نتایج یک نظرسنجی؛ دموکراسی در آلمان در خطر است

بر اساس نتایج یک پژوهش با موضوع "افکار اقتدارگرایانه و راست‌گرایانه" در لایپزیگ، یک سوم شهروندان آلمان معتقدند که اتباع خارجی فقط با این هدف وارد کشور می‌شوند که از دولت رفاه اجتماعی آلمان سوءاستفاده کنند. در مناطق شرق آلمان تقریبا نیمی از جمعیت چنین اعتقادی دارند.

به همین نسبت شهروندان آلمان معتقدند که آلمان فدرال "در مقیاس خطرناکی پذیرای بیگانگان" شده است (۳۵،۶ درصد در کل آلمان و ۴۴،۶ درصد در ایالت‌های شرق آلمان).

اولیور دِکِر، سرپرست این پژوهش از "مرکز پژوهش‌های لایپزیگ در زمینه راست‌گرایی افراطی و دموکراسی" می‌گوید: «ما در حال حاضر در شرق آلمان با ۳۰ درصد از جمعیت روبرو هستیم که به طور یکپارچه با رویکردهای خارجی‌ستیزانه موافقت کامل دارند.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

او می‌گوید که این آمار به شکل بسیار خطرناکی بالاست. این رقم در ایالت‌های غربی آلمان به ۲۲ درصد می‌رسد.

انستیتوی اولیور دِکِر از سال ۲۰۰۲ بدین سو، هر دو سال یک‌بار یک نظرسنجی در زمینه افکار و اعتقادات اقتدارگرایانه و راست افراطی در سطح آلمان برگزار می‌کند. در این نظرسنجی دو نهاد "بنیاد هاینریش بل"، نزدیک به حزب سبزها و "بنیاد اوتو برنر" وابسته به سندیکای کارگران فلزکار آلمان سهیم هستند.

پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که نه تنها به طور کلی پیشداوری نسبت به مهاجران افزایش یافته، بلکه پیشداوری‌ها علیه مسلمانان، سینتی‌ها و روماها (کولی‌ها) نیز رو به گسترش است. دِکِر تأکید می‌کند که به‌ویژه علیه سینتی‌ها و روماها (کولی‌ها) رویکردهای تهاجمی وجود دارد. برای مثال ۶۰ درصد پرسش‌شوندگان اعتقاد عمیق دارند که سینتی‌ها و روماها گرایش‌های تبهکارانه دارند؛ و این رقم ۵ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۴ است.

همچنین پیشداوری نسبت به مسلمانان نیز رو به فزونی است. بیش از ۴۴درصد پرسش‌شوندگان معتقدند که ورود مهاجران مسلمان به کشور باید ممنوع شود (در مقایسه با نظرسنجی ۲۰۱۴ که بیش از ۳۶ درصد بوده است).

بیش از نیمی از پرسش‌شوندگان (۵۵،۸ درصد) می‌گویند که به دلیل حضور مسلمانان،  خود را در کشورشان بیگانه احساس می‌کنند (۴۳درصد در سال ۲۰۱۴).

پیشداوری نسبت به یهودیان

پس از وقوع چندین رویداد ضدیهودی، بار دیگر مسئله یهودی‌ستیزی به یکی از موضوع‌های روز آلمان بدل ‌شده است. بر اساس این پژوهش، از هر ۱۰ نفر یک نفر اعتقاد دارد که یهودیان "امروز نیز" بیش از حد در آلمان از نفوذ برخوردارند و به همین دلیل " با جامعه آلمان زیاد هم‌خوانی ندارند".

نویسندگان این پژوهش احتمال می‌دهند که هنوز آلمانی‌های زیادی دارای رویکردها و افکار ضد یهودی هستند اما به آن اعتراف نمی‌کنند، زیرا اظهاراتی از این دست با نکوهش اجتماعی همراه است.

