کتابهای جنایی و سکسی، در صدر جدول پرفروشهای آلمان
۱۳۹۱ مهر ۱۶, یکشنبهکتابخوانان آلمانی، مانند علاقمندان به کتاب در سراسر جهان، سلیقهها و علایق گوناگونی دارند. در حال حاضر، کتابهای نویسندهی بریتانیایی ال.ای. جیمز (E.L. James) که نام واقعی او اریکا لئونارد است، از محبوبترین کتابهای آلمانیهاست. این نویسندهی ۴۹ ساله در کتابهای خود با عنوان "سایهی گری" ماجراجوییهای سکسی مردی را به نام گری که گرایشهای مازوخیسیتی دارد با آناستازیا، دختر جوانی که به تازگی با او آشنا شده، به تصویر میکشد.
در صدر جدول کتابهای غیرداستانی کتابخوانان آلمانی، خاطرات افشاکنندهی بتینا وولف، همسر رییسجمهور پیشین آلمان، کریستیان وولف، قرار دارد که از جمله، از دورانی که به عنوان بانوی اول آلمان در مجالس ظاهر میشد، یاد میکند.
در ردیف همین کتابها، اثر جنجالبرانگیز شهردار محلهی "نویکلن" برلین، هاینتس بوشکووسکی ست که "همه جا نویکلن است" نام دارد. در این کتاب پیشداوریهای ضد مهاجران و ضد خارجیهای آلمانی تکرار شده است.
امتناع از فروش
برخی از کتابفروشان آلمان، اینگونه کتابها را نه به ناشر سفارش میدهند و نه آنها را به مشتری میفروشند. کتابفروشی کلاوس بیتنر در کلن، یکی از این کتابفروشهاست که تنها آثار فلسفی و علوم انسانی را عرضه میکند.
رمانهای پست مدرنیستی نویسندهی روسی، ولادیمیر زوروکین (Vladimir Sorokin) و گایتو گازدانوف (Gajto Gasdanow) از مهاجران روسی دههی سالهای ۱۹۲۰ که در سال ۱۹۷۱ در مونیخ درگذشت، بیشتر از هر اثری در این کتابفروشی مشتری دارد. آثار نویسندهی بریتانیایی دیوید میشل (David Mitchell)، که اغلب به مسائل اجتماعی ـ تاریخی میپردازد و نویسندهی فرانسوی ژان اشنو (Jean Echenoz) نیز در همین ردیف قرار دارند.
"کتابفروشی از نوع دیگر" شهر کلن هم از فروش آثار سکسی و مبلغ گرایشهای نژادپرستانه سر باز میزند. در قفسههای این "مرکز فرهنگی" که مراسم روخوانی کتاب نیز برگزار میکند، آثار نویسندگانی چون مارتین والزر (Martin Walser)، پل اوستر (Paul Auster)، ت. سی. بویل (T.C. Boyle) و لیلی برت (Lilly Brett) جایداده شدهاند.
جنجالیترین رمان مارتین والزر که ۸۵ سال دارد، داستان "مرگ یک منقد" است. "زوجهای فلیپسبورگ"، "نیم وقت"، "اسب یک شاخ" و "اسب فراری"، از دیگر آثار اوست که به گفتهی آلکس اشتمر، مدیر "کتابفروشی از نوع دیگر" فروش خوبی دارند. والزر در دورهای از فعالیت ادبی خود، به زندگی نویسندگانی چون فرانتس کافکا، گئورگ بوشنر و فریدریش هولدرلین هم پرداخته است.
اغلب رمانهای نویسندهی آمریکایی، پل اوستر، که در آلمان عرضه میشوند، به فارسی هم ترجمه شدهاند: "شهر شیشهای"، با برگردان شهرزاد لولاچی، "مردی در تاریکی" و "ناپیدا"، به ترجمهی خجسته کیهان. از میان آثار نویسندهی یهودی آمریکایی آلمانیتبار، لیلی برت، دو رمان "پس از جنگ" و "داستانهای عاشقانه"، خریداران بسیاری دارد.
با این که "کتابفروشی از نوع دیگر" تنها کتابهای خاصی را به فروش میرساند، از نظر مالی در مضیقه نیست. به گفتهی آلکس اشتمر، "مشتریهای وفادار" که در این کتابفروشی "از نظرهای مشورتی" او و همکارانش هم بهرهمند میشوند، آنها را در "مقابله با بحران مالی کنونی کمک میکنند."
درآستانهی ورشکستگی
بسیاری از کتابفروشیهای پر سابقهی آلمان، ولی، در رویارویی با این بحران از پا درآمدهاند. به عنوان مثال کتابفروشی بوویه (Bouvier)، در شهر بن که پس از ۱۸۴ سال فعالیت در صنعت نشر، در آستانهی ورشکستگی است. این کتابفروشی، هر نوع اثری را به فروش میرساند: از کتابهای علوم انسانی گرفته تا "راهنمای سفر"، کتاب آشپزی و همهی ژانرهای رمان و ادبیات غیرداستانی.
آندرآس هاک (Andreas Hack)، مدیر بوویه، میگوید که او حتی کتابهای اریکا لئونارد، از جمله "سایهی گری" را هم عرضه میکرده است که «فروشش مثل کتابهای هاری پوتر است.»
در قفسههای نیمه خالی این کتابفروشی که در مرکز شهر بن و نزدیک دانشگاه آن قرار دارد، همچنین رمانهای نویسندهی بریتانیایی، کن فولت (Ken Follett)، همتای شیلیایی او ایزابل آلنده (Isabelle Allende) و جنایی نویس دانمارکی یوسی آدلر اولزن (Jussi Adler-Olsen) هنوز در انتظار آخرین مشتریهاست.
هاک میگوید که در چند هفتهی گذشته، کتاب خاطرات بتینا وولف و اثر نژادپرستانهی هاینتس بوشکووسکی از جمله کتابهای پرفروش مغازهی او بوده است. به گفتهی هاک که "همه جا نویکلن است" را "کتابی تبلیغی به سبک تیلو زاراتسین" ارزیابی میکند: «بیشتر مردان جاافتاده برای خرید این کتاب میآمدند.»
زاراتسین، یکی از اعضای جناح راست حزب سوسیال دمکرات آلمان است که با انتشار کتاب جنجالبرانگیزی با عنوان "آلمان خود را از بین میبرد"، به تبلیغات راسیستی علیه مهاجران و خارجیان در این کشور دامن زد. اثر او ماهها در صدر کتابهای پرفروش آلمان قرار داشت.