کردستان و انتخابات ریاست جمهوری ایران • مصاحبه
۱۳۸۷ اسفند ۱۴, چهارشنبه
دویچه‌وله: آقای کردپور، به‌خاطر شخصیت‌هایی مثل آقای بهاالدین ادب که مردادماه سال گذشته درگذشت، به نظر می‌رسید که اصلاح‌طلبی کردی هم وجود دارد و با وجود ایشان جبهه‌ی متحد کرد تشکیل شده بود. آیا این جریان تداوم پیدا کرده است و می‌تواند آرایی را بسیج بکند؟
جعفر کردپور: "جبهه‌ی متحد کرد" که در دوران آقای خاتمی شروع به فعالیت کرد، تقریبا به صورت یک حزب کار می‌کرد، ولی در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد فعالیت‌اش محدود شد. اما اصلاحطلبان کرد در کلیت خود وجود دارند و در منطقه‌ی کردستان فعال هستند.
تا چه حد این اصلاحطلبان برای درمیان گذاشتن آرای خودشان با مردم، تریبون‌هایی دارند و تا چه حد امکان دارد که بتوانند طرفدارانی را بسیج کنند؟
هم اکنون جریان اصلاحطلبان کرد تقریبا تشکیل شده است از یک طیف از نمایندگان قبلی دوره‌ی ششم مجلس شورای اسلامی و احزاب مشارکت و اعتماد ملی و روشنفکران مستقل و مدافعان حقوق بشری که در کردستان فعال هستند. این گروهها سعی در جمع‌آوری آرا دارند.
می‌توانید به اختصار برای ما توضیح بدهید که به طور کلی چه برداشت‌ها و نظراتی هم اکنون در مورد انتخابات ریاست جمهوری در کردستان وجود دارد؟
در کردستان بعد از انقلاب ۵۷، یک طیف اپوزیسیون پیدا شد که احزاب سیاسی کرد "کومله" و "دموکرات" و از گروههایی دیگر بودند که مورد حمایت مردمی این منطقه قرار گرفتند. این طیف بعد از چندین سال درگیری با نیروهای دولتی حکومت، از صحنه‌ی کردستان خارج شدند، ولی همچنان در صحنه‌ی سیاسی و میان مردم وجود داشتند. اما بعد از انتخاب آقای خاتمی در سال ۱۳۷۶، یک بار دیگر گروههای داخلی و روشنفکران به جنب وجوش و فعالیت پرداختند و گروههای حقوق بشری و روزنامه‌نگاری و مطبوعات و مجلات و گروههای فرهنگی‌ـ هنری به لحاظ اجتماعی و سیاسی فعال شدند. حال در کردستان تقریبا این دو گروه، یعنی هم گروه داخلی و هم آنان که در خارج از مرزهای کردستان هستند، در پهنه‌ی فکری مردم مطرح هستند.
و نظر اینها راجع به انتخابات چیست؟
نظر اپوزیسیون خارجی تا به‌حال تحریم بوده است و انتخابات را تحریم کرده‌اند، یعنی امیدی به اصلاحات ندارند. ولی دویست نفر از طیف داخلی که روشنفکران کرد هستند، ملاقاتی با آقای خاتمی داشتند و خواست‌های خود را مطرح کردند و نظر آقای خاتمی هم مثبت بوده است. حتا تشکیل گروه خاصی برای رفع مظلومیت و محرومیت کردستان، مدنظرشان بوده است و خواسته‌اند که برنامه‌ی خاصی برای کردستان و برای مناطق محروم داشته باشند. اصلاحطلبان خوشبین هستند که آقای خاتمی و اصلاحطلبان، در صورت برنده‌شدن در انتخابات، بتوانند در جهت رفع محرومیت قدم بردارند.
شما به‌عنوان فعال حقوق بشر در مورد این انتخابات چه فکر می‌کنید؟
وقتی که اصلاحطلبان روی کار بودند، زمینه‌ی فعالیت حقوق بشری و زمینه‌ی مطرح‌شدن خواست‌ها بیشتر بود. گرچه زمینه‌ی محدودیت‌های فراوانی هم وجود داشت، ولی با همه‌ی این احوال، در آن موقع مردم راحت‌تر می‌توانستند نظرات خود را مطرح کنند، بدون این که ترسی داشته باشند. می‌بینیم که با آمدن آقای احمدی‌نژاد، وضع حقوق بشر خیلی بدتر شده است و تعداد زیادی از روشنفکران و مدافعان حقوق بشری و صنفی در کردستان در زندانها به‌سر می‌برند.
شما بیشتردر مورد کاندیداتوری آقای خاتمی صحبت می‌کنید. در مورد کاندیداهای دیگر اصلاح‌طلبها چه ارزیابی‌هایی وجود دارد؟
آقای خاتمی تقریبا شخصیت اصلاحطلبان است که مردم کردستان هم ایشان را می‌شناسند. ایشان چندین‌بار به کردستان آمده‌اند و با مردم صحبت کرده‌اند و هشت سال حکومت ریاست جمهوری را به‌عهده داشتند. اپوزیسیون خارج از کشور در این اواخر از نظرات آقای نوری، که هنوز اعلام کاندیداتوری نکرده‌اند و نظر فدرالیسم در ایران را مطرح کرده‌اند، استقبال کردند. آقای کروبی نقش اجرایی زیادی نداشته‌اند و با نظرات ایشان تقریبا در مورد کردستان خیلی آشنا نیستند. آقای موسوی هم هنوز اعلام کاندیداتوری نکرده‌اند، ولی به‌عنوان کاندیدای اصلاحطلبان مطرح هستند. خاطره‌ای که از ایشان هم باقی مانده است، خاطره‌ی صف‌های طولانی و کمبود‌هاست؛ کمبود مواد غذایی، جنگ ایران و عراق و حتا جنگ کردستان که در دوران ایشان بود، به خاطر مانده است و برنامه‌ای هنوز اعلام نکرده‌اند که روشن شود اصلا برای کل ایران چه برنامه‌ای دارند.
چه انتظاراتی از ریاست جمهوری جدید می‌رود؟
مردم انتظار دارند کسی که ریاست جمهوری را به‌عهده می‌گیرد و مسئولیت اجرایی دارد به این منطقه بیشتر رسیدگی کند و حداقل‌های مردم را تامین کند.
این حداقل‌ها چه هستند؟
مشکل اقتصادی، مشکل بیکاری و مشکل حقوق بشری است که خیلی از افراد در زندان هستند. و نیز مشکل اعتیاد، چون به علت بیکاری و گرانی، خیلی از جوانان متاسفانه به اعتیاد دچار شده‌اند. مشکلات سیاسی هم که جای خود دارد. (شهروندان کرد) چه در سیاست‌های اجرایی و چه در مسئولیت‌های اجرایی نقشی ندارند و همیشه در حاشیه قرار گرفته‌اند. مردم کردستان انتظار دارند از روشنفکران و افراد با استعداد این منطقه در مسئولیت‌های اجرایی هم استفاد شود. همان‌طور که می‌دانید حتا فرماندار‌ها را از شهرهای دیگر به این منطقه می‌آورند. استاندارها غیربومی هستند و این واقعا مسئله‌ی چشمگیری است و تبعیض خیلی به چشم می‌آید.