حمایت دولت روحانی از سخنان ظریف درباره پولشویی در ایران
۱۳۹۷ آبان ۳۰, چهارشنبه
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، چهارشنبه ۳۰ آبان (۲۱ نوامبر) پس از سکوتی طولانی در برابر حملات مخالفان دولت به محمدجواد ظریف، بدون نام بردن از او، از سخنان وزیر خارجه‌اش درباره پولشویی گسترده در ایران حمایت کرد. محمود واعظی، رئیس دفتر ریاست جمهوری ایران نیز موضع ظریف را موضع دولت خواند و تأکید کرد که همه اعضای دولت از سخنان ظریف حمایت می‌کنند.
حسن روحانی که در جلسه هیأت دولت سخن می‌گفت با لحنی غیرتهاجمی و با اشاره به اینکه "چرا باید بین ما اختلاف باشد و با صدای بلند و با لحن توهین‌آمیز با هم حرف بزنیم"، از جمله گفت: «چرا راجع به مسایل روشن می‌جنگیم. بله همه دنیا گرفتار پولشویی است. شما به من نشان دهید یک کشور در دنیا هست که در آن پولشویی انجام نمی‌گیرد و یک کشور در دنیا به من نشان دهید که فساد، مواد مخدر و جنس تقلبی در آن نیست. همه باید تلاش کنیم مفاسد را کم کنیم و راه پولشویی را ببندیم. چرا اینقدر جر و بحث می‌کنیم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این نخستین باری است که روحانی در پی گذشت ۱۰ روز از به راه افتادن موج گسترده‌ای از حملات مخالفان دولت علیه ظریف، در مورد سخنان او موضع گرفته و از او حمایت می‌کند.
محمدجواد ظریف در مصاحبه‌ای ویدیویی با "خبرآنلاین"، با اشاره به "فضاسازی‌ها" علیه لوایح مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی (FATF)، پولشویی در ایران را "یک واقعیت" خوانده بود که به گفته او "خیلی‌ها" از آن "نفع می‌برند".
وزیر خارجه ایران افزوده بود: «کسانی که گردش مالی یکی از معاملا‌تشان ۳۰ هزار میلیارد تومان است، آن قدر توان مالی دارند که مبلغی برابر با کل بودجه وزارت خارجه را صرف یک مورد فضاسازی کنند. مجموع بودجه وزارت خارجه ١١٠٠ میلیارد تومان، یعنی کمتر از بودجه برخی دستگاه‌های فرهنگی است که با بعضی ارگان‌های قدرتمند کشور ارتباط دارند و ما نمی توانیم با آن فضاسازی مقابله کنیم.»
این اظهارات با موجی از حملات شدید تندروها مواجه شد. برخی آن را "تهمتی بزرگ به نظام" و "بازی در زمین دشمن" خواندند و برخی دیگر ادعا کردند که ظریف به دلیل ناتوانی در برابر "استدلال‌های منطقی" مخالفان لوایح مرتبط با FATF، دست به این موضع‌گیری به گفته آنان "مغرضانه" زده است. صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه نیز روز گذشته سخنان ظریف را به "خنجری در قلب نظام" تشبیه کرد.
رابطه پول کثیف و پولشویی
روحانی در بخش دیگری از سخنان امروزش، با اشاره به اینکه "ایران بزرگترین مدعی مبارزه با تروریسم است"، افزود: «امروز برای اینکه تروریست‌ها نتوانند ازسیستم‌های مختلف مالی برای جابه‌جایی پول استفاده کنند هم باید بالاترین مدعی باشیم و هستیم.»
رئیس جمهوری ایران ادامه داد: «آیا کسی که در این منطقه مواد مخدر می‌فروشد، می‌آورد و می‌برد، پولش کثیف نیست و آیا این پول کثیف در کشور و منطقه ما وجود ندارد. یعنی در کشور ما مواد مخدر نمی‌آید؟».
حسن روحانی همچنین تأکید کرد: «متاسفانه مواد مخدر در کشور وجود دارد و باید با آن مبارزه کنیم؛ وقتی مواد مخدر هست، پول کثیف هم هست؛ این پول کثیف کجا می‌رود، یعنی یک گوشه و کناری پولشویی انجام می‌گیرد و پولشویی ممکن است در افغانستان، ترکیه و اروپا انجام بشود.»
روحانی در نهایت با تاکید بر اینکه "باید مبارزه کنیم، کار کارشناسی انجام داده و حرف کارشناسی بزنیم"، تلویحا حملات روزهای اخیر به وزیر خارجه ایران را به درگیری‌های جناحی نسبت داد و گفت: «فوری یک صف‌بندی درست می‌کنیم بین این جناح و آن جناح، بعد تمام تاریخ بشریت را به عنون شواهد می‌آوریم و هر کسی می‌رود یک تشابهی را پیدا می‌کند و می‌گوید این مثل آن است و آن مثل این است.»
سخنان ظریف؛ "موضع دولت"
رئیس دفتر ریاست جمهوری ایران نیز در پایان جلسه امروز هیأت دولت در جمع خبرنگاران، با اشاره به اظهارات ظریف درباره پولشویی گسترده در ایران گفت که این سخنان "نقصی ندارد و موضع وی کاملا درست است". به گفته محمود واعظی: «این موضع تنها مختص به وزیر امور خارجه نیست، بلکه موضع دولت است.»
رئیس دفتر روحانی گفت: «همواره با ورود مواد مخدر به کشور مخالف هستیم. این مواد برای پول وارد کشور می‌شود، چرا ما با قاچاق و بسیاری از اقدامات غیرقانونی اقتصادی مخالف هستیم، به همین دلیل است. همه این موارد را وقتی کنار هم قرار می دهیم به پولشویی می‌رسیم. پولشویی همان قاچاق و ورود مشروبات الکی و مواد مخدر و... است. ما در دولت با این اعمال مخالف هستیم. وزیر امور خارجه هم به درستی اعلام کرده است که ما باید با این کار مخالفت کنیم.»
واعظی افزود: «ظریف هیچ نهاد و بخشی را متهم نکرده است، وی با پولشویی در ایران مخالفت کرده است و اعتقاد دارد قانون مبارزه با پولشویی باید جای خودش را باز کند. متاسفم از اینکه با وجود موضع درست ظریف، عده‌ای با خصومت قبلی وی را مورد هجمه قرار می‌دهند.»
محمود واعظی درباره موضع دولت در برابر حملات روزهای اخیر به ظریف نیز گفت: «اعضای دولت قطعاً از آقای دکتر ظریف حمایت می‌کنند. ما در دولت در مجموع همه با هم هستیم و سیاست‌های اتخاذ شده سیاست‌های دولت است.»
"بارندگی"؛ دلیل سکوت ۱۰ روزه
واعظی همچنین سکوت ۱۰ روزه دولت روحانی در قبال این حملات را به "بارندگی" نسبت داد و گفت: «اشکال کار در این است که هفته گذشته بارندگی بود و اعضای دولت نتوانستند با خبرنگاران صحبت کنند، اگر هفته گذشته این سوالات را از من می‌کردید، همان حرف‌هایی را که امروز شنیدید می‌گفتم.»
رئیس دفتر ریاست جمهوری ایران همچنین با اشاره به اینکه "انتقاد سرجای خودش، اما هر چیزی را به یک مسئول گفتن قابل قبول نیست"، تأکید کرد که حسن روحانی هم در جلسه هیأت دولت از ظریف حمایت کرده است.
روز گذشته فشارها بر وزیر خارجه ایران به خاطر اظهارات اخیرش به اوج خود رسید و اعلام شد که برخی از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری در مجلس طرحی را برای استیضاح ظریف تدوین کرده‌اند. حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده تندروی مجلس، از تدوین این طرح و جمع‌آوری امضا برای آن "در روزهای آینده" خبر داد و گفت، از آنجا که ظریف "مدارک" خود را در خصوص پولشویی گسترده در ایران به نمایندگان ارائه نکرده، "نمایندگان نیز طرح استیضاح وی را تدوین و پس از جمع‌آوری امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس می‌کنند."
اما حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با تاکید بر اینکه "موضوع پولشویی را در حد استیضاح نمی‌دانم"، امروز گفت که "فضای کلی مجلس در قبال وزیر امور خارجه استیضاح نیست." به گفته این اصولگرای میانه‌رو، "استیضاح حق نمایندگان است، اما دیپلماسی ما در حال حاضر با توجه به شرایط باید تقویت شود".
تصویب لوایح چهارگانه مرتبط با FATF که ظریف در ارتباط با آن به موضوع پولشویی در ایران پرداخته بود، برای خروج کامل ایران از "لیست سیاه" گروه ویژه اقدام مالی و تسهیل مبادلات بین‌المللی بانکی جمهوری اسلامی ضرورت دارند. ایجاد "استانداردهای بین‌المللی" برای مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در جهان یکی از وظایف اصلی گروه ویژه اقدام مالی است.
لوایح مورد نظر FATF که در ایران به لوایح چهارگانه معروف‌اند، از این قرارند: لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی موسوم به "کنوانسیون پالرمو"؛ لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT)، لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی و نیز لایحه اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم.
در حال حاضر لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم محل اختلاف مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت است. اما محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس، "ایرادها" را رفع‌شدنی خوانده و از جمله گفته است: «شواهد دال بر این است که اراده نظام بر تصویب نهایی این لایحه است و به نظر نمی‌رسد موانع زیادی در این زمینه وجود داشته باشد.»
فرماندهان سپاه پاسداران، امامان جمعه، برخی مسئولان حکومتی از جمله مقام‌های مرتبط با زیرمجموعه‌های دفتر رهبر جمهوری اسلامی و بعضی از مقام‌های مجمع تشخیص مصلح نظام و نیز رسانه‌های نزدیک به جریان موسوم به اصولگرایان تندرو از جمله مخالفان تصویب لوایح مرتبط با FATF در ایران هستند. آنها تصویب این لوایح را تهدیدی برای تداوم کمک جمهوری اسلامی به سازمان‌هایی چون حماس و حزب‌الله لبنان می‌دانند. موافقان اما در مقابل تصویب لوایح چهارگانه را در راستای "شفافیت اقتصادی" و "فسادستیزی" ارزیابی می‌کنند.