واکنش‌های متفاوت به آتش زدن کنسولگری ایران در بصره
۱۳۹۷ شهریور ۱۷, شنبه
در پی حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی در بصره که به تخریب و آتش‌زدن آن منجر شد، سفیر عراق در تهران شامگاه جمعه، ۱۶ شهریور (هفتم سپتامبر) به وزارت خارجه احضار شد تا اعتراض رسمی دولت ایران به او و دولت عراق ابلاغ شود.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه با انتقاد از "حمله و تهاجم وحشیانه و به آتش کشیدن ساختمان سرکنسولگری ایران در بصره" گفته که در این حمله به این مکان "خسارات مالی زیادی" وارد شده است.
قاسمی می‌گوید به خاطر "تمهیدات اندیشیده شده قبلی و تهدیدات انجام شده از روز قبل" تا کنون گزارشی درباره آسیب دیدن احتمالی کارکنان کنسولگری دریافت نشده است.
بصره از مدتی پیش درگیر ناآرامی‌ها و اعتراض‌های خشونت‌آمیزی است که در روزهای گذشته به تظاهرات مقابل کنسولگری ایران نیز کشیده شد. ایسنا به نقل از یک منبع مطلع گزارش داده که پیش از حمله و به علت تهدیدها علیه دفتر نمایندگی دیپلماتیک ایران در بصره کارکنان کنسولگری به یک منطقه امن منتقل شده بودند.
سخنگوی وزارت خارجه گفته است: «با توجه به اطلاع و هشدار قبلی به مقامات دولت عراق، بدیهی است مسئولیت هرگونه اهمال و تعلل امنیتی بر عهده دولت عراق بوده و انتظار داریم در شناسایی و اشد مجازات مهاجمین تعجیل کند.»
محمد ایرانی، مدیر کل خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه، پلیس بصره را به بی‌تحرکی متهم کرده و می‌گوید: «به رغم تحریکات روزهای گذشته توسط عوامل مشکوک علیه سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران، دولت عراق به وعده‌ها و اطمینان‌های داده شده از کانال‌های دیپلماتیک برای انجام وظیفه خود عمل نکردند.»
او روز شنبه ۱۷ شهریور در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان تائید کرده که هنگام حمله به کنسولگری، کارکنان از آن محل خارج شده بودند و فقط نگهبانان حضور داشتند.
محمد ایرانی خاطر نشان کرده که عده‌ای از مخالفان جمهوری اسلامی " به طرز مشکوکی" برخی از نارسایی‌هایی که باعث اعتراض مردم شده، از جمله کمبود آب و برق را به ایران نسبت داده‌اند و همین یکی از دلایل حمله به کنسولگری بوده است.
فهرست طولانی مظنونان به تحریک مردم
مدیرکل خاورمیانه وزارت خارجه گفته است: «عده‌ای معتقدند انگیزه این اعتراضات به تاثیرپذیری برخی از مردم بصره از سعودی‌ها، برخی کشور‌های حاشیه خلیج فارس و باقی مانده‌های بعثی‌ها و طرفداران مقتدی صدر، باز می‌گردد.»
علاالدین بروجردی رئیس پیشین و عضو کنونی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، تخریب و به آتش کشیدن کنسولگری ایران در بصره را به تحریک‌های آمریکا و بریتانیا نسبت می‌دهد که به گفته او "همواره به دنبال تخریب کردن روابط فی‌مابین ایران و عراق هستند".
دفتر ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق روز شنبه با انتشار بیانیه‌ای حمله به کنسولگری ایران در بصره را محکوم کرده و از معترضان در این شهر خواسته با رعایت حریم مکان‌های دیپلماتیک در جهت "مقابله با خطرهای مشترک ملت عراق و دیگر ملت‌ها" بکوشند.
بنابر گزارش‌ها حیدر عبادی، نخست وزیر عراق نیز ضمن محکوم کردن حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی در بصره و تخریب برخی دیگر از مراکز دولتی خواستار تحقیق از یگان‌های امنیتی مسئول محافظت از این گونه مکان‌ها شده است.
وزارت خارجه آمریکا اندکی پس از حمله به کنسولگری ایران در بصره اعمال خشونت علیه دیپلمات‌ها را محکوم کرد و از معترضان عراقی خواست اعتراض‌های خود را با شیوه‌های مسالمت‌آمیز و بدون تعرض به مکان‌های دیپلماتیک و تخریب اموال عمومی و خصوصی پیگیری کنند.
اعتراض به دخالت و نفوذ ایران
گرچه هنوز بسیاری از جزئیات حمله به کنسولگری ایران در بصره روشن نشده، دخالت‌های آشکار و پنهان جمهوری اسلامی در امور داخلی عراق می‌تواند در این حادثه بی‌تاثیر نباشد.
در برخی از ویدئوهایی که از حمله به کنسولگری در فضای مجازی منتشر شده شعارهایی در محکومیت نفوذ ایران در عراق به گوش می‌خورد. به آتش‌گشیدن کنسولگری ایران در بصره در حالی رخ داده که این شهر از پایگاه‌های اصلی شیعیان عراق محسوب می‌شود که ظاهرا از حمایت جمهوری اسلامی برخوردار هستند.
حدود چهار ماه پس از انتخابات پارلمانی در عراق، تشکل‌های سیاسی در این کشور هنوز نتوانسته‌اند برای راه‌اندازی یک ائتلاف کارآمد و تشکیل دولت به توافق برسند.
عبدالرضا فرجی‌راد، استاد دانشگاه و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان روز شنبه به سایت خبری فرارو گفت: «در عراق دو گروه عمده وجود دارد، یک دسته طرفدار ایران هستند و دسته دیگر مخالف ایرانند. دسته دوم از سوی کشور‌های عربی منطقه همچون عربستان و از سوی کشور‌های غربی همچون آمریکا تحریک می‌شوند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
فرجی‌راد می‌گوید در درون دولت عراق نیز عده‌ای مخالف جمهوری اسلامی هستند که ممکن است در تحریک افکار عمومی علیه ایران نقش داشته و به بحران در بصره دامن زده باشند.
ناآرامی‌ها در جنوب عراق که از حدود پنج روز پیش شروع شده تا کنون دست‌کم ده قربانی گرفته است. در این میان برخی رسانه‌های عراقی گزارش داده‌اند که دولت ایران از شهروندان این کشور خواسته بصره را ترک کنند.
وزارت خارجه این گزارش‌ها را تکذیب کرده اما امکان سفر زائران ایرانی به زیارتگاه‌های شیعیان در عراق و در ماه محرم با اما و اگرهای زیادی روبرو است.