یارانه نقدی دو میلیون نفر قطع شد

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، رسما اعلام کرد که دو میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی کنار گذاشته شده‌اند. او روز دوشنبه (دوم شهریور/۲۴ اوت) خبر داد که این تعداد بر اساس داده‌های بانک اطلاعاتی از فهرست یارانه‌بگیران خط خورده‌اند و امکان خطا در حذف افراد می‌تواند ۲۰ هزار نفر باشد.

نوبخت در توضیح این که چرا به جای حذف پردرآمدها، نیازمندان شناسایی نشده‌اند گفت: «ما باید یارانه ۶۶ میلیون نفر را حذف می‌کردیم و فقط به ۱۰ میلیون نفر یارانه نقدی می‌دادیم. در این صورت افراد نیازمندی که تحت پوشش سازمان بهزیستی یا کمیته امداد نیستند، حذف می‌شدند.»

نوبخت اذعان کرد که در میان یارانه‌بگیران، افراد نیازمندی وجود دارند که ساعتی قبل از واریز یارانه نقدی پای دستگاه‌های خودپرداز منتظر می‌ایستند.

او این را هم گفت که دولت یازدهم با غربالگری یارانه‌بگیران و صرفه‌جویی در منابع هدفمندی، ۴۸۰۰ میلیارد تومان به طرح تحول سلامت پرداخت کرده است: «در حال حاضر با مراجعه به بیمارستان فقط شش درصد هزینه درمان پرداخت می‌شود در حالی‌که پیش‌تر، مردم قبل از اعلام بیماری باید به صندوق بیمارستان‌ها مراجعه و ارقام میلیونی پرداخت می‌کردند.»

علی ربیعی، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی ایران، پیش‌تر گفته بود که تا پایان مرداد، دو میلیون نفر از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه نقدی حذف می‌شوند.

دولت ایران برای جبران کسری بودجه ۶ هزار میلیارد تومانی خود در سال جاری، باید خودش گروه‌هایی را از یارانه‌بگیران غربال کند. طبق تبصره ۲۱ لایحه بودجه سال ۱۳۹۴ که اسفند ۱۳۹۳ در مجلس تصویب شد، دولت باید پنج میلیون و ۵۰۰هزار نفر را از فهرست یارانه‌بگیران حذف کند تا تعادلی بین منابع تعیین شده در قانون و هزینه‌های دولت برقرار شود. با این مصوبه، بودجه دولت برای پرداخت یارانه به ۳۹هزار میلیارد تومان کاهش یافت.

از نظر قانونی، اجرای فاز دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها باید با پالایش گروه‌های یارانه‌بگیر همراه می‌شد اما دولت یازدهم تاکنون در این امر ناکام مانده است.

دولت روحانی امیدوار بود با انصراف خانوارهای پردرآمد و افراد داوطلب از دریافت یارانه نقدی، تعداد یارانه‌بگیران به نصف یا یک سوم کاهش یابد اما در مرحله ثبت‌نام دوباره متقاضیان، تنها حدود یک میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی انصراف دادند. این در حالی بود که دولت با راه‌اندازی کارزار تبلیغاتی "نه به یارانه" انتظار داشت ده میلیون نفر از متقاضیان یارانه‌ کنار بروند.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور ایران حسن روحانی، در فروردین سال ۱۳۹۳ به خبرگزاری فارس گفته بود در بهمن ماه سال ۱۳۹۲ به ۷۷ میلیون و ۳۴۴ هزار نفر یارانه پرداخت شده که این میزان دریافت کننده از کل جمعیت رسمی ایران بیشتر است.

جهانگیری در فروردین ۱۳۹۳ نیز آمار پرداخت یارانه‌ها نسبت به آمار بودجه‌های عمرانی را تکان‌دهنده خوانده و گفته بود: «ما طی هفت ماه گذشته هر زمان به ۲۲ برج نزدیک می‌شویم، دغدغه داریم که ۳ هزار و ۵۰۰ میلیون تومان یارانه‌ها را چگونه تأمین و توزیع کنیم، در حالی که دریافتی دولت فقط یک هزار و ۸۰۰ میلیون تومان بود و ۹۵۰ میلیارد تومان هم از بودجه در اختیار قرار می‌گرفت، اما باز هم اعتبار ما کم بود.»

علی ربیعی، وزیر کار و رفاه اجتماعی، در مرداد ۱۳۹۴ گفت قطع یارانه برخی قشرها باید به تدریج شکل بگیرد: «زیرا وقتی پولی به مردم می‌دهیم پس گرفتن آن مشکل است.»

پیش‌بینی می‌شود که دولت به صورت پلکانی و تدریجی، به حذف گروه‌های یارانه‌بگیر اقدام کند. یکی از دلایل این امر، نگرانی دولت یازدهم از بروز نارضایتی و هزینه‌های اجتماعی چنین تصمیمی عنوان می‌شود.