بر اساس ارزیابی اولیور دِکِر، نفرت نسبت به اتباع خارجی، مسلمانان، سینتی‌ها و روماها، در واقع ربطی مستقیم به این گروه‌های اجتماعی ندارد.

او توضیح دیگری برای آن دارد: رشد و رونق اقتصادی خوب آلمان در سال‌ها و دهه‌های گذشته باعث شد که در برخی امکانات دولتی صرفه‌جویی شود. برای مثال در نظام کمک‌های اجتماعی صرفه‌جویی‌هایی صورت گرفت. این امر خشم و رویکردهای تهاجمی اقتدارگرایانه را در میان لایه‌هایی از جامعه در پی داشت. این خشم به سوپاپی نیاز داشت که این افراد آن را در خارجی‌ستیزی یافته‌اند.

یک درک ضد دموکراتیک از دموکراسی

اولیور دِکِر نسبت به این روند که دموکراسی را به مخاطره انداخته است، هشدار می‌دهد. او می‌گوید، گرچه ۹۰ درصد پرسش‌شدگان ایده دموکراسی را خوب می‌دانند، اما آنها از دموکراسی چیز دیگری می‌فهمند تا جامعه‌ای که برای تمام انسان‌ها حقوق و آزادی‌های برابر قائل است: «نزد بخش بزرگی از مردم این تصور غالب است که دموکراسی می‌تواند چیزی باشد مانند دیکتاتوری اکثریت».

او می‌گوید، آنها معتقدند در صورتی که مصالح یک امر کلی‌تر و بزرگتر ایجاب کند، می‌توان حق حفاظت از فرد فرد انسان‌ها و گروه‌ها را قربانی کرد.

"حزب آلترناتیو برای آلمان" و آرزوی رهبری با مشت آهنین

بر اساس این پژوهش، حدود هشت درصد از پرسش‌شوندگان اعتقاد دارند که در شرایط معینی، دیکتاتوری، نظام حکومتی بهتری است. حتا فراتر از این، حدود ۱۱ درصد از آنها آرزوی یک "رهبر" را دارند که کشور را "در راستای سعادت همگان با مشت آهنین اداره کند".

به ویژه در میان طرفداران و رأی‌دهندگان به حزب راست "آلترناتیو برای آلمان"، افکار خارجی‌ستیزانه (با ۵۵ درصد) و دموکراسی‌ستیزانه (با ۱۳،۲ درصد) جلب توجه می‌کند.

این گزارش می‌افزاید: «رأی‌دهندگانی که به طور مشخص یک جهان‌بینی بسته‌ی راست افراطی را نمایندگی می‌کنند، در حزب آلترناتیو برای آلمان (AfD) منزلگاه سیاسی خود را یافته‌اند.»

البته ۲۰ درصد رأی‌دهندگان احزاب دمکرات مسیحی، سوسیال مسیحی، سوسیال دمکرات و دمکرات‌های آزاد (لیبرال‌ها) نیز گرایش‌های بیگانه‌ستیزانه دارند که رقم نسبتا بالایی است.

اولیور دِکِر می‌گوید این پژوهش در عین حال بیانگر نشانه‌های مثبتی نیز هست: «ما می‌توانیم بگوییم که ۳۰ درصد جمعیت آلمان به اصول آزادی و دموکراسی عمیقا پایبند است.»

این رقم البته در نگاه نخست زیاد نیست، اما انسان‌ها آماده‌اند برای حفظ دموکراسی وارد عمل شوند و دیدگاه‌های متفاوت را بپذیرند.

از سوی دیگر بخش بزرگی از آلمانی‌ها احساسی دوگانه نسبت به دموکراسی دارند؛ اما این بدان معنا نیست که این افراد به طور خودکار اقتدارگرا هستند. با این همه ۴۰ درصد جمعیت آلمان با ساختارهای اجتماعی اقتدارگرا موافق‌اند.

دِکِر نتیجه می‌گیرد: «به همین دلیل ما امروز به شکلی واضح با یک جامعه‌ی دوقطبی در آلمان روبرو هستیم.»