۹۷ نفر ماه پیش در ایران اعدام شدند

فقط در عرض ۳۰ روز گذشته (۲۹ آذر تا ۲۹ دی‌ماه ۱۳۸۹)، ۹۷ نفر در ایران اعدام شده‌اند. به گزارش کمپین بین‌المللی حقوق بشر این عدد از اظهارات رسمی مسئولان قوه قضاییه استان‌های مختلف ایران در همین مدت به‌دست آمده و ممکن است "تعداد واقعی" اعدام‌ها "خیلی بیشتر" از این عدد باشد. به گزارش این کمپین عمده اعدام‌های اخیر مربوط به متهمانی بوده که مواد مخدر حمل و نگهداری می‌کرده‌اند.

در همین زمینه و به گزارش خبرگزاری مهر، امروز یک‌شنبه ۳ بهمن ۱۳۸۹ صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضاییه ایران خبر از "رحم نکردن" قوه قضاییه ایران نسبت به "قاچاقچیان مواد مخدر" داده و ادامه داده است: «متاسفانه ديده‌ام که برخی رسانه‌های غربی، اين اقدام قوه قضاییه را خلاف حقوق بشر قلمداد کرده‌اند. ما از حقوق بشری که طرفدار اشرار و قاچاقچيان مواد مخدر باشد تبری می‌‌جوييم.»

منظور از "تشدید برخورد" قوه قضاییه ایران با "قاچاقچیان مواد مخدر" چیست؟ چرا در عرض یک ماه حدود ۱۰۰ نفر در ایران اعدام شده‌اند؟ جواب را باید در گفته‌های روسای دادگستری شهرستان‌های ایران و همچنین سعید مرتضوی رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران جستجو کرد. پیش‌تر و به نقل از خبرگزاری ایسنا ۱۵ دی‌ماه ۱۳۸۹فرزاد فرهادی‌راد سرپرست مجتمع مبارزه با موادمخدر دادگستری اهواز گفته بود: «بر اساس قانون جدید مبارزه با مواد مخدر، قاچاقچیان مواد مخدر صنعتی به‌ویژه شیشه اعدام می‌شوند.» به گفته معاون دادستان اهواز، بر اساس این قانون جدید تهیه و توزیع بیش از "۳۰ گرم مواد مخدر صنعتی و روان‌گردان" مجازات اعدام دارد.

حکم اعدام برای حمل ۳۰گرم حشیش

در همین زمینه محمد مصطفایی، وکیل دادگستری و عضو کمیته بین‌المللی وکلای حقوق بشر ساکن کشور نروژ معتقد است "اعدام‌های فله‌ای" در ایران دو بخش است، یک بخش مربوط به "متهمان به قتل" و دیگری مربوط به "متهمان مواد مخدر". پس چرا در یک ماه گذشته عمده اعدام‌ها از "متهمین مواد مخدر" بوده است. محمد مصطفایی در جواب این سوال چنین می‌گوید: «در حال حاظر سیاست قوه قضائیه بر این امر استوار است که پرونده‌های قتل را معلق نگه دارند و پرونده‌های مواد مخدر که مجازات اعدام در آن‌ها وجود دارد را اجرا کنند. قانون جدیدی اعلام شده و تعداد اعدام‏ها افزایش پیدا کرده است. بر مبنای این قانون کسانی که بیشتر از ۳۰ گرم مواد مخدر از نوع روان‏گردان و حشیش حمل کنند، هم‏چون کسانی که هرویین نگاه‏داری می‏کنند به مجازات اعدام محکوم خواهند شد.»

همچنین به نقل از سایت "ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران"، بر اساس "اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر" که به تایید "آیت‌الله خامنه‌ای" رسیده و محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور ایران نیز آن را ابلاغ کرده است، به تمام بندهای مربوط به قوانین مجازات متهمان مواد مخدر، پس از عبارت "مواد مخدر"، عبارت روان‌گردان‌های صنعتی غیردارویی" اضافه شده است. این تغییرات پس از آن صورت گرفت که همان روزها (۱۷ دی‌ماه ۱۳۸۹) سعید مرتضوی دادستان سابق و رئیس فعلی ستاد مبارزه با مواد مخدر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایسنا از "ناکارآمدی برخی قوانین" در برخورد با مجرمان مواد مخدر "گلایه" کرده و گفته بود: «پیشنهاد حکم اعدام برای قاچاقچیان ارائه شده است. در کشور چین حکم اعدام در نظر گرفته شده برای قاچاقچیان، بلافاصله اجرا می‌شود.»

متهمان مواد مخدر و حکم اعدام یک مرحله‌ای

آیا در گذشته و در ایرن سابقه داشته که فقط در عرض یک ماه حدود ۱۰۰ نفر در ایران اعدام شوند؟ محمد مصطفایی می‌گوید: «در مورد موامخدر سابقه داشته است. اعدام‌هایی به‌صورت کاملا مخفیانه انجام شده است. اولین‌بار سال گذشته به صورت فله‌ای اعدام‌هایی در زندان قزل‌حصار صورت گرفت. چون مجرمان مواد مخدر پشتیبان و مدافع خوبی ندارند، نامی از آن‌ها نمی‌توان پیدا کرد. محاکمات آن‏ها در دادگاه انقلاب صورت می‏گیرد. محاکمات به شکل یک‏مرحله‏ای است. برای کسانی که در جرایم مواد مخدر محکوم به اعدام می‏شوند، امکان تجدید‏نظرخواهی وجود ندارد. تمام این‏ها باعث می‏شود که روند رسیدگی به پرونده‏های مواد مخدر، بسیار کوتاه باشد و متهمان در بسیاری از مواقع حتی امکان داشتن وکیل را هم نداشته باشند.»

محمد مصطفایی از نمونه‌ای از اعدام‌های ماه گذشته نام می‌برد که یک نفر در شهر مشهد به اتهام "نگهداری ۳۰ گرم حشیش" اعدام شده است. او می‌گوید: «چند روز پیش در خبرها دیدم که یک نفر در شهر مشهد به اتهام حمل ۳۰ گرم حشیش اعدام شده است. در خیلی از موارد هم به همین صورت بوده است. متأسفانه کسانی که متهم به حمل و نگهداری حشیش و مواد مخدر هستند، ناشناخته‏اند و کسی نیست که پشتیبان آن‏ها باشد. در حال حاضر این سیاستی است که دستگاه قضایی اعمال کرده و به همین دلیل می‏بینیم اعدام‏هایی که در ماه‏های اخیر صورت گرفته، عمدتاً در رابطه با کسانی است که مواد مخدر حمل می‏کرده‏اند. در آینده خواهیم دید، کسانی که مرتکب قتل شده‏اند و به قصاص محکوم شده‏اند اعدام خواهند شد.»

۵۰۰۰ هزار نفر دیگر در انتظار اعدام

چرا عمده اعدام‌های ماه گذشته در ایران مربوط به متهمان مواد مخدر و نه متهمان به قتل بوده است؟ محمد مصطفایی این امر را "سیاست قوه قضاییه ایران" می‌داند و اضافه می‌کند: «دستگاه قضایی با رهنمودهایی که از دولت و دیگر دستگاه‏های اجرایی کشور می‏گیرد، تصمیم گرفته که در یک برهه، اعدام‏ها در مورد مواد مخدر را افزایش دهد. به این گمان که دیگران را ارعاب کنند و بعد از این‏که در ارتباط با مواد مخدر عده‏ای را اعدام کردند، روی بیاورند به بحث قصاص افراد و کسانی که به اتهام قتل محکوم به قصاص شده‏اند. این سیاستی است که در حال حاضر دستگاه قضایی به‏پیش گرفته است.»

اما با اعدام ۹۷ نفر در ماه گذشته در ایران چند نفر دیگر در انتظار اعدام هستند؟ محمد مصطفایی می‌گوید: «هیچ خبرنگاری حق ورود به دادسرای امور جنایی تهران که اعدام‏ها در آن صورت می‏گیرد را ندارد، اما آمار کسانی که محکوم به اعدام هستند بسیار بالاست. به‏خصوص در مورد قتل، من از طریق کسانی که در دستگاه قضایی هستند، اطلاعات موثقی دارم که بیشتر از هزار پرونده، هنوز حکم به استیذان آن‏ها داده نشده و اگر حکم به استیذان داده شود، در ماه‏های آینده اعدام خواهند شد. افراد بسیاری، بالای پنج‏هزار نفر به اعدام محکوم شده‏اند و در انتظار اجرای حکم هستند.»

برای شنیدن فایل صوتی این گزارش، به لینک پایین صفحه مراجعه کنید!

حسین کرمانی
تحریریه: عباس کوشک جلالی