یادبود "آمیا"؛ تاکید بر نقش ایران و حزبالله در انفجار ۱۹۹۴
۱۴۰۱ تیر ۲۸, سهشنبهروز دوشنبه ۲۷ تیر (۱۸ ژوئیه) هزاران نفر در مراسم احترام به قربانیان بمبگذاری در مرکز یهودیان در بوینس آیریس پایتخت آژارانتین (به اختصار آمیا AMIA) در سال ۱۹۹۴ شرکت کردند. آنها آمده بودند تا یاد آن جنایت را زنده نگه دارند و برای قربانیان و بازماندگان این حادثه تروریستی طلب عدالت کنند.
۲۸ سال پیش در ساعت ۹ٰ:۵۳ دقیقه صبح چنین روزی انفجاری مهیب شهر بوینس آیرس را لرزاند. ۸۵ نفر کشته و بیش از ۳۰۰ نفر زخمی شدند. این دومین حمله علیه یهودیان ظرف دو سال در خاک آرژانتین بود. دو سال قبل از آن هم در حملهای به سفارت اسرائیل ۲۹ تن کشته و ۲۴۲ نفر زخمی شدند. در ترور "آمیا" ردپای جمهوری اسلامی ایران، سوریه و لبنان مطرح شد.
وزارت خارجه اسرائيل و سفارت آمریکا در اسرائیل: ایران مسئول حمله است
وزارت خارجه اسرائيل به این مناسبت بیانیهای منتشر کرد. در این بیانیه آمده است: «غم و اندوه ناشی از این حمله با این واقعیت تشدید میشود که مسئولین این اقدام هولناک، مانند مورد قبل از آن (حمله به سفارت اسرائیل در بوینس آیرس) هنوز به دست عدالت سپرده نشدهاند».
بیانیه میگوید که پس از سال ها تحقیق، قاضی آرژانتینی در سال ۲۰۰۷ به این نتیجه رسید که ایران پشت این حمله بوده و مسئول اعزام قاتلان به آرژانتین است. دولت آرژانتین برای صدور حکم دستگیری تعدادی از مظنونان به اینترپل مراجعه کرد و این درخواست توسط مجمع عمومی اینترپل تایید شد.
وزارت خارجه اسرائیل ایران را «به دلیل مسئولیتش در قبال حملات تروریستی در سرتاسر جهان و حمایت مالی، آموزش و تسلیح سازمانهای تروریستی و تهدید به محو اسرائیل از روی زمین» محکوم و از تلاشهای دولت آرژانتین "برای محاکمه عاملان" این اقدام تروریستی حمایت کرده است.
سفارت آمریکا در اسرائیل نیز از این روز به عنوان روزی "تلخ برای قربانیان و بازماندگان دو حمله فجیع حزبالله" نام برده و حمله سال ۲۰۱۲ به یک اتوبوس گردشگران اسرائیلی در شهر بورگاس بلغارستان را نیز یادآوری کرده است. در بیانیه گفته شده که هر دو حمله توسط حزبالله لبنان و با حمایت ایران انجام شدهاند.
بیانیه سفارت آمریکا بمبگذاری "آمیا" را یکی از مرگبارترین حملات یهودستیزانه در بیش از نیم قرن و "نشانه بارز حمایت ایران از تروریسم بینالمللی" دانسته است.
در بیانیه آمده است: «مقامات بلندپایه دولت ایران مستقیماً در این حمله دست داشتند و حزبالله آن را به دستور رژیم ایران انجام داد. ایالات متحده معتقد است، در حالی که هیچ کس به عنوان مسئول این حمله به دست عدالت سپرده نشده است، همه آرژانتینی ها سزاوار این هستند که مسئولان این حمله نفرتانگیز و بزدلانه وادار به پاسخگویی شوند».
در مورد حمله به گردشگران اسرائیلی در بلغارستان نیز آمده است: «اگرچه دادگاه های بلغارستان دو عامل حزبالله را به طور غیابی در ارتباط با بمب گذاری محکوم کردند، اما عدالت هنوز اجرا نشده است».
بیانیه آمریکا و اسرائیل در محکوم کردن جمهوری اسلامی به خاطر حمایت از تروریسم و اشاعه آن جهان در شرایطی داده میشود که آمریکا و اسرائيل در پی جلب کشورهای عرب منطقه برای ایجاد یک پدافند یکپارچه علیه اقدامات تهدیدآمیز ایران هستند.
مقابله با نفوذ ایران و حزبالله
بر اساس بیانیه سفارت آمریکا در اسرائیل، واشنگتن خود را متعهد به مقابله با نفوذ حزبالله و ایران میداند و با حمایت ایالات متحده، دهها کشور در سراسر اروپا، آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی و اقیانوس آرام ممنوعیتها یا محدودیتهایی را در سطح ملی علیه حزبالله صادر کردهاند.»
در بیانیه تاکید شده است: «ما از کشورهای بیشتری میخواهیم که اقدامات مشابهی را انجام دهند، که تهدید صلح و امنیت در سراسر جهان را برای این گروه و حامیان آن در تهران دشوارتر کنند.»
آلبرتو نیسمن، دادستان آرژانتینی که پرونده "آمیا" را دنبال میکرد، در سال ۲۰۱۵ کریستینا کیرشنر، رئیس جمهور وقت آرژانتین را متهم کرد که برای پردهپوشی نقش جمهوری اسلامی در بمبگذاری در مرکز یهودیان آرژانتین تلاش میکند. جسد نیسمن همان روزی که قرار بود در پارلمان آرژانتین حاضر شود و در باره این پرونده گزارش دهد، در حمام خانهاش با گلولهای که به سر او شلیک شده بود، پیدا شد. کریستینا کیرشنر مرگ نیسمن را ابتدا "خودکشی" و سپس "توطئه" برای بیثبات کردن دولت خود قلمداد کرد. اما یک دادگاه فدرال آرژانتین سه سال پس از مرگ مشکوک او از قتل سیاسی نیسمن خبر داد.
پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران و انتشار فهرست وزاری پیشنهادی او که در آن احمد وحیدی به عنوان وزیر کشور معرفی شده بود، دولت آرژانتین از این انتصاب به شدت انتقاد کرد. به گفته مقامهای آرژانتینی و اسرائیلی، وحیدی فرمانده سابق گردانهای قدس یکی از "عوامل اصلی" بمبگذاری سال ۱۹۹۴ در مرکز فرهنگی یهودیان بوده است.