یک آکادمی جدید می‌خواهد جایزه جایگزین نوبل ادبیات اهدا کند

به نوشته نشریه گاردین بریتانیا، بیش از ۱۰۰ نویسنده، بازیگر، روزنامه‌نگار و فعال عرصه ادبیات در سوئد آکادمی تازه‌ای تأسیس کرده‌اند که قصد دارد پاییز سال جاری ۲۰۱۸ جایزه نوبل جایگزین اهدا کند. روند گزینش و اهدای جایزه منطبق بر زمان‌بندی هرساله اهدای جایزه نوبل ادبیات خواهد بود.

کمیته داوران بنیاد نوبل روز ۱۴ اردیبهشت‌ماه (۴ مه) اعلام کرد که جایزه نوبل ادبیات امسال به دلیل بحران آکادمی نوبل اعطا نخواهد شد. موضوع از جمله بر سر اتهام‌های جنسی علیه ژان-کلود آرنالت بود. ۱۸ زن در چارچوب کارزار مقابله با آزار جنسی موسوم به "من هم" (metoo) ادعا کردند که آرنالت آنها را آزار داده است.

آرنالت همسر کاترینا فروستنسون، نویسنده و عضو آکادمی نوبل و عضو هیئت داوران نوبل ادبیات است. آرنالت همه اتهام‌ها را رد کرده است.

علاوه بر این، گفته می‌شد که یکی از اعضای کمیته داوران بنیاد نوبل از امکانات بنیاد برای نفع شخصی بهره‌برداری مالی کرده است.

با این جنجال، بحث درباره "ماهیت پدرسالارانه" آکادمی نوبل در رسانه‌های سو‌ئدی بالا گرفته و به موجی از استعفاها انجامیده است. اعضای بنیاد نوبل در نهایت با ابراز تأسف از لطمه‌ای که به حیثیت و شهرت این مؤسسه معتبر وارد آمده، تصمیم گرفتند که امسال در بخش ادبیات جایزه‌ای اعطا نشود. جایزه ادبی نوبل ۲۰۱۸، بنا به گفته کمیته داوران، به همراه جایزه ادبی سال ۲۰۱۹ اهدا خواهد شد.

آکادمی جدید در اعتراض به این موضوع به میدان آمده است. بنیانگذاران آن اعلام کرده‌اند: «ما آکادمی جدید را تأسیس کردیم تا به مردم خاطرنشان کنیم که ادبیات و فرهنگ در کل باید مروج دموکراسی، شفافیت، همدلی و احترام باشند، بدون امتیاز ویژه، تکبر یا جنسیت‌گرایی».

در بیانیه آکادمی جدید همچنین آمده است: «در زمانه‌ای که ارزش‌های انسانی به‌طور فزاینده به چالش کشیده می‌شوند، بر اهمیت ادبیات به عنوان نیرویی متقابل برای غلبه بر فرهنگ سکوت و بیداد، بیش از پیش می‌افزاید. اهمیت این موضوع برای آکادمی جدید به حدی بالاست که معتقد است مهم‌ترین جایزه ادبی جهان باید در سال ۲۰۱۸ هم اهدا شود».

آکادمی‌ای که پس از اهدای جایزه منحل می‌شود

آکادمی جدید از همه کتابداران سوئدی خواسته تا نویسنده معرفی کنند. نامزدهای دریافت جایزه می‌توانند از همه نقاط جهان باشند، کافی است دست‌کم دو جلد کتاب نوشته باشند که یکی از آنها در ۱۰ سال گذشته چاپ شده باشد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این فرهنگستان جدید می‌گوید به دنبال نویسنده‌ای می‌گردد که داستان "انسان در جهان" را روایت کرده باشد؛ نه نویسنده‌ای که به اعتقاد آکادمی نوبل "اثری برتر در مسیری ایده‌آل" خلق کرده باشد.

وقتی نامزدها معرفی شوند، آکادمی جدید در یک رأی‌گیری عمومی چهار گزینه نهایی را به هیئت داوران معرفی می‌کند. هیئت داوران آکادمی جدید هم برنده نهایی را در ماه اکتبر معرفی می‌کند؛ در همان زمانی که برنده نوبل ادبیات معرفی می‌شود.

بنیانگذاران آکادمی جدید می‌گویند: «ما با اهدای این جایزه اعتراض خود را هم نشان می‌دهیم. ما می‌خواهیم به مخاطبان نشان دهیم که کار فرهنگیِ جدی می‌تواند در فضایی خالی از زبان اجبار، بی‌نظمی یا سوءاستفاده هم انجام شود».

در روز ۱۱ دسامبر، یعنی یک روز پس از آن‌که جایزه طی مراسمی به برنده اهدا می‌شود، آکادمی جدید منحل خواهد شد.