اروپا برای کاهش تنش در خلیج‌فارس چه می‌تواند بکند؟
۱۳۹۸ خرداد ۲۷, دوشنبه
اتحادیه اروپا حاضر به حمایت کامل از آخرین موضع آمریکا علیه ایران نیست. پس از حمله به دو نفتکش در دریای عمان، آمریکا و بریتانیا ایران را مسئول این حملات خوانده‌اند.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان و همتایان او از لوکزامبورگ و هلند دوشنبه ۲۷ خرداد (۱۷ ژوئن) در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا روز در لوکزامبورگ تأکید کردند که در حال حاضر نمی‌توانند در مورد اینکه چه کسی پشت پرده این حملات بوده، نتیجه‌گیری کنند.
وزیرخارجه آلمان تأکید کرد که "جمع‌آوری اطلاعات" در این زمینه همچنان ادامه دارد و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا هم هنوز خود به نتیجه نهایی نرسید‌ه‌اند.
ژان آسلبورن، وزیر خارجه لوکزامبورگ نیز یادآور شد که آمریکا سال ۲۰۰۳ میلادی "آگاهانه یا ناآگاهانه پس از تفسیر نادرست اطلاعاتی مبنی بر وجود سلاح‌های کشتار جمعی در دست صدام حسین" به عراق حمله کرد. او از دبیر کل سازمان ملل خواست "تحقیقات مستقلی" در زمینه حوادث دریای عمان انجام دهد و افزود: «من معتقدم که وظیفه اصلی وزرای خارجه جلوگیری از بروز جنگ است و این کاری است که ما باید امروز انجام دهیم.»
استف بلوک، وزیر خارجه هلند هم اعلام کرد که از مشاهده هر نوع سند و اطلاعاتی که روشن کند در دریای عمان چه رخ داده است استقبال می‌کند و افزود که هلند هیچ اطلاعاتی در مورد کسانی که در این حملات دست داشتند، در اختیار ندارد.
تأکید بر توانایی سپاه پاسداران برای انجام حملات
آمریکا تأکید دارد سپاه پاسداران جمهوری اسلامی مسئول انجام این حملات بوده، اما هنوز اسنادی ارائه نکرده که تمامی متحدان اروپایی خود را قانع کند.
فرزانه روستایی، خبرنگار حوزه بین‌الملل به دویچه‌وله فارسی می‌گوید: «از میان تمام کشورهای منطقه خلیج‌فارس ایران تنها کشوری است که از نظر نظامی توانایی انجام چنین حملاتی را دارد.» روستایی می‌گوید در چند هفته اخیر هفت حمله در منطقه صورت گرفته که می‌تواند کار گروه‌های تحت حمایت ایران بوده باشد.
به نظر او تندروها در ایران به این نتیجه رسیده‌اند که آمریکا برخلاف آنچه پیشتر تأکید کرده بود یعنی پاسخ قاطع به هر نوع حمله به نیروهای آمریکایی یا متحدان این کشور، از موضع خود اندکی عقب‌نشینی کرده است. روستایی می‌گوید: «به نظر می‌‌رسد آمریکا در پاسخ به ایران تردید دارد و این تردید موجب شده که تندروها بر موضع خود تأکید کنند.»
"اتحادیه اروپا کارهای زیادی می‌تواند انجام دهد"
فولکر پرتس، مدیر اتاق فکر "علم و سیاست" در برلین هم معتقد است انجام این حملات می‌تواند در کوتاه مدت به نفع تندروها در ایران باشد. او در گفتگویی اختصاصی با روزنامه آلمانی هندلزبلت تأکید کرده که تندروهای ایران قدرت‌نمایی برابر آمریکا را ضامن بقای جمهوری اسلامی می‌دانند و سال‌هاست در زمینه جنگ نامتقارن تجربه دارند. او معتقد است تندروها حال می‌خواهند نشان دهند که می‌توانند به این شیوه متوسل شوند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
با این حال او باور دارد که نه ایران و نه آمریکا هیچ‌کدام خواهان جنگ نیستند، اما هیچ‌یک مانع افزایش تنش نمی‌شوند و امیدوارند که دیگری بترسد و کوتاه بیاید. پرتس در این گفتگو ابراز تأسف کرده که در حال حاضر هیچ مکانیسمی از خارج برای کاهش تنش در منطقه وجود ندارد.
مدیر اتاق فکر "علم و سیاست" در برلین که به دولت آلمان مشاوره می‌دهد، در عین‌حال تأکید کرده است: «مهم است که اروپایی‌ها و دیگر کشورهای شورای امنیت سازمان ملل از آمریکا بخواهند هیزم بیشتری در این آتش نریزد. اروپا می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد تا یک اتحاد بین‌المللی برای کاهش تنش تشکیل شود.»
پیشنهادی مشخص برای اتحادیه اروپا
او پیشنهاد کرده است که اروپایی‌ها از نفوذ خود بر روی اسرائیل و عربستان سعودی استفاده کنند و مانع از بدتر شدن وضعیت شوند. پرتس معتقد است اسرائیل و عربستان هم خواهان جنگ نیستند و اگر چنین جنگی آغاز شود خود را کنار می‌کشند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
او به طور مشخص پیشنهاد کرده که اروپا همراه با ژاپن و هند، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را به برگزاری نشستی در سطح وزرای خارجه تمام کشورهای منطقه برای یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز تشویق کند.
پرتس معتقد است در این میان، روسیه و چین که وانمود می‌کنند انگار کل ماجرا هیچ‌ارتباطی به آنها ندارد، آن‌هم در حالیکه هر دو آنها از امضاکنندگان توافق اتمی با ایران هستند، امیدوارند که ایران سراغ آنها برود.
او می‌گوید: «اروپایی‌ها نتوانستند برای مقابله با تحریم‌های آمریکا کمکی به ایران بکنند، اما چین و روسیه تجار و شرکت‌هایی دارند که با بازار آمریکا هیچ ارتباطی ندارند و از تحریم‌های آمریکا نمی‌ترسند».
پرتس معتقد است تنش‌در خلیج‌فارس می‌تواند به بخشی از جنگ قدرت میان آمریکا و چین تبدیل شده و وضعیت پیچیده‌تر شود. او می‌گوید: «ما باید بپذیریم هر چه می‌گذرد رقابت میان قدرت‌های بزرگ، بیشتر و بیشتر به صحنه سیاست بین‌المللی کشیده می‌شود و این رقابتی ژئوپولیتیک است.»
فروش تسلیحات و ایجاد وابستگی تجاری بیشتر کشورها نیز می‌تواند بخشی از این سیاست باشد.