گمانه‌زنی‌ها بر سر نقش سازمان اطلاعات آلمان در جنگ لیبی
۱۳۹۰ آبان ۱, یکشنبه
نشریه آلمانی "اشپیگل" در گزارشی که روز شنبه (۲۲ اکتبر/۳۰ مهر) در وبسایت خود منتشر کرده، نوشته است که سازمان اطلاعات فدرال آلمان (BND) از محل دقیق اختفای معمر قذافی در شهر سرت اطلاع داشته است.
به نوشته "اشپیگل" این سازمان به طور سنتی دارای شبکه اطلاعاتی گسترده‌ای در خاورمیانه است و از همین طریق اطلاعات کاملی را از چندین هفته‌ی پیش، درباره محلی که قذافی در آن پناه گرفته بوده، در اختیار داشته است.
با این حال طبق شنیده‌ها از محافل امنیتی آلمان، هیچ‌گونه اطلاعات جغرافیایی از محل اختفای قذافی که می‌توانسته منجر به اجرای حملات هدفدار علیه وی شوند، منتشر نشده‌اند.
"اشپیگل" به نقل از بیانیه‌‌ی سازمان اطلاعات فدرال آلمان می‌نویسد که این سازمان «اطلاعی در این زمینه که قذافی در آن روز مشخص در سرت بوده، نداشته است». علیرغم آن به نظر می‌رسد که ناتو از محل اختفای قذافی آگاهی کامل داشته، زیرا یک روز پس از کشته شدن دیکتاتور پیشین لیبی ناتو با انتشار بیانیه‌ای تایید کرد که دستگیری و کشته شدن قذافی پس از حمله هوایی جنگنده‌های هوایی فرانسه به کاروان او و همراهانش صورت گرفته است.
معامله‌ای با هدف ترمیم آسیب‌های سیاسی
"اشپیگل" در گزارش خود اضافه می‌کند، چنانچه سرویس مخفی اطلاعاتی آلمان نقشی در بمباران هوایی کاروان قذافی ایفا کرده باشد، این برای نخستین بار نیست که سازمان اطلاعات فدرال آلمان در جنگی که آلمان رسما در آن شرکت ندارد، دخالت کرده است.
در سال ۲۰۰۳ و در زمان جنگ عراق گرهارد شرودر، صدراعظم وقت، به شدت شرکت آلمان در این جنگ را رد کرد در حالی که مأموران اطلاعاتی آلمان در بغداد یکی از منابع تأمین‌کننده اطلاعات سرویس‌های جاسوسی آمریکا بودند.
اندکی پس از شروع اعتراضات در لیبی در ماه مارس، هنگامی که ناتو خود را برای اجرای حملات هوایی بر فراز خاک لیبی آماده می‌کرد، دولت آلمان در شورای امنیت سازمان ملل مخالفت خود را با این حملات ابراز کرد.
"اشپیگل" با یادآوری این موضوع می‌نویسد، هر گونه تجارت با اطلاعات به دست آمده از سوی سازمان اطلاعات فدرال آلمان می‌توانسته روش مناسبی برای ترمیم زیان‌های سیاسی وارد آمده به آلمان به دلیل موضع‌گیری این کشور در ابتدای جنگ لیبی بوده باشد. از سوی دیگر حال این بحث نیز می‌تواند درگیرد که آیا سازمان اطلاعات فدرال آلمان بخشی از مسئولیت مرگ قذافی را بر عهده دارد یا خیر.
اعلام آزادی
با کشته شدن معمر قذافی دوران حکومت خودکامه وی بر لیبی نیز رسما به پایان رسید و شورای موقت این کشور در نظر دارد بعد از ظهر روز یکشنبه (۲۳ اکتبر/ اول آبان) به طور رسمی در جشنی عمومی در بنغازی آزادی نهایی لیبی را اعلام کند.
پس از برگزاری این جشن قرار است در عرض یک ماه دولت موقتی در این کشور تشکیل شود که مقدمات برگزاری انتخابات شورای ملی لیبی را فراهم آورد. وظیفه این شورا تنظیم قانون اساسی جدید این کشور و به رأی گذاشتن آن است. همچنین قرار است در یک سال آینده رییس‌جمهوری جدید لیبی و پارلمان تازه این کشور در انتخاباتی سراسری برگزیده شوند.
در همین حال محمود جبرئیل، نخست‌وزیر دولت انتقالی لیبی، با ابراز تأسف از دستگیر نشدن قذافی و مرگ وی اظهار داشته که ترجیح می‌داده دیکتاتور پیشین لیبی را در مقام پاسخگویی در برابر دادگاه ببیند.
جبرئیل در گفتگویی با شبکه خبری بی بی سی افزوده است که قذافی بایستی در این دادگاه به این پرسش پاسخ می‌داده که چرا مردم لیبی را برای مدت ۴۰ سال سرکوب کرده است. محمود جبرئیل همچنین گفته است که دولت انتقالی لیبی آماده بررسی دلایل مرگ قذافی است و اجازه ورود ناظران بین‌المللی را نیز به این کشور صادر می‌کند.
"تحویل جسد قذافی"
علت اصلی مرگ قذافی هنوز روشن نشده و اجساد وی و پسرش معتصم همچنان در سردخانه‌ای در شهر مصراته در معرض تماشای عموم قرار گرفته‌اند. شماری از نمایندگان قبیله‌‌‌ی معمر قذافی در بیانیه‌ای که در شبکه تلویزیونی "الرأی" انتشار یافت، خواستار تحویل این اجساد برای دفن آن‌ها در مراسمی اسلامی در شهر سرت شدهاند.
صفیه، بیوه قذافی نیز در سخنانی که از طریق همین شبکه تلویزیونی پخش شد، از نهادهای بین‌المللی خواست تا دلایل مرگ همسر و پسرش را بررسی کنند. تا پیش از این شورای انتقالی لیبی از تحویل جسد قذافی به خانواده‌اش سر باز زده بود اما محمود جبرئیل در گفتگوی خود با شبکه بی بی سی از تحویل اجساد خبر داد و اظهار داشت: «خانواده‌ی وی می‌تواند تصمیم بگیرند که چه موقع و در چه محلی جسد او را دفن کنند.»
او همچنین خاطر نشان ساخته که دولت انتقالی لیبی آماده بررسی دلایل مرگ قذافی است و اجازه ورود ناظران بین‌المللی را نیز به این کشور صادر می‌کند.
روزنامه "واشنگتن پست" نیز در گزارشی از دارایی چندین میلیارد دلاری قذافی خبر داد. این روزنامه به نقل از یک منبع آگاه نوشت که قذافی بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در قالب حساب‌های بانکی، پول نقد، املاک و مستغلات، ذخیره‌های طلا و همچنین چندین پروژه سرمایه‌گذاری در سراسر جهان دارایی داشته است.
این مبلغ دو برابر میزانی است که تا پیش از این دولت‌های غربی اعلام کرده بودند. طبق برآوردها، اگر دارایی قذافی را بین مردم لیبی تقسیم می‌کردند، به هر لیبیایی ۳۰ هزار دلار می‌رسید.
SN/KG