گزارش ویژه رویترز: حمله به آرامکو را ایران طراحی و اجرا کرد
۱۳۹۸ آذر ۵, سه‌شنبه
مقامات عربستان سعودی و همچنین شماری از مسئولان آمریکا پس از حمله نظامی روز ۱۴ سپتامبر به میدان نفتی خریص و همچنین پالایشگاه بقیق از مسئولیت مستقیم ایران در این عملیات سخن گفته بودند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران هرگونه مداخله و مشارکت خود در عملیات نظامی یاد شده را تکذیب کرده است.
خبرگزاری رویترز روز دوشنبه چهارم آذر (۲۵ نوامبر) با انتشار یک گزارش جامع به مسائل پشت پرده حمله نظامی به تاسیسات نفتی آرامکو پرداخته است. در این گزارش به نقش مستقیم ایران در ارتباط با حمله ۱۴ سپتامبر اشاره شده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در این گزارش به نقل از چهار منبع مطلع آمده است که جمهوری اسلامی ایران پس از ماه‌ها بحث و بررسی جوانب کار، تصمیم به اجرای این حمله گرفته است. گفته شده است که این عملیات در هماهنگی کامل با رهبر جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است.
بیرون کشیدن شمشیر از غلاف
در گزارش خبرگزاری رویترز تصریح شده است که پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و تجدید و تشدید تحریم‌های اقتصادی ایران از سوی آمریکا، جمهوری اسلامی در صدد یافتن پاسخی مناسب بوده است.
در این گزارش به اظهارات حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران اشاره رفته است. چهار نفر از افراد مطلع به خبرنگاران رویترز گفته‌اند که حسین سلامی پس از تشدید تحریم‌ها علیه ایران چنین اظهار نظر کرده است:
«زمان آن فرا رسیده که ما شمشیرهای خودمان را از غلاف بیرون بکشیم و درسی به آن‌ها بدهیم.» مراد از "آن‌ها" آمریکا بوده است.
رویترز در ادامه گزارش خود نوشته است که جمهوری اسلامی حمله به برخی از تاسیسات و از جمله به یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه را به عنوان واکنش به خروج آمریکا و تشدید تحریم‌ها پیش بینی کرده بود.
از آن گذشته، سخن بر سر حمله به یک بندر در عربستان سعودی نیز مطرح بوده است. در همین رابطه گفته می‌شود که سپاه پاسداران در مشورت با خامنه‌ای، تاسیسات نفتی آرامکو عربستان را به عنوان هدف برمی‌گزیند.
پنج جلسه مخفی
در گزارش رویترز همچنین آمده است که در رابطه با برنامه نظامی ایران در واکنش به سیاست‌های آمریکا در قبال این کشور دست‌کم پنج جلسه در جنوب تهران برگزار شده است.
در این جلسات از جمله نماینده‌ای از سوی قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، حسین سلامی و مشاوران نظامی خامنه‌ای نیز حضور داشته‌اند. خبرنگاران رویترز حتی اعلام کرده‌اند که شخص خامنه‌ای نیز در یکی از این جلسات حضور داشته است.
گفته می‌شود که دو گزینه دیگر، یعنی حمله به یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه و حمله به یکی از بنادر عربستان با مخالفت خامنه‌ای و مشاوران نظامی او روبه‌رو شده است. به باور آن‌ها، چنین اقداماتی هرگاه صورت می‌گرفت، می‌توانست پیامدهای مخربی برای ایران به همراه داشته باشد.
از این‌رو، حمله به میدان نفتی خریص و پالایشگاه بقیق به عنوان واکنش ایران به سیاست آمریکا در قبال این کشور در دستور کار قرار می‌گیرد.
تصمیم‌گیری درباره حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در اوایل ماه سپتامبر اتخاذ می‌شود. بنا بر گزارش رویترز، تصمیم‌گیری با حضور یحیی رحیم صفوی، مشاور نظامی خامنه‌ای صورت گرفته است.
نظر خامنه‌ای
رویترز در ادامه گزارش خود نوشته است که رهبر جمهوری اسلامی با انجام این عملیات نظامی موافقت کرده است. اما او برای انجام این عملیات دو شرط مهم قائل شده است. نخست اینکه این حملات نباید جان افراد غیرنظامی را به مخاطره افکند و دیگر اینکه در اثر این حملات نباید هیچ شهروند آمریکایی آسیب ببیند.
خبرگزاری رویترز برای تایید اظهارات منابع خبری خود با سخنگوی سپاه پاسداران تماس گرفته است. سپاه از اعلام هرگونه موضعی پیرامون حمله روز ۱۴ سپتامبر اجتناب ورزیده است. جمهوری اسلامی ایران، افزون بر آن هرگونه مداخله‌ای در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو را تکذیب کرده است.
علی‌رضا میریوسفی، نماینده ایران در سازمان ملل اظهارات این چهار منبع خبری درباره عملیات نظامی علیه آرامکو را تکذیب کرده و گفته است که ایران هیچگونه مشارکتی در حملات حوثی‌ها به تاسیسات نفتی عربستان نداشته و هیچ جلسه‌ای برای هماهنگ کردن این عملیات از سوی مسئولان ارشد امنیتی ایران برگزار نشده و خامنه‌ای نیز دستور اجرای چنین حمله‌ای را صادر نکرده است.
در ادامه گزارش رویترز آمده است که مقامات عربستان سعودی نیز از اعلام موضع پیرامون این اخبار اجتناب ورزیده‌اند.
حمله به عربستان به‌مثابه یک هدف استراتژیک
در حمله ۱۷ دقیقه‌ای به تاسیسات نفتی آرامکو ۱۸ پهپاد و سه موشک کروز با ارتفاع پست شرکت داشتند. در جریان این حملات، میزان آسیب‌پذیری تاسیسات نفتی عربستان آشکار شد.
این عملیات نشان داد که عربستان به‌رغم تخصیص میلیاردها دلار به پدافند خود، قادر به خنثی کردن چنین حملاتی نیست.
افزون بر آن، این حملات می‌بایست توان تهاجمی و نظامی ایران را به نمایش بگذارد. در جریان این حملات عرضه نفت جهان برای مدتی به میزان پنج درصد کاهش یافت و بهای نفت در بازارهای جهانی ۲۰ درصد افزایش یافت.
آمریکا و به‌ویژه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور حملات پهپادی به تاسیسات نفتی آرامکو را "یک اقدام جنگی" ارزیابی کرده و به ایران هشدار دادند.
مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا خطاب به ایران گفته بود که آمریکا در برابر یک اقدام مشابه دیگر سکوت نخواهد کرد. در همین رابطه، گفته می‌شود که آمریکا در واکنش به حملات ایران به آرامکو، دست به یک حمله سایبری گسترده زده است.
از سوی دیگر، خبرگزاری رویترز به اظهارات مقامات ایران پس از ناآرامی‌های اخیر این کشور اشاره کرده و به نقل از آن‌ها نوشته است که جمهوری اسلامی سرنخ این ناآرامی‌ها را در دست آمریکا و متحدان این کشور در منطقه می‌داند و نسبت به آن هشدار داده است.
حمله‌ای دقیق و حساب‌شده
گفته می‌شود که حمله به میدان نفتی خریص و پالایشگاه بقیق، بزرگ‌ترین حمله به تاسیسات نفتی در خاورمیانه، پس از حمله صدام حسین به کویت در سال ۱۹۹۱ بوده است.
مارتا مکسلی، یکی از سناتورهای آمریکا و از چهره‌های شاخص حزب جمهوریخواه چند روز پس از وقوع حمله ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی عربستان، از محل وقوع حملات دیدن کرده بود.
مارتا مکسلی گفته است که این عملیات بسیار حساب‌شده و دقیق صورت گرفته و چنان طراحی شده بودند که بیشترین میزان خسارت را به بار آورند. به باور مکسلی، این حملات با حملات متکی بر تصاویر ماهواره‌ای بسیار تفاوت می‌کند.
مکسلی به خبرنگاران رویترز گفته است که حمله پهپادی و موشکی به تاسیسات نفتی آرامکو از ایران و از جنوب غربی این کشور صورت گرفته است.
اظهارات مکسلی درباره احتمال حمله از داخل خاک ایران با اظهارات و ارزیابی‌های مقامات نظامی آمریکایی سازگار است. در گزارش‌هایی که پیش از آن منتشر شده بود، از پایگاه نظامی اهواز به عنوان مرکز اجرای این حملات سخن رفته بود.
گفته می‌شود که پهپادها و موشک‌های شلیک شده مستقیم از مسیر ایران به سوی عربستان حرکت نکرده بلکه مسیرهای متفاوتی در پیش گرفته‌اند. برخی از پهپادها از فراز خاک کویت و عراق عبور کرده و پس از آن به اهداف تعیین شده اصابت کرده‌اند.
رویترز گفته است که جمهوری اسلامی همه تلاش خود را برای پاک کردن نقش خود در این حملات به کار گرفته است. در این گزارش آمده است که فرماندهان سپاه پاسداران ساعاتی پس از اجرای این حملات، به آیت‌الله خامنه‌ای اطلاع رسانی کرده‌اند.
در این گزارش آمده است که سپاه پاسداران و جمهوری اسلامی ایران بر این باور هستند که دونالد ترامپ خواستار رویارویی نظامی با ایران نیست و نمی‌خواهد درگیر جنگ تازه‌ای در منطقه خاورمیانه شود.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بحران‌های بین‌المللی گفته است که تندروهای ایران به این باور رسیده‌اند که تهدیدهای ترامپ را نباید جدی گرفت. محافظه‌کاران ایران از ترامپ به عنوان "ببر توییتری" نام می‌برند.