استقبال مقامات ایران از حکم دیوان لاهه به رفع برخی تحریم‌ها
۱۳۹۷ مهر ۱۲, پنجشنبه
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، شامگاه چهارشنبه ۱۱ مهرماه (سوم اکتبر) به رأی دیوان بین‌المللی دادگستری در مورد رفع برخی تحریم‌های آمریکا علیه ایران واکنش نشان داد و آن را "پیروزی بزرگی برای ملت ایران" دانست.
روحانی که در دیدار با جمعی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب سخن می‌گفت، تأکید کرد: «رای تأمینی امروز دیوان بین‌المللی دادگستری نیز موفقیت حقوقی و سیاسی بزرگ و قابل ملاحظه‌ای است که اگر چه احتمالا دولت آمریکا از اجرای آن سر باز خواهد زد، اما به هر حال این پیروزی بزرگی برای ملت ایران است که توانسته در یک نهاد بین‌المللی، آمریکا را محکوم کند.»
بر اساس رأی اولیه دیوان بین‌المللی دادگستری که روز چهارشنبه صادر شد، دولت آمریکا بایستی تحریم‌هایی را که شامل کمک‌های بشردوستانه و نیز تجهیزاتی همچون قطعات هواپیماهای مسافربری که با امنیت جانی مردم سر و کار دارد را لغو کند. این رأی بر اساس شکایت ایران از آمریکا در دادگاه لاهه درباره دور جدید تحریم‌های این کشور صادر شده است.
مقام‌های آمریکایی همچون مایک پمپئو، وزیر خارجه و جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، از حکم دادگاه بین‌المللی دادگستری ابراز تأسف کرده‌اند. پمپئو اما هم‌زمان گفته است که ایالات متحده پیشاپیش کالاهای بشردوستانه را از تحریم‌ها معاف کرده است.
مقایسه دولت روحانی با مصدق
روحانی ضمن اشاره به حکم اخیر دیوان لاهه به عنوان "دستاوردی بزرگ"، اقدام دولت خود در این دادگاه بین‌المللی را با اقدامات محمد مصدق در برابر بریتانیا مقایسه کرد و گفت: «دکتر مصدق در دادگاه لاهه در برابر انگلیس ایستاد و این دولت در برابر کل آمریکا و تحریم‌هایی ایستاد که به ایران تحمیل شده است.»
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز روز چهارشنبه رأی دیوان لاهه به نفع ایران را "یک پیروزی برای جمهوری اسلامی ایران، مردم ایران و همچنین دستگاه دیپلماسی و جامعه حقوقی کشور" دانست و در واکنش به ابراز تأسف وزیر خارجه آمریکا از این حکم گفت: «به آقای پمپئو توصیه می‌شود به جای اظهار تاسف برای رای دیوان لاهه به خاطر رفتارهای نامعقول دولت آمریکا در برابر ملت ایران و تحریم‌های ظالمانه‌ای که علیه آنها اعمال کرده است، متاسف باشد.»
قاسمی با اشاره به اینکه مقام‌های آمریکایی از صدور قرار موقت دیوان لاهه "عصبانی" هستند، گفت: «آمریکایی‌ها در این چارچوب دو موضوع را هدف قرار داده‌اند. عده‌ای از آنها می‌گویند دیوان بین‌المللی لاهه صلاحیت بررسی این پرونده و شکایت را نداشته و عده‌ای از آنها نیز تلاش دارند دستاورد حاصله برای ایران را ناچیز جلوه دهند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به اظهارات مقام‌های آمریکایی مبنی بر معاف بودن کالاهای انسان‌دوستانه از تحریم، افزود: «علی‌رغم اینکه که آنها ادعا می‌کنند که در این زمینه تحریمی وجود ندارد باید به این نکته اشاره کرد که به خاطر فشارهای آمریکا بر موسسات مالی و پولی، شرکت‌های دارویی عملا اجازه صادرات این نوع کالاها را به ایران ندارند و ما شاهد رفتار بسیار خصمانه دولتمردان آمریکا علیه شهروندان ایران بخصوص زنان و کودکان هستیم.»
ظریف: شکستی برای آمریکای معتاد به تحریم
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز حکم موقت دادگاه لاهه را "شکستی برای آمریکای معتاد به تحریم یک پیروزی برای قانون" توصیف کرد و در توییتر نوشت: «لازم است که جامعه بین‌الملل به‌طور متحد با یک‌جانبه‌گرایی مخرب آمریکا مقابله کند».
مایک پمپئو، همتای آمریکایی ظریف، همچنین ساعاتی پس از اعلام حکم دادگاه لاهه اعلام کرد که آمریکا از "پیمان مودت" خارج خواهد شد. پیمان موسوم به "عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی" که در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ خورشیدی) به امضای ایالات متحده و ایران رسیده، مبنایی برای شکایت جمهوری اسلامی از آمریکا در دادگاه لاهه بوده است.
محمد جواد ظریف به قصد آمریکا برای خروج از این پیمان هم واکنش نشان داد و با اشاره به اینکه آمریکا با وجود تأیید برجام از سوی شورای امنیت: «ایالات متحده برجام، یک توافق چندجانبه را که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تأیید شده با این استدلال لغو کرد که در پی توافقی دوجانبه با ایران است. امروز هم ایالات متحده از یک پیمان پابرجا میان ایران و آمریکا خارج شد پس از آنکه دیوان بین‌المللی دادگستری حکم داد که باید به نقض این پیمان از طریق تحریم مردم ایران خاتمه داده شود. رژیم قانون‌شکن.»
قضات دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرده‌اند که بخش‌هایی از تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ناقض تعهدات مندرج در عهدنامه مودت میان دو کشور است. به گفته آنان، این بخش از تحریم‌ها خسارت‌هایی اقتصادی به ایران به‌خصوص در صنعت هوانوردی وارد کرده، تهیه غذا و دارو در این کشور دشوارتر شده و بانک‌ها هم مشغول خارج کردن دارایی‌های خود از بازار ایران هستند.