارات سنگینی بر جای گذاشت. حدود ۵۰۰ خانوار شهرستان سیمرغ مجبور به ترک خانه‌های خود شدند. شش هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی روستایی و شهری آسیب دیده‌اند. همچنین آسیب به تاسیسات آب آشامیدنی ۲۶۵ روستا با حدود ۶۰ هزار نفر جمعیت و تخریت ۶۶ دهنه پل بزرگ و کوچک، به همراه قطع برق و گاز از دیگر آسیب‌های این سیل هستند.

احمد حسین‌زادگان، استاندار مازندران گفت: «با وجود بسیج امکانات راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و سایر دستگاه‌های دولتی و عمومی همچنان راه ارتباطی حدود ۷۰ روستا در شهرستان‌های نکاء و بهشهر براثر رانش جاده و برف و کولاک شدید در مناطق هزارجریب این شهرستان‌ها بسته است.»

پیش‌بینی می‌‌شود دمای هوا در مازندران فردا یکشنبه، چهارم فروردین، به ۲۴ درجه بالای صفر برسد اما از عصر همین روز روند کاهش دما شروع شود. در روز دوشنبه این استان شاهد ورود سامانه بارشی و سرد به همراه بارش باران و برف خواهد بود. سیل بدون تردید بر درآمد‌های مردم استان‌ گردشگرپذیر مازندران در روزهای تعطیل سال نو تاثیر منفی خواهد گذاشت.

سیل و سرما در استان‌های سمنان و خراسان شمالی نیز خسارات زیادی به بار آورده است. ۱۷ روستا با بیش از ۱۵ هزار نفر جمعیت در خراسان شمالی درگیر سیلاب شدند. علی محمدی، مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی این استان، شنبه، سوم فروردین (۲۳ مارس) گفت: «در سیلاب روزهای اخیر حدود یک هزار واحد مسکونی خسارت دیده‌ است. این خسارت‌ها تا ۱۰۰ درصد بوده و از شهرستان‌های بجنورد، راز، جرگلان، مانه و سملقان گزارش شده است.»