گاوک: نه اسلام، بلکه مسلمانان بخشی از آلمان هستند

سخنان یوآخیم گاوک، رئیس‌جمهور آلمان، درباره اسلام با انتقاد رهبر حزب سبزهای آلمان و برخی سازمان‌های متعلق به مسلمانان مواجه شده است. جم اوزدمیر، رهبر ترک‌تبار حزب سبزهای آلمان، سخنان رئیس‌جمهور این کشور را "غیرقابل‌فهم" خواند. اوزدمیر گفت که «نمی‌فهمد که چرا گاوک میان مسلمانان و اسلام تمایز قائل می‌شود».

یواخیم گاوک در گفت‌وگویی با هفته‌نامه "دی تسایت" گفته بود که با ارزیابی کریستیان وولف، رئیس‌جمهور پیشین آلمان، مبنی بر اینکه "اسلام بخشی از آلمان است" مشکل دارد و اگر می‌خواست چنین موضوعی را مطرح کند می‌گفت که «مسلمانی که در اینجا زندگی می‌کنند بخشی از آلمان هستند».

رئیس‌جمهور آلمان در همین گفت‌وگو تاکید می‌کند که گرچه نمی‌تواند اظهارات وولف را بدین ترتیب بپذیرد، اما "نیت" رئیس‌جمهور پیشین آلمان را قبول دارد. کریستیان وولف در سال ۲۰۱۰ با این سخن که "اسلام بخشی از آلمان است" به بحث‌های شدیدی در این کشور دامن زد.

یوآخیم گاوک که خود کشیشی پروتستان است تاکید می‌کند که قصد وولف این بوده که شهروندان آلمانی چشمان خود را بر روی واقعیت موجود باز کنند و بپذیرند که «در این کشور شهروندان مسلمان نیز زندگی می‌کنند».

رئیس‌جمهور آلمان تصریح می‌کند که پرسش برخی افراد درباره نقش اسلام در اروپا برای وی قابل ‌فهم است. به گفته گاوک این افراد می‌پرسند: «اسلام در کجا بر اروپا تاثیر نهاده است؟ آیا اسلام سبب روشنگری در اروپا شده یا جنبش اصلاح ‌دینی را رقم زده است؟» گاوک می‌افزاید: «من با بی‌صبری در انتظار بحث‌های الهیاتی در اسلام اروپایی هستم.»

اوزدمیر، رهبر حزب سبزها، در ادامه انتقاد خود به گاوک تصریح کرد که از دهه ۶۰ مسلمانان برای کار به آلمان مهاجرت کردند و به همراه خود فرهنگ، زبان و همچنین دین‌شان را به آلمان آوردند.

اوزدمیر گفت: «تردیدی وجود ندارد که اسلام بخشی از سرزمین ماست و باید در لوای قانون اساسی آلمان در زندگی افراد سهم داشته باشد. این موضوع برای همه ادیان، چه مهاجر چه غیر مهاجر، صادق است.»

واکنش گروه‌های مسلمان به سخنان گاوک

ایمن مازیک، سرپرست شورای مرکزی مسلمانان آلمان، با مواضعی متفاوت از اوزدمیر از سخنان رئیس‌جمهور آلمان استقبال کرد. وی در گفت‌وگویی با روزنامه "اوزنابروکر" گفت: «رئیس‌جمهور آلمان از تصورات کنونی فاصله نمی‌گیرد، بلکه به عنوان یک مجری هوشمند، خواهان بحثی سنجیده در این‌باره است. برآشفتگی دوباره درباره این اظهارات جدید تنها سبب اخلال در بحث می‌شود.»

کنعان کولات، رئیس انجمن ترکیه در آلمان، نیز گفت که نباید بر انتخاب واژه‌ها از سوی رئیس‌جمهور آلمان تاکید بیش از حد کرد. وی افزود: «یوآخیم گاوک بطور غیرمستقیم گفته است که اسلام بخشی از آلمان است.»

کولات گفت اینکه گاوک کلمات مشابهی همچون وولف بکار نبرده به معنای آن نیست که از موضع رئیس‌جمهور پیشین روی برگردانده است.

"اسلام برای ما دینی بیگانه است"

هانس پتر اول، سخنگوی امور داخلی فراکسیون احزاب مسیحی در پارلمان آلمان، ضمن تقدیر از سخنان یوآخیم گاوک گفت: «به نظر من آنچه آقای گاوک گفت بسیار هوشمندانه است. اسلام بخشی از آلمان نیست، بلکه مسلمانانی که در اینجا بطور دائم زندگی می‌کنند، بخشی از این کشور‌ند.»

این سیاستمدار حزب سوسیال مسیحی بایرن (CSU) در گفت‌وگو با روزنامه "پاساوئر نویه پرسه" تاکید کرد که موضوع بر سر انسان‌ها است. «اسلام برای ما یک دین بیگانه باقی خواهد ماند، اما ما به حضور مسلمانان در اینجا خوشامد می‌گوییم.»

بسیاری از متفکران اروپایی و آلمانی چهار محور یونانی، رومی، یهودی و مسیحی را پایه سنت فرهنگی و نظری اروپا می‌دانند. این متفکران تحولاتی نظیر رنسانس (نوزایش)، رفورماسیون (اصلاح دینی)، روشنگری، دمکراسی و حقوق‌بشر را نیز از جمله دستاوردهای ویژه فرهنگ اروپایی به اساس این سنت ارزیابی می‌کنند.