شمخانی از "تحول مهم" در مقابل حملات اسرائیل به سوریه خبر داد

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، با اشاره به حملات اسرائیل به "خاک سوریه" و نیروهای ایرانی مستقر در این کشور جنگ‌زده، ضمن تأیید مورد هدف واقع شدن "تجهیزات و نیروهای جمهوری اسلامی ایران و مجموعه مقاومت" از سوی اسرائیل، آن را "خط قرمز" ایران عنوان کرد.

نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی ایران در گفت‌وگوی مفصل خود با خبرگزاری تسنیم که متن آن امروز شنبه چهارم اسفند (۲۳ فوریه) منتشر شده، همچنین گفت که جمهوری اسلامی "تدابیری" اندیشیده است تا "از خط قرمز خود در حوزه تلفات انسانی" ناشی از چنین حملاتی "محافظت" کند. شمخانی افزود: «این کار با همکاری ارتش سوریه و مجموعه هم‌پیمانان در این کشور انجام شده و به زودی شاهد تحول مهمی در زمینه ارتقاء بازدارندگی مقاومت در سوریه خواهیم بود.»

شمخانی همچنین با اشاره به اینکه "شیوه برخورد با حملات رژیم صهیونیستی به سوریه و محور مقاومت در سال ۲۰۱۹ بسیار متفاوت از شیوه برخورد در گذشته است"، گفت که اسرائیل «به دنبال جنگ در جبهه شمالی نیست و در این نقطه احساس ضعف شدید دارد، لذا سناریوی بازدارندگی را بر اساس این برآورد تا چند مرحله پیش‌بینی کرده‌ایم.»

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در عین حال مدعی شد که حملات اسرائیل به مواضع ایران در سوریه "تأثیر راهبردی" نداشته و به گفته او، "مقاومت کار خود را پیش برده است". در ادبیات جمهوری اسلامی از شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در منطقه از جمله حزب‌الله لبنان و سازمان حماس به عنوان "نیروهای مقاومت" یاد می‌شود.

شمخانی در حالی ادعای رسیدن جمهوری اسلامی "به بیش از ۹۰ درصد اهداف خود" در سوریه را مطرح کرده که ارتش اسرائیل بارها در ماه‌های اخیر مواضع نیروی قدس سپاه پاسداران در این کشور را هدف قرار داده و خسارت‌های سنگین و تلفات انسانی زیادی را بر نیروهای ایرانی وارد کرده است.

از سوی دیگر نه تنها آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، به عنوان یکی از مدافعان اروپایی برجام، سیاست ایران در منطقه را تهدیدی برای اسرائیل دانسته و با نگرانی‌های این کشور در رابطه با تهران ابراز "تفاهم" کرده، بلکه سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز به صراحت گفته است که مسکو و تهران نه "متحد"، بلکه "همکار" یکدیگر در سوریه‌اند و ایران از امنیت اسرائیل به عنوان "اولویت" مسکو اطلاع کامل دارد.

"ابتکاراتی" برای خنثی کردن تحریم‌های نفتی آمریکا

علی شمخانی همچنین در بخش دیگری از مصاحبه خود با تسنیم اعلام کرد که جمهوری اسلامی «ابتکاراتی را طراحی و عملیاتی کرده است که تحریم‌های غیرقانونی آمریکا علیه صادرات نفت ایران را خنثی می‌کند.»

نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای امنیت ملی ایران در عین حال تأکید کرد: «البته فشارهای آمریکا هزینه‌هایی را بر ایران تحمیل می‌کند ولی اراده جمهوری اسلامی ایران را متزلزل نمی‌کند.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در پی خروج آمریکا از برجام و بازگشت مجدد تحریم‌های این کشور به‌خصوص علیه صادرات نفت ایران، فروش نفت از سوی جمهوری اسلامی سیر نزولی خود را آغاز کرد. البته هنوز برخی کشورها از معافیت‌های موقت آمریکا برای خرید نفت از ایران استفاده می‌کنند، اما به نظر می‌رسد که با پایان مهلت آن و با توجه به اینکه ایالات متحده هم از عدم تمدید آنها خبر داده است، احتمال کاهش فروش نفت ایران باز هم بیشتر از گذشته شود.

"راه‌های متعدد" جلوگیری از صادرات نفت

علی شمخانی همچنین در پاسخ به پرسشی در مورد میزان توان ایران در "بستن تنگه هرمز"، تهدید کرد که "قطع صادرات نفت الزاما مساوی با مسدود شدن تنگه هرمز نیست" و برای جلوگیری از صادرات نفت از این مسیر "راه‌های متعددی" وجود دارد که جمهوری اسلامی امیدوار است "مجبور به استفاده از آن" نشود.

مقام‌های دولتی و نظامی جمهوری اسلامی بارها تهدید به مسدود کردن تنگه هرمز در صورت بسته شدن راه‌های فروش نفت ایران کرده‌اند. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز خود چند بار، چنین تهدیدی را تکرار کرده است. نخستین تهدید روحانی به بستن تنگه هرمز که تیرماه گذشته در سوئیس صورت گرفت، با استقبال رهبر جمهوری اسلامی هم مواجه شد.

علی خامنه‌ای در آن زمان گفت: «سخنان رئیس جمهور در سفر اخیر به اروپا مبنی بر اینکه "اگر نفت ایران صادر نشود، نفت هیچ کشوری در منطقه صادر نخواهد شد" سخنانی مهم و حاکی از سیاست و رویکرد نظام است.». رهبر جمهوری اسلامی همچنین "وظیفه" وزارت خارجه ایران را "پیگیری جدی اینگونه مواضع رئیس جمهور" عنوان کرد.

حسن روحانی یک روز پس از این سخنان تمجیدآمیز بار دیگر تهدید خود را به گونه‌ای دیگر تکرار کرد و گفت: «تنگه‌های زیادی داریم؛ تنگه هرمز فقط یکی از آنهاست.»

روحانی کمتر از سه ماه پیش نیز دوباره درباره قطع احتمالی صادرات نفت ایران هشدار داد و بار دیگر تلویحا تهدید به "بستن تنگه هرمز" کرد. او گفت: «آمریکا بداند اگر بخواهد جلوی صادرات نفت ایران را بگیرد، نفتی از خلیج فارس صادر نخواهد شد.»

مقام‌های جمهوری اسلامی در حالی دست به چنین تهدیدهایی می‌زنند که آمریکا اعلام کرده است، آزادی کشتیرانی و حمل و نقل نفت از تنگه هرمز را تضمین کرده و مانع از بستن تنگه هرمز خواهد شد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، اوایل شهریورماه گذشته تأکید کرده بود که جمهوری اسلامی تنگه‌هرمز را کنترل نمی‌کند و این تنگه یک آبراه بین‌المللی است.

رد "معامله" با ترامپ

علی شمخانی در بخش دیگری از سخنان خود هرگونه "مذاکره" یا "معامله" با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را نیز رد کرده و گفته است: «اساساً معامله با دولت ترامپ اشتباه است چرا که این امر به معنی پذیرش نقض تعهد آمریکاست. علاوه براین ضمانتی وجود ندارد که دولت بعدی آمریکا به توافق احتمالی جدید پایبند باشد.»

دبیر شورای امنیت ملی ایران با اشاره به اینکه "در حال حاضر ما آمریکا را فاقد حسن نیت و زیاده‌خواه می‌بینیم"، گفته است که «از طریق ساز و کارهای جدیدی که طراحی کرده‌ایم نیازی به معامله با آمریکا نداریم.»

شمخانی اما توضیح مشخصی درباره این "ساز و کارهای جدید" برای "خنثی" کردن تحریم‌های نفتی نداده است. اروپایی‌ها نفت ایران را نمی‌خرند. با انقضای معافیت مشتریان نفت ایران، وضع دشوارتر هم می‌شود. وضعیت کانال ویژه مالی اروپا برای معامله با ایران هم مبهم است.

در چنین شرایطی احتمال فروش نفت در بازارهای غیررسمی با قیمتی پایین‌تر و کاهش شدید درآمدهای نفتی ایران هر چه بیشتر خواهد شد. در عین حال برخی مقام‌های جمهوری اسلامی هم گفته‌اند که مسیرهای پیشین دور زدن تحریم‌ها دیگر برای آمریکا ناشناخته نیستند.