چند پرسش و پاسخ درباره "اقامت موقت" در آلمان

آن دسته از متقاضیان پناهندگی که حق اقامت معتبر در آلمان ندارند، از نظر حقوقی مکلفند کشور را ترک کنند. شماری از این افراد به صورت داوطلبانه باز می‌گردند اما آنها که نمی‌خواهند برگردند، تحت شرایطی خاص می‌توانند در آلمان بمانند. این دسته، طبق ماده ۶۰ قانون اقامت آلمان و طبق شروطی، از حق "دولدونگ" برخوردار می‌شوند. ماده قانونی Duldung، یعنی "اغماض" ادارات مربوطه و "تحمل" کسانی که موظفند از آلمان خارج شوند.

چه کسانی "دولدونگ" می‌گیرند؟

● کسانی که مدارک لازم برای سفر را ندارند،

● کسانی که به دلایل انساندوستانه و شخصی باید در آلمان بمانند،

● کسانی که باید از یک عضو بیمار خانواده در آلمان پرستاری کنند،

● کسانی که وجودشان برای بررسی یک پرونده جنایی یا قضایی لازم باشد،

● کسانی که ترک آلمان، مخل تحصیل یا دوره آموزش حرفه‌ای‌شان می‌شود،

● کسانی که والدین یا خویشاوند آنها تحت پوشش "دولدونگ" هستند.

آمار پناهجویان "تحمل‌شده"

دولت آلمان به تازگی در پاسخ به سوال فراکسیون حزب چپ‌ها، آمار افراد تحت پوشش دولدونگ در سال ۲۰۱۸ را اعلام کرده است. تا ۳۱ دسامبر این سال، ۲۳۵هزار و ۹۵۷ تن موظف بوده‌اند آلمان را ترک کنند که ۱۸۰هزار و ۱۲۴ نفرشان مشمول قانون دولدونگ شده‌اند.

باقی افراد، آنهایی هستند که اجازه اقامت محدود داشته‌اند اما پس از انقضای مدت آلمان را ترک نکرده‌اند؛ کسانی مثل دانشجویان، کارگران یا گردشگران. در سال ۲۰۱۸ پلیس آلمان نام ۱۵هزار نفر را ثبت کرده که پس از انقضای مهلت روادید در این کشور مانده بودند. بیشتر آنها شهروندان چین، ترکیه، هند و روسیه بوده‌اند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

طبق آمار، ۴۱ درصد افرادی که از امتیاز "دولدونگ" استفاده می‌کنند کسانی هستند که مدارک لازم برای سفر ندارند. صدور گذرنامه ‌و مدارک جدید معمولا به درازا می‌کشد زیرا طی کردن این تشریفات در ادارات مربوطه کشورهای مبدا بسیار کند پیش می‌رود. در ۶۵۰۰ مورد، افراد از اعلام کشور مبدا خودداری کرده‌اند.

عمده‌ترین دلایل اغماض در بازگرداندن افراد مکلف به ترک آلمان به قرار زیر دسته‌بندی شده‌اند:

● فقدان مدارک سفر: ۷۴هزار و ۲۸۱ مورد

● انساندوستی و مشکلات شخصی: ۱۱هزار و ۴۸۶ مورد

● نسبت خویشاوندی با یک فرد "تحمل شده" دیگر: ۱۱هزار و ۱۲۴ مورد

● شرایط خطیر کشور مبدا: ۴۴۰۲ مورد

● دلایل پزشکی: ۳۸۰۳ مورد

● سرپرستی کودکان: ۴۷۶ مورد

● لزوم حضور برای پرونده‌های جنایی:  ۴۲۶ مورد

● اقامت موقت بدون ذکر دلیل: ۱۱۵۷ مورد

● سایر دلایل: ۷۲هزار و ۵۶۹ مورد

نسبت فامیلی با یک فرد "تحمل شده" نیز می‌تواند دلیلی برای اغماض در قبال فرد ثالت باشد. تقریبا ۴۰۰۰ نفر در آلمان نیز به خاطر وضعیت سلامتی و ابتلاء به بیماری اخراج نشده‌اند.

ادارات مسئول در آلمان بر حسب هر مورد، مدت زمانی را برای "چشم‌پوشی" از اخراج فرد در نظر می‌گیرند و تصمیم بر عهده آنهاست. چنانچه دلیل این تصمیم منتفی شود و مثلا مدارک سفر در دسترس قرار گیرد یا دوره آموزشی به اتمام برسد، مسئولان مربوطه می‌توانند به فرایند "تحمل کردن" فرد پایان دهند.

"دولدونگ" چه حقوق و وظایفی در بر دارد؟

افرادی که تحت پوشش "دولدونگ" هستند، باید به طور منظم به ادارات مسئول مراجعه کنند. آنها طبق مقررات و قوانین پناهجویی، حق دریافت مزایای اجتماعی را دارند؛ از جمله بیش از ۴۰ یورو پول توجیبی در ماه برای افراد بالغ و ۲۰ یورو برای نوجوانان زیر ۱۴ سال. اگر کسی پس از انقضای مهلت "دولدونگ" آلمان را ترک نکند، این مزایا قطع یا کم خواهند شد.

افراد تحت لوای "دولدونگ" می‌توانند بدون نیاز به مجوز، به کاری مشغول شوند. مثلا دوره آموزشی بببنند، کارآموزی یا کار اجتماعی داوطلبانه بکنند یا جذب مشاغلی با درآمد مکفی شوند. آنها می‌توانند از ماه چهارم به بعد، تقاضای اجازه کار بدهند. اگر ماند‌ن‌ این افراد ۴۹ ماه طول بکشد، می‌توانند بدون محدودیت، اجازه دسترسی به بازار کار را داشته باشند.

اگر کسی هشت سال زیر پوشش "دولدونگ" باشد، می‌تواند به شرط استقلال مادی، درخواست اقامت بدهد. این مهلت برای خانواده‌هایی که فرزندان کوچک داشته باشند، شش سال تعیین شده است. افراد بین ۱۴ تا ۲۱ سال و خانواده‌هایشان می‌توانند پس از چهار سال درخواست اقامت بدهند؛ مشروط به آن که یک مدرک تحصیلی یا مدرک حرفه‌ای از آلمان گرفته باشند.

چه چیزی تغییر می‌کند؟

لایحه پیشنهادی شامل زنجیره‌ای از تغییرات جزیی است. یکی از موارد مناقشه‌آمیز، آسان‌تر شدن روند اخراج است. کسانی که اوراق هویتی و گذرنامه نداشته‌اند و از کشورهای مبدا درخواست صدور مدارک جدید را نکرده باشند، از این پس با انسدادهایی روبرو می‌شوند؛ مثلا اجازه داشتن سرپناه یا کار را نخواهند داشت. 

از طرف دیگر، افراد تحت پوشش قانون "دولدونگ" در آینده می‌توانند فرصت‌های بیشتری برای هم‌پیوندی و ادغام در جامعه داشته باشند. آنها می‌توانند پس از شش ماه به کلاس زبان بروند در حالی که تا کنون این فرصت تنها به صورت استثنا به افراد داده می‌شد.