سیل ایران؛ افزایش قربانیان و هشدار به "منتشرکنندگان شایعات"
۱۳۹۸ فروردین ۸, پنجشنبه
بارش شدید باران و جاری شدن سیل در روزهای گذشته تلفات جانی و خسارت‌های سنگینی را در اکثر استان‌های ایران به همراه داشت که در جریان آن ده‌ها هزار نفر سرپناه خود را از دست دادند. مرتضی سلیمی، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر ایران، امروز پنجشنبه هشتم فروردین (۲۸ مارس) از "اسکان اضطراری و موقت" بیش از ۲۹ هزار نفر از سیل‌زدگان خبر داد.
به گفته این مقام هلال احمر ایران، از چهارم تا بامداد امروز هشتم فروردین‌ماه "در همه استان‌های کشور به جز استان البرز عملیات امدادرسانی در جریان بوده است."
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مرتضی سلیمی به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «در چهار روز گذشته در مجموع به ۵۶ هزار و ۵۸۵ نفر خدمات امدادی ارائه شده که از این تعداد، ۲۹ هزار و ۳۰ نفر اسکان اضطراری داده شدند و پنج مصدوم نیازمند به خدمات مراقبتی، به مراکز درمانی و بیمارستانی منتقل شدند.». این مقام هلال احمر ایران افزوده است که "امدادرسانی در ۱۴ استان کشور همچنان ادامه دارد."
افزایش شمار قربانیان به "۴۴ نفر"
حمیدرضا خانکه، قائم‌مقام "سازمان اورژانس کشور در بحران"، امروز پنجشنبه گفت که شمار کشته‌شدگان حوادث جوی روزهای اخیر ایران به ۴۴ نفر رسیده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، این مقام سازمان اورژانس ایران افزود: «۲۱ نفر در استان فارس، ۷ نفر در گلستان، ۵ نفر در مازندران، ۳ نفر در خراسان شمالی، ۲ نفر در کهگیلویه و بویراحمد، یک نفر در کرمانشاه، یک نفر در خوزستان، دو نفر در لرستان، یک نفر در همدان و یک نفر سمنان فوت شده‌اند.»
گزارش روز گذشته روابط عمومی سازمان پزشکی قانونی ایران شمار کشته‌شدگان سیل و بارندگی‌های شدید روزهای گذشته در کشور را ۴۰ نفر اعلام کرده بود. مهرداد بخشی، جانشین مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی ایران، درباره شمار کشته‌شدگان ناشی از سیل اخیر در استان‌های مختلف گفته بود: «در موج دوم بارندگی‌ها ۱۹ نفر در شهر شیراز (استان فارس)، ۱ نفر در استان خوزستان، ۲ نفر در استان کهگیلویه و بویراحمد، ۵ نفر در استان گلستان (واژگونی قایق)، ۲ نفر در استان لرستان (ریزش آوار)، ۱ نفر در استان سمنان و ۱ نفر در استان کرمانشاه (سرپل ذهاب) بر اثر وقوع سیل جان خود را از دست دادند.»
جانشین مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی ایران همچنین در مورد "آمار مرگ‌های موج اول بارندگی (پیش از حادثه دو روز گذشته شیراز)" افزوده بود: «در موج اول بارش‌ها متاسفانه ۹ نفر از هموطنان در استان‌های مازندران، گلستان و خراسان شمالی جان خود را از دست دادند.»
انسداد ۲۷ محور ارتباطی
نادر رحمانی، رئیس مرکز اطلاعات و پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی ایران، امروز پنجشنبه از مسدود بودن ۲۷ محور ارتباطی کشور "تا اطلاع ثانونی" خبر داد. همین مقام روز گذشته از مسدود بودن ۲۴ محور ارتباطی ایران خبر داده بود.
خبرگزاری مهر به نقل از رئیس مرکز اطلاعات و پلیس راهور ناجا گزارش داد که محورهای مسدودشده در اکثر استان‌های ایران از جمله در تهران، البرز، گلستان، سمنان، گیلان، کهگیلویه و بویراحمد، همدان، کردستان، مازندران، ایلام، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، لرستان، بوشهر، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و قم قرار دارند.
دلیل انسداد این محورهای ارتباطی از جمله "عدم ایمنی کافی"، "ریزش کوه"، "یخ‌زدگی"، "سیل و تخریب" پل‌ها و جاده‌ها، "رانش زمین"، "آبگرفتگی"، "بالا آمدن سطح آب و طغیان رودخانه" و "سیلاب و نشست جاده" عنوان شده است.
هشدار مجدد به "منتشرکنندگان شایعات"
سیل اخیر در ایران علاوه بر رسانه‌ها و منابع رسمی جمهوری اسلامی، در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز با انبوهی از خبر و تصویر بازتاب وسیعی داشت. کاربران این شبکه‌ها علاوه بر انتشار خبر و تصویر به موضوعاتی نظیر عوامل احتمالی وقوع سیل، خسارت‌های ناشی از آن، نحوه رسیدگی به پیامدهای این حادثه طبیعی و نقش "سوءمدیریت" در بروز سیل پرداخته‌اند.
برخی از این خبرها و نظرها با واکنش تند مقام‌های دولتی و قضایی ایران مواجه شده است. جواد جاویدنیا، معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی، امروز پنجشنبه با اشاره به "شایعات" منتشرشده در رابطه با سیل اخیر در ایران گفت: «معاونت فضای مجازی دادستان کل کشور از پلیس فتا خواسته تا ضمن رصد کردن شایعات منتشر شده، با تولیدکنندگان و منتشرکنندگان اخبار دروغ برخورد کند.»
جاویدنیا افزوده است که "با کلیه مواردی که نشر اکاذیب، تشویش اذهان عمومی و شایعه‌پراکنی در شرایط کنونی باشد"، برخورد" شده و همچنین "نسبت به تولیدکنندگان این شایعات و همچنین کسانی که بدون توجه به صحت و سقم اخبار نسبت به انتشار آن اقدام می‌کنند نیز برخورد خواهد شد.» این مقام قضایی تأکید کرده است که "منتشرکنندگان شایعات" خود "شریک در جرم" محسوب خواهند شد.
پلیس "فضای تولید و تبادل اطلاعات" ایران موسوم به فتا نیز روز گذشته از "برخورد با شایعه‌سازان" در مورد سیل اخیر در کشور خبر داده بود. به گزارش ایسنا، رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا، گفته بود که «پلیس با افرادی که بخواهند با انتشار شایعه در خصوص حوادث سیل اخیر در فضای مجازی باعث تشویش اذهان عمومی و برهم زدن آرامش جامعه شوند، برخورد قانونی می‌کند.»
این مقام پلیس فتا افزوده بود: «از چند روز گذشته تصاویری در خصوص سیل و حوادث جانبی آن در فضای مجازی دست به دست در حال انتشار است و در آنها از خسارات مالی و جانی گفته می‌شود که با کمی تعمق و دقت می‌توان پی برد این تصاویر متعلق به خسارات سیلاب در خارج از کشور یا مربوط به حوادث گذشته است.». او همچنین از کاربران فضای مجازی خواسته بود تا به خبرهای منتشرشده در فضای مجازی توجه نکرده و اخبار مرتبط با بارندگی‌ها و سیل را "تنها" از طریق رسانه‌های رسمی و "معتبر" جمهوری اسلامی دنبال کنند.
تقریبا هم‌زمان با این مقام پلیس فتا، دادستان کل ایران نیز "انتشار اخبار دروغ" درباره سیل را با "امنیت کشور" مرتبط دانسته و اعلام کرده بود که با عاملان انتشار اخباری از این دست "برخورد" می‌شود. محمد جعفر منتظری گفته بود: «در اولین مرحله باید منابع انتشار اخبار دروغ شناسایی شود و زمانی که منابع این نوع خبرها مشخص شود، با آنها برخورد خواهد شد.»
دادستان کل ایران همچنین تأکید کرده بود که برخورد با "کسانی که به دنبال ایجاد اخلال در امنیت کشور هستند" در "دستور کار" قرار دارد.
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور جمهوری اسلامی نیز شامگاه دوشنبه گذشته با اشاره به "برخی بدرفتاری‌ها در فضای مجازی نسبت به عملکرد دولت در سیل گلستان"، اعلام کرده بود که به "مراجع قضایی و دادستان" گفته است که با "عوامل نشر خبر دروغ و کذب که به دنبال بزرگنمایی مشکلات مناطق سیل‌زده هستند، برخورد قانونی شود."
وزیر کشور ایران "از برخی بدرفتاری‌ها در فضای مجازی نسبت به عملکرد دولت در سیل گلستان" گلایه کرده و گفته بود: «برخی افراد در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به دنبال عقده‌گشایی سیاسی هستند و از هر فرصتی حتی نمایش رنج مردم برای جذب آرای بیشتر در صندوق‌های انتخابات دریغ نمی‌کنند.»
حامیان دولت روحانی برخی از خبرهای منتشرشده در فضای مجازی را به مخالفان تندروی دولت نسبت می‌دهند. از جمله این خبرها انتشار قولی منتسب به مناف هاشمی، استاندار پیشین گلستان بود. مناف هاشمی که به دلیل حضور در خارج از کشور هم‌زمان با جاری شدن سیل در استان گلستان، به‌شدت مورد انتقاد رسانه‌ها و کاربران فضای مجازی بود، از سوی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران، از سمت استانداری گلستان برکنار شد.
در خبر منتشرشده منتسب به مناف هاشمی نقل شده بود که او پس از برکناری از سمت خود "افشاگری" کرده و گفته است که هم‌زمان با او "۲۰ استاندار و ۱۰۰ نماینده مجلس" نیز در خارج کشور به سر می‌برند. این خبر البته سپس از سوی سخنگوی وزارت کشور ایران و نیز شخص مناف هاشمی تکذیب شد